2008/10/30

> Komunikatua: Donostiako Koordinadora Feminista > EMAKUMEAK GORROTATZEN DITUZTEN GIZONEZKOAK

  • Emakumeak gorrotatzen dituzten gizonezkoak
  • Donostiako Koordinadora Feminista, 2008-10-30
Joan den astean Donostiako Loiolako Erribera auzoan neska bat bortxatu zuten. Berehala etorri ziren erreakzioak. Era guztietako komentarioak entzun ditugu, izugarrienak etorkinen kontrakoak izan dira, bete batzuk auzoaren argiztatze txarrari errua botatzen diote.


Baina zoritxarrez hau ez da gure hirian gertatu den eraso bakarra. Aurten ertzaintzak 102 gizonezko atxilotu ditu askatasun sexualen kontrako delituengatik; iaz baino % 22 gehiago.


Aurten bost emakume erail dituzte Euskal Herrian, eta Estatu españolean 70 eta 90 emakume artean hiltzen dituzte urtero. Madrileko Instituto de la Mujerren datuen arabera Estatu españolean zortzi bortxaketetatik bakarra salatzen da, eta urtero 20.000 emakume inguru bortxatuak izaten direla kalkulatzen da. Europako Kontseiluak 2000.urtean jada esan zuen, 16 eta 44 urte arteko emakumeen baliaezintasun eta heriotza arrazoi nagusiena indarkeria sexista dela.


Errealitatea gordina da. Eraso matxistak etxe barruan zein kanpoan ematen dira, argiarekin eta argirik gabe, eta erasotzaileak herrialdeko zein kanpoko gizonak dira, baina guztiak ere emakumeak gorrotatzen dituzten gizonak dira.


Beraien desio, beldur eta miseriak gure eskubideen gainetik jartzen dituzten gizonak. Baina badirudi beti arazoaren arrazoiak estali nahi direla. Ez da emigrazioa, ez da prekarietatea, ez da alkohola, ez da maitasuna. Emakumeak gorrotatzen dituzten gizonezkoak dira.


Auzoak argiztatu egin behar dira, noski, baita hiriko puntu beltzak ezabatu ere. Baina ez da iluntasuna beldurtzen gaituena, baizik eta iluntasun horretan ezkutatuta egon daitekeena. Emakumeak gorrotatzen dituzten gizonezkoak.


Joan den larunbatean izandako bortxaketa honen ondorioz, ezezagunak zitzaizkigun eta ezagutu behar ditugun datuak azaleratu dira. Eraso matxistei buruzko gardentasuna eta informazioa nahi dugu. Erasotzaileak zeintzuk diren jakin nahi dugu.


Badakigu bortxaketa eta eraso gehienak ez direla salatzen. Hori horrela, emakume erasotuak egindako denuntzia eraginkorra izan dadin erraztasun handienak eman behar dira.


Ez dugu alarmistak izan nahi, erasoak ez dira gehitu, gauza da, gehiago denuntziatzen direla, gehiago direla beraien erasotzaileak salatzen dituzten emakumeak. Bizitzeko eta askatasunean gure eskubideez gozatzeko eskubidea errebindikatzen dugu.


Beste mundu bat behar dugu, beste balore batzuetan heziak izan behar dugu. Gorrotatu, eraso eta hiltzen gaituzten gizonekin, bukatu behar dugu. Matxismoarekin bukatu behar dugu. Ez dugu nahi bizitza osoan erasoak salatzen aritzea. Bukatu daitezen nahi dugu. Aski da!.


Gure elkartasunik beroena helarazi nahi diegu emakume erasotu guztiei. Denak izan gara behin edo behin erasotuak. Baina guzti horren gainetik gure bizitza dago, gure askatasuna, gure desio eta ilusioak. Beldurrik gabe bizitzeko eskubidea. Kalea eta gaua ere gureak dira.

2008/10/25

> Laburrak: Oroitzapena > GEHITUK FRANKISMOAN HOMOSEXUALEK JASANDAKO JAZARPENA GOGORARAZIKO DU

  • Gehituk frankismoan homosexualek jasandako jazarpena gogoraraziko du
  • Berria, 2008-10-25 # Erredakzioa · Donostia

Gehitu gay eta lesbianen kolektiboak ekitaldi sorta antolatu du datorren astean homosexualek eta transexualek frankismoan jasan zuten jazarpena gogora ekartzeko. Donostian eta Miarritzen (Lapurdi) egingo dira jardunaldiak, eta memoria historikoa berreskuratze aldera, besteak beste, Fernando Olmeda idazleak eta Antonio Ruiz frankismo garaian preso egondakoek osatutako elkarteko ordezkariak hartuko dute parte. Jazarpena gordin jasan zuten Andres Garcia eta Silvia Reyesek ere hartuko dute parte jardunaldietan, bai eta Frantziako Triangles Roses elkarteko Jean Le Bitousek ere. Gogora ekarri nahi dute frankismoak homosexual eta transexualak pertsona «arriskutsu» modura tratatzen zituela, eta «sendatu» egin nahi zituela.

2008/10/18

> Berria: Salaketak > GIPUZKOA: ZUBIETAN "MAKROKARTZELA" ERAIKITZEAREN AURKA MOZIOAK AURKEZTUKO DITUZTE UDALETAN

  • Zubietan «makrokartzela» eraikitzearen aurka mozioak aurkeztuko dituzte udaletan
  • Egungo kartzela eredua baino alternatiba «humanoagoak» eskatu ditu hamaika eragilek osatutako plataformak
  • Berria, 2008-10-18 # Ainhoa Sarasola · Donostia

Espainiako Gobernuak Zubietan (Gipuzkoa) eraiki nahi duen espetxearen aurkako mozioak aurkeztuko ditu udaletan Gipuzkoako Makroespetxearen Aurkako Plataformak. Mozioaren bidez, «Zubietako espetxe ereduaren edo makroespetxearen eraikuntza egitasmoaren aurkako jarrera» agertzeko eskatuko die taldeak Gipuzkoako udalei. Izan ere, plataformako kideen ustez, bada egungo kartzela araudia eta eredu judiziala baino alternatiba «humanoagorik».


Mozioan, lau puntutan jasotako akordioak bere egiteko eskatzen dio plataformak Udalari. Batetik, bergizarteratzearen helburuari lehentasuna emanez espetxe politika «aurrerakoiago eta gizatiarrago baten» alde egiteko. «Askatasuna kendu beharrik gabeko neurrietan» oinarritutako eredua hobesteko ere galdegiten dio. Eta neurri horien artean hauek aipatzen ditu: zigor betetze alternatiboak droga menpekotasuna dutenentzat; tutelatutako guneak zigortutako emakumeentzat eta beren kargu haurrak dituzten amentzat; zerbitzu berezituak buruko gaitzak edo kronikoak dituzten presoentzat; laguntza programak lanerako eta heziketarako, eta bergizarteratze zentroak, besteak beste. «Horiek eta beste alternatiba batzuk gizatiarragoak, eraginkorragoak eta merkeagoak ere badira», dio plataformaren testuak.


Hirugarren puntuak dio «ezarri nahi duten makroespetxe ereduak» ez duela aurrez aipatutako helburuetako bakar bat ere betetzen. Are gehiago, Eusko Legebiltzarrean 2006ko otsailean Eusko Legebiltzarrean makroespetxeen desagerpenari buruz gehiengoz onartutako legez besteko proposamenaren aurkakoa dela dio. Hala, azken puntuan, Zubietako egitasmoaren aurka eta eredu berri baten alde agertzeko eskatzen diote Udalari, eta Espainiako Espetxe Erakundeetako Zuzendaritza Nagusiari jakinarazteko.


Donostiako EB-Aralar udal taldeak azken puntua aldatuta aurkeztuko du Udalean plataformaren mozioa. «Zigorrak betetzeko beste eredu baten alde» azaltzeko eskatzen dio EB-Aralarren testuak Donostiako Udalari.


Askotariko eragile eta alderdik osatzen dute plataforma; Loiola Etxea, Arrats elkartea, Zubietako Herri Batzarra, Arabako Salhaketa, LAB eta CNT sindikatuak eta ezker abertzalea, Aralar nahiz Ezker Batua daude partaideen artean. Era berean, Drogaren Erakunde Elkartea, Astigarragako Espetxeetako Pastoraltza, Laneratzeko eta Gizarteratzen Laguntzeko Sarea (RAIS), EHGAM, Kale Gorrian eta Donostiako Eusko Alkartasunak ere sostengua azaldu diote ekimenari.


«Makrokartzela» datutan
«Espetxeetako egoera lazgarriak bildu gaitu, espetxe berrien eraikuntza planek eta, batez ere, arazoaz jabetu izanak», adierazi dute plataformako kideek. Egun «batak besteari eragiten dizkiogun kalteak nola konpondu» galdetzean gehienetan «espetxera sartuz» erantzuten zaiola uste dute. Ordea, adituek hobetsitako beste aukerei buruz gutxitan pentsatzen dela diote. Hala, «gizarteko gatazkei irtenbide humanoagoa» emate aldera, beste gizarte taldeetara iritsi nahi dute plataformakoek.


Euren hitzetan, oraindik ez dago Zubietako espetxearen inguruko aski informazio. Arduradunen arabera, 700 presorentzako lekua izango du. Gizarteratze zentroa ere aipatu izan dutela, baina «gizarteratzeari lehentasuna emateari buruz hitz egiten badute ere» oraindik zentro hori non, nola eta noiz eraikiko duten ez dutela zehaztu salatu dute. Espainiako Espetxe Erakundeen menpeko presondegietan 71.000 lagun daude egun, eta 2012rako 80.000 baino gehiago izango direla ziurtzat jo dute. Hala, hori gertatzean beste hamabost «makrokartzela» eraikiko ote dituzten galdetu zuten. Euren ustez, Martuteneko espetxea ixteak «beste espetxe eredu baten hasiera» ekarri beharko luke.

2008/10/16

> Berria: Erakusketa > MIKELAZULON, EROTIKA HOMOSEXUALAREN INGURUKO ERAKUSKETA

  • Mikelazulon, erotika homosexualaren inguruko erakusketa
  • Iñaki Saratxaga bilbotarraren erakusketa urria osoan zehar ikusteko aukera egongo da, asteartetik igandera
  • Oarsoaldeko Hitza, 2008-10-16 # Alain Maya
Erotika homosexualaren inguruko marrazki sorta ikus daiteke egunotan Mikelazulo Kultur Elkartean. Ero-apuntes erakusketa urria osoan zehar ikus ahal izango da Mikelazulo elkartearen ohiko ordutegian, hau da, asteartetik igandera bitartean.

Iñaki Saratxaga argazkilari, bideogile eta marrazkilari bilbotarrak erotismo homosexuala landu du marrazkien bitartez Ero-apuntes izenburuko erakusketan. «Artearen bidez gay erotismoa agerrarazi nahi izan dut. Ia ezinezkoa da arte galeria batean erotika homosexualaren inguruko lanak ikustea, eta horrekin bukatu behar dugu pixkanaka», azaldu du Iñaki Saratxagak.

«Egungo hedabideetan eta ikus-entzunezkoetan, nire belaunaldian ikusi dudana baino interes eta sostengu gehiago edukitzea gustatu litzaidake», gaineratu du Saratxagak.

Marrazkilariak nerabeei eskaini die erakusketa hau, «adin horretan daudenak sentitzen direlako minberen ofiziala ez den joera sexuala dutenean; horiei lagungu nahi izan diet. Homosexualitatea normaltasunez ikusteko lagungarri izan daitekeela uste dut», azaldu du artista bilbotarrak.

2008/10/15

> Iritzia: Hasier Etxeberria > ARGITARATU DUTE

  • Argitaratu dute
  • Alua Mundua, 2008-10-15 # Hasier Etxeberria

Ez biharamunean, eta ez osorik, (eraso pertsonala dela esanez, honako esaldia aldatzeko eskatu baitidate: “De ti, reina de las lengüetas, capaz de ruborizar a todo albañil que se precie sobre un andamio, esperaba más un término tal como “enculada””), baina argitaratu argitaratu dute.


Hori bai HARTAZGO eta HARTZAGO saioetako zuzendari egin dute, HARATAGO saioarena baizik ez den hau. Eurei El Diario Pasto deitzearen ordainetan izango da.

2008/10/14

> Elkarrizketa: Iñaki Saratxaga > "BELAUNALDIAK BEHARKO DIRA ARTEAN HOMOSEXUALITATEA NORMALTZAT HARTZEKO"

  • Iñaki Saratxaga - Artista: «Belaunaldiak beharko dira artean homosexualitatea normaltzat hartzeko»
  • Erotika homosexualaren inguruko marrazki saila du ikusgai Bilboko argazkilari, bideogile eta marrazkilariak Errenteriako (Gipuzkoa) Mikelazulo elkartean. Urri osoan egongo da zabalik.
  • Berria, 2008-10-14 # Edu Lartzanguren

Iñaki Saratxaga (Bilbo, 1956) argazkilaria da, eta bideogintzan aritu izan da azken urteotan. Arte plastikoen eta ikus-entzunezkoen artean jartzen du bere mundua. Erotismo homosexuala landu du marrazkien bidez. Ero-apuntes izenburuko erakusketan ari da lana erakusten hil honetan, Errenterian (Gipuzkoa), Mikelazulo elkartean.


Nola sortu zen Ero-apuntes erakusketa egiteko ideia?
Marrazkigintza eta pinturarekin hasi nintzen ni, ikuspegi akademikotik, figurak eta gorpu biluziak lantzen. Oinarri horretatik abiatuta, eduki apur bat politikoagoa landu nahi izan dut, hau da, gay erotika eta sexualitatea. Artearen bidez gay erotismoa agerrarazi nahi izan dut. Apunteak dira, marrazki azkarrak. Horrela ikasten zen marrazketa garai batean, baina gero eta gutxiago egiten da. Bi gauzak aldarrikatu nahi izan ditut, beraz: figuraren azterketa marrazketa klasikoan, baina eduki zirikatzaileagoa ematen, jendea oraindik deseroso sentitzen delako gai horrekin.


Lehen aldiz jorratzen duzu gai hori zure lanean. Zergatik orain?
Orain arte argazkigintzan aritu naizelako, eta gai hori argazkien bidez jorratzea askoz zailagoa izango zitzaidan eta askoz garestiagoa. Izan ere, halako lanen errendimendua zero da. Bilbon bitan erakutsi ditut marrazkiok eta beste behin Bartzelonan (Katalunia), eta, denera, bi koadro baino ez dira saldu. Oso zaila da gai hori erakustea eta saltzea.


Gaia oraindik zentsuratu egiten dela esan ohi duzu...

Ia ezinezkoa da arte galeria batean zintzilik ikustea erotika homosexualaren inguruko lanak. Erotika heterosexuala ikustea ere zaila bada, homosexuala jartzea, harrigarria da. Homosexualen ezkontzak baimentzen dituen legeak egonda ere, hemen gizarteak ez du oraindik onartuta homosexualitatea. Urte asko falta dira, belaunaldiak, sexualitate hori normaltzat hartzeko bai eguneroko bizimoduan bai artean. Londresen hiru urtez egin nuen lan argazkilari gisa, eta hura askoz irekiagoa da. Espazioak badira han eta kantitate gehiago, baina, dena den, hemen bezala, zentsura eta bazterketa dago.


Zer-nolako erreakzioak jaso dituzu orain arte?
Onak. jendeak gustuko ditu marrazkiak. Izan ere, ez dira gogorrak, erotikoak dira, ez da pornografia. Teknika ere, leuna da. Ez dut asmorik gaia jorratzeko bideoaren bidez edo beste baliabide baten bidez. Horrela geratuko da. Litekeena da marrazki gehiago egitea etorkizunean, baina, betiere, teknika bera erabilita.


Nerabeei eskaini diezu erakusketa. Zergatik?

Adin horretan daudenak sentitzen dira minberen, ofiziala ez den joera sexuala dutenean. Nire aldetik, haiei laguntzeko egiten dudan ekarpen txikia da erakusketa. Izan ere, uste dut lagungarria izan dakiekeela sexu joera hori agerian ikustea normaltasunez erakusketa areto batean; gaia jorratzen duen jendea dabilela eta jendaurrean erakusten duela ikustea, alegia.


Zure esperientziatik ari zara?
Bai, gustatuko litzaidake interes eta sostengu gehiago ikustea egun hedabideetan eta ikus-entzunezkoetan gaia normaltzeko, nire belaunaldian ikusi dudana baino.

2008/10/12

> Berria: Trans > TRANSEXUALITATEA BURUKO ERITASUNEN ZERRENDATIK ATERATZEKO ESKATU DUTE

  • Transexualitatea buruko eritasunen zerrendatik ateratzeko eskatu dute
  • Bilbon eta Donostian elkarretaratzeak egin dituzte gizartean nagusi den «gizon-emakume binarismoa» amaitzeko
  • Berria, 2008-10-12 # Ainhoa Sarasola · Donostia

DMS-IV. Hizki horiekin dago jasota buruko eritasunen Europako zerrendan transexualitatea. AEBetako zerrendan ere jasota dago, beste kode batekin. Hizkiak hizki, transexualitatea buruko eritasun gisa hartzen du egun Osasunerako Mundu Erakundeak (OME). Horrek, osasun zerbitzuetara jotzen dutenean transexualentzat prozesu «oso gogorra» dakarrela uste dute Euskal Herriko Gay eta Lesbianen Askapen Mugimenduak (EHGAM) eta Medeak kolektibo feministak. Transexualitatea buruko gaitzen zerrendatik kentzeko eskatu zuten Donostian eginiko elkarretaratzeetan, atzo.


Josebe Iturrioz Medeak-eko kideak azaldu zuenez, transexualek osasun zerbitzuetara jotzen dutenean, psikiatra baten eskuetatik pasatu behar izaten dute lehenik, eta «prozesu gogorra» da hori haientzat. «Arazoren bat baduzu, depresioa esaterako, ez dizute uzten aurrera jarraitzen». Medikuntzak halako kasuetan jarraitzen dituen metodologia eta testak ere ez direla batere egokiak deritzo. «Nola neurtzen da gizontasuna eta emakumetasuna? Amaren zapatak jartzen ote dituzun edo makillatzen zaren galdetuta?».


Osasun sistemak, gizartean nagusi diren gizon-emakume bi polo hegemonikoak indartzen dituela uste du Iturriozek, eta ez dago horren alde. «Zergatik emakume batek ezin du zakilik izan? Guk diogu sexua bera eraikia dela, eta gorputzak askotarikoak direla; hor daude intersexualak, adibidez». Ordea, intersexualei jaiotzez ebakuntza egiten zaiela, eta normalean gainera ezkutatu egiten zaiela dio Iturriozek. «Beraz, errealitate hori ez dugu ezagutzen. Beti izango dira gutxiengo bat, erreprimitzen dugun heinean».


Hala, «gizon-emakume binarismoa» gainditu, eta horietatik harago, gorputzen aniztasuna aitortzeko eskatzen du. «Horregatik diogu gure gorputzak ez daudelagaixorik edo ez direla erratzen, baizik eta gizartea erratzen dela». Tokian tokiko erakundeei transexualitatea eta intersexualitatea modu integralean eta transbersalki lantzeko ere eskatzen die. Iturriozen esanetan, ez baita berdintasunerako departamentuetan lantzen diren gaietatik aparte dagoen zerbait, «sexualitatearen barruan eta sexismoarekin erlazionatua» dagoen auzia baizik.


Iritzi berekoa da Julen Zabala EHGAMeko kidea. Instituzioetatik auzia modu osoagoan landu beharko litzatekeela dio. Urtetan transexualitatearen auzia baztertuta egon dela uste du, baina ari direla, gay eta lesbianen eskubideen aldeko mugimendutik, errealitate hori azaleratzen saiatzen. Auzia gay eta lesbianen borroka agendan dagoela dio.


Eta transexualek izan ditzaketen arazo zehatzetatik harago ere, bi sexu nagusiren binarismoak ez duela zertan hala izan behar uste du, gizartean eredu hori oso errotuta badago ere. «Dena dago guztiz markatua; komunak neskentzat eta mutilentzat, nortasun agirian sexua jartzea... adibideak baino ez dira, baina garbi erakusten dutenak egunero estereotipo oso indartsuak sortzen dituztela, eta horrek eragina badu». Ordea, inguruan kasu latzen bat gertatzean soilik jabetzen da gizartea errealitate horretaz, Zabalaren ustez. Horregatik eskatzen du arlo guztietako erakundeen esku-hartzea.


Eskaera zehatzak
Transexualitatea buruko gaitzen zerrendatik ateratzeko eskatzeaz gainera, beste hainbat eskaera egin zituzten bi elkarteek atzoko protestetan. Hormona tratamendu eta ebakuntza «askeak» aldarrikatu zituzten, psikiatraren tutoretzarik gabekoak. «Genital anbiguoekin» jaiotakoei egun gutxira egin ohi zaien ebakuntza egiteari uzteko, agiri ofizialetatik «sexua» eta «ezertarako balio ez duten antzeko datuak» ezabatzeko, eta transexualen babeserako legeak sustatzeko ere eskatu zuten.


Hala, Osakidetzako lehen artatzean «erabateko hobekuntza» eta Gizarte Segurantzan tratamendu eta ebakuntzak onartzea aldarrikatu zuten. Eusko Jaurlaritzari, berriz, Generoaren Saila sortzeko eta transexualitatea berdintasunerako departamentu eta arloetan lantzeko eskatu zioten.


Donostian bezala, Bilbon ere elkarretaratzea egin zuten Trans Koordinakundeak deituta, eskaera berberak plazaratzeko. Gaurko, berriz, Gasteizen 7menos20 eta Las Invertidas taldeek deitu dute hitzordua, 13:00etan, Andra Mari Zuriaren plazan.

2008/10/11

> Laburrak: Trans > TRANSEXUALEN ESKUBIDEEN ALDEKO BILKURA DEITU DUTE

  • Transexualen eskubideen aldeko bilkura deitu dute
  • Irutxuloko Hitza, 2008-10-11

KONTZENTRAZIOA Transexualen eta intersexualen eskubideak bermatzeko eta zenbait eskubide eskatzeko elkarretaratzea egingo dute gaur Bulebarrean, 18:00etan. Genero Distrofia izenekoa gaixotasun mental gisa desager dadila eta tratamendu hormonal eta ebakuntza askeak tutoretza sikiatrikorik gabe eskatuko ditu Ehgamek gaurko kontzentrazioan.


  • [Orijinalean Egham agertu zen]

> Berria: Feminismoak > EMAKUMEEN ESKUBIDEAK "MUGATZEN" ARI DIRELA DERITZO BILGUNE FEMINISTAK

  • Emakumeen eskubideak «mugatzen» ari direla deritzo Bilgune Feministak
  • Martxoaren 8ko data «errespetatzeko» eta egun horretan hauteskunderik ez egiteko «exijitu» dute
  • Berria, 2008-10-11 # Mikel Peruarena · Donostia

«Historian zehar, batez ere gure borrokaren bidez, lortutako esparruak eta eskubide urriak ezabatzen edo mugatzen ari dira». Udan amaitu den ikasturtearen balantzea egin dute Bilgune Feministako bozeramaileek, Miren Aranguren eta Izaskun Guarrotxenak, eta ondorio horretara iritsi dira: «Jendarte parekidea izatetik oso urrun gaude».


Nafarroako Foru Gobernuak aurten onartu duen abortatzeko eskubidearen aldeko proposamenak ez du «inongo fruiturik» sortu, Arangurenek dioenez: «Ezin da abortatu Nafarroan, ez osasun publikoan, ez pribatuan ere». Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, berriz, klinika pribatuetan egiten da abortuen %98. Espainiako Gobernuak, Abortuaren Legea aldatzeko, mugimendu feministaren iritziak kontuan hartu behar lituzke, Arangurenen esanetan. Emakumeen erabakitzeko askatasunari «mugak jartzeko ahaleginak» gaitzetsi ditu, eta abortu «libre eta doakoa» exijitzen jarraituko dutela jakinarazi du.


Lesakan (Nafarroa) eta Bilbon azken asteetan izan diren erasoak gogorarazi ditu Guarrotxenak. Emakumeek jasotzen dituzten erasoekin «oso arduratuta» daudela adierazi du, eta «autodefentsa feminista» erabiltzeko eta «kalean beldurrik gabe bizitzeko» deia egin die emakumeei.


Aurten bost emakume hil dira, genero indarkeriaren ondorioz, Euskal Herrian. «Hezkuntzan eta prebentzioan lan integralik egiten ez den bitartean, egoerak larriagotzen jarraituko du», Guarrotxenaren hitzetan. Gizartearen jarrera aldatu behar da bere ustez: «Guztion ardurari behingoz heldu eta gure esku dauden neurriak hartu behar genituzke».


Martxoaren 8a «errespetatu»

Instituzioek kanpainak egiten dituzte, baina «politikoki zuzena denak» agintzen dielako, «atzetik inolako oinarririk edota benetako lanik» egin gabe, Guarrotxenaren ustez. Hari horretatik, azken aldi honetan martxoaren 8an Eusko Legebiltzarra osatzeko bozak egitea entzun denez, «huts izugarria» izango litzatekeela uste dute. «Denok dugu gogoan aurten zer gertatu den Nafarroan, martxoaren 8a hausnarketa egunarekin egokitu zelako». Martxoaren 8a «errespetatu behar da eta politikariek agendan sartu behar dute», ohartarazi du Guarrotxenak. Eusko Jaurlaritzari «exijitu» dio egun horretan hauteskunderik ez deitzeko.


Atzerakada ekonomikoa emakumeei nola eragiten ari zaien aztertzea izango da ikasturteko erronketako bat. «Krisiak emakumeoi eragiten digu, bereziki; irakurketa eguneratzeko asmoa dugu ikasturte honetan», jakinarazi du Guarrotxenak.


Transexualitatea arazo psikiatriko hutsera ez murrizteko eskatuz elkarretaratzeak egingo dituzte, gaur eta bihar, Bilbon, Donostian eta Gasteizen. EHGAM, Medeak eta Trans koordinadorak deitutako ekitaldietara joateko deia egin du Bilgune Feministak.

2008/10/10

> Iritzia: Aritz Zabala > DURANGOKO AZOKAKO KARTELAZ

  • Durangoko Azokako kartelaz
  • Berria, 2008-10-10 # aritz zabala · 2008ko Durangoko Azokako kartel lehiaketaren irabazlea

Hasteko eta ezer baino lehen Anjel Lertxundik egindako kritika eskertu nahi nuke, nire lanari erreparatzeagatik. Ondoren, kartelaren inguruko azalpen batzuk ematea gustatuko litzaidake, harrituta geratu bainintzen egindako erreferentziarekin.


Izenburua pertsonaia literario batean oinarritzen da besterik gabe, kasualitatez gizona dena. Irudiari dagokionez; alde batetik betaurrekoak neska batenak dira eta bestetik zergatik ikusi gizasemea txapelaren azpian denok badugu burua? Agian gizartean ikuspegi matxista sustraituta dagoelako? Ez al da hobe «feminismokerian» erori gabe, ezer ez dagoen lekuan bilatzeari utzi eta irudiek duten genero konnotazioa ezabatzea?

2008/10/07

> Berria: Indarkeria > BIZKAIA: SANTURTZIKO UDALAK HERRI AKUSAZIO GISA JOKATUKO DU DOCCAS DAVIDEN HILKETAN

  • Santurtziko Udalak herri akusazio gisa jokatuko du Doccas Daviden hilketan
  • Beste emakume batekiko urruntze agindua zuen igandean zendutako andrearen ustezko hiltzaileak
  • Berria, 2008-10-07

Ehunka herritar bildu zen atzo iluntzean Santurtzin (Bizkaia), igandean ustez bikotekideak hildako Doccas Daviden hilketa gaitzesteko. Haiekin batera, emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna aldarrikatu zuten hainbat alderditako ordezkari politikoek. Santurtziko Udalak dolumina eta elkartasuna adierazi zien biktimaren senideei, eta auzi horretan herri akusazio gisa aurkezteko konpromisoa hartu zuen.


Herenegun arratsaldean, laurak aldera aurkitu zuen Ertzaintzak 26 urteko emakumearen gorpua, bere etxean, Santurtziko Ramon y Cajal kalean. Eskuak eta oinak lotuta zeuzkan, eta indarkeria nozitu izanaren zantzuak; etxean odol arrasto ugari zegoen. Ikerketaren lehenengo ondorioen arabera, itota hil zen Doccas David igande goizean, baina oraingoz ez dago autopsiaren emaitzen berri.


Ertzaintzak berehala atxilotu zuen haren bikotekidea, 32 urteko gizonezko santurtziarra, hilketa berak egin zuela aitortu baitzien. Ertzaintzak jakitera eman duenez, beste emakume batekiko urruntze agindua zuen ustezko hiltzaileak, 2007ko maiatzetik.


Halaber, zenbait hedabidek zabaldu dutenez, gizonak emakumearen gorpuaz libratzeko asmoa zuen, eta adiskide bati deitu zion laguntza eske. Ertzaintzak ez du informazio hori baieztatu. Edonola ere, biktimaren eta ustezko hiltzailearen inguruko pertsona batek egindako telefono deiaren bidez izan zuten ertzainek gertaeraren berri. Patruilak haren etxean zeudela agertu zen ustezko hiltzailea, eta bere giltzekin ireki zuten atea ertzainek.


Epailearen aurrean deklaratu zuen atzo arratsaldean Doccas Daviden ustezko hiltzaileak. Ondoren, espetxera bidaltzeko agindua eman zuen epaileak, eta Basauriko (Bizkaia) kartzelara eraman zuten.


Gaitzespena, aho batez
«Doccas David, XXI. mendean dugun gaitz handienetakoaren, emakumeen kontrako bortizkeriaren, beste biktima baten hilketaren aurrean, gure gaitzespen sendo eta gogorrena erakutsi nahi dugu». Santurtziko Udala osatzen duten alderdi politiko guztiek (EAJ, EB, PSE-EE eta PP) aho batez onartu dute hilketa gaitzesteko adierazpen instituzionala. Biktimaren senideei dolumina eta elkartasuna adierazteaz gain, behar dituzten gizarte baliabideak eskuratzeko laguntza eskaini die Udalak. Halaber, emakumeen eta gizonen berdintasunaren alde eta genero indarkeriaren aurka «gizarte osoaren inplikazioa» behar dela nabarmendu du.


Ildo beretik mintzatu da Rafaela Romero Gipuzkoako Batzar Nagusietako presidentea. «Zuzenbide Estatuaren beraren aurkako atentatua da», adierazi du genero indarkeriaren inguruan. Tratu txarrak eragiten dituztenei, gizarteak «tolerantziarik eza» erakutsi behar diela nabarmendu du. Halaber, tratu txar horiek jasaten dituzten emakumeen babes neurriak ebaluatzerakoan, «kontu handiagoa» eskatu du.


Ezker Batuak ere «erabateko gaitzezpena» adierazi du jazoeraren inguruan . Genero indarkeria desagertze aldera, ezinbestekotzat jo du instituzioen lana, «herritarrek kontzientzia har dezaten».


Elkarretaratzeak

Doccas Daviden hilketa arbuiatzeko zenbait kontzentrazio egongo dira egun hauetan. Gaur, 12:00etan, Sestaoko (Bizkaia) udaletxe aurrean bilduko dira, bertako Udaleko Berdintasun Sailak deituta. Bihar, berriz, Bilgune Feministak antolatutako manifestazio eta protestak izango dira Euskal Herri osoko hainbat txokotan.

> Iritzia: Gara > TAMALEZ SARRI, SARRIEGI GERTATZEN DIRA

  • Tamalez sarri, sarriegi gertatzen dira
  • Gara, 2008-10-07

Doccas David gaztea aurten Euskal Herrian emakumeen aurkako indarkeriak eragindako bosgarren biktima da, emakumeen aurkako erasoek izan dezaketen ondoriorik larrienaren bosgarren biktima. Mota horretako hilketen maiztasunak gure gizartearen arazo handienetakoaren aurrean gaudela adierazten du, are handiagoa hilketa bakoitzeko eraso ugari gertatzen direla kontuan izanda. Herenegun jaso zuen, Santurtzin, Doccas Davidek eraso ikaragarria, baina atzo bertan Baionan, Gasteizen eta Bilbon gizonezko bana atxilotu zuten emazteari edo/eta beste emakume bati eraso egin izana egotzita; larunbatean sexu eraso bat gertatu zen Gasteizen, ostiralean Arrasaten beste bat... Emakumeen aurkako erasoak, beraz, ez dira noizbehinkako kontua. Hala balira ere, larriak izango lirateke, baina maiztasun horrek gizarte honetan sistema patriarkala noraino errotuta dagoen erakusten du, eta horrek berezko duen desberdintasun egoeran bilatu behar dira indarkeria mota horren kausak, kasu bakoitzaren inguruabarretan baino gehiago.


Emakumeen aurkako indarkeriak ez du bereizketarik egiten, ez adinari ez faktore sozial edo kulturalei dagokienez. Hala ere, azken hilketa honetan ezin da saihestu hildako emakumea etorkina zela eta, ondorioz, eraso egiteko errazagoa. Izan ere, egoera horretan dauden emakumeek zailtasun handiagoei aurre egin behar izaten diete; esate baterako, tratu txarrak salatzeko eragozpen handiagoak izaten dituzte. Eta, paradoxikoki, zailtasun horiek, eskubide murrizketa horiek, legeek beraiek ezartzen dituzte.


Behin eta berriz entzuten da gizarteak arazo honen larriaz jabetu eta kausei heldu behar diela; lan hori baina, ezin da hilketa bat gertatzen denean bakarrik egin. Eta horretan herri erakundeek aparteko erantzukizuna dute, emakumeen aurkako indarkeriaren ondorioz hilketa bat gertatzen deneko gaitzespen hitzetatik haratago doan erantzukizuna. Diskurtsoetako eta legeetako berdintasun hori benetako bihurtu beharra dago, ezberdintasunak emakumea emakume izate hutsagatik arriskuan, maiz hiltzeko arriskuan, bizitzera kondenatzen baitu.

2008/10/06

> Berria: Indarkeria > GIZONEZKO BAT ATXILOTU DUTE BAIONAN EMAZTE OHIA ETA ALABA JO DITUELAKOAN

  • Gizonezko bat atxilotu dute Baionan emazte ohia eta alaba jo dituelakoan
  • Polizia frantsesak 52 urteko gizonezko bat atxilotu du Baionan, ustez emazte ohia eta hiru urteko alaba jo dituelako.
  • Gara, 2008-10-06

52 urteko gizonezkoak ustez ama-alabak larri zauritu ditu, eta hilketa saioa leporatzen diote. Bikotea banatuta bizi zen eta dibortziatzeko prozesuan zen.


Joan den ostegun iluntzean izan zen erasoa emazte ohia bizi zen etxean, Baionako Beyris auzoan. Antza denez, gizonak lehendabizi labanarekin eraso zion emakumeari, eta gero, harri batekin. Toraxean eta buruan zauri larriak eragin zizkion arren, emakumeak alde egitea lortu zuen eta auzokideek osasun zerbitzuei deitu zieten.


Emazte ohiak alde egin eta gero, hiru urte eta erdiko alabarengana joan zen eta harriekin kolpeka hasi zitzaion, umeak konortea galdu zuen arte.


Larrialdi zerbitzuetako kideek haurra konorterik gabe aurkitu zuten. Erietxera eraman zuten eta zauri larriak dituen arren, hiltzeko arriskutik kanpo dago.


Ustezko erasotzailea asteburuan atxilotu dute.

2008/10/02

> Iritzia: Anjel Lertxundi Esnal > IKUSEZINA, NOR?

  • Ikusezina, nor?
  • Berria, Hitz beste, 2008-10-02 # Anjel Lertxundi Esnal

Esan berri digute Durangoko Azokako aurtengo irudiak Wells-en pertsonaia literario ezagunaren erreferentzia egiten duela. Betaurrekoengatik eta aurikularrengatik bakarrik balitz, ikusezinaren sexua ere ikusezina. Txapelak egiten du ikusezina ar. Eta euskaldun. Horregatik edo, niri Wellsena baino gehiago iradokitzen dit Mogelen Peru Abarka gaurkotu bat (inork gutxik irakurtzen duelako, ikusezina dugu Peru ere). Arteak ez du ba mezuen oihartzun ugaritasuna bilatzen?


Baina Wells-engana itzuliz: kartelak bere keinua gizon ikusezinari egin beharrean, Marvelen komikietako emakume ikusezinari egin nahi izan balio? Zer nolako ezaugarrirekin adieraziko genituzke emetasuna gehi euskalduntasuna?


Galdera pertinenteak dira: emakumezkoak omen dira gehien irakurtzen dutenak, baina gizonezko batek ordezkatuko ditu aurtengo azokako irakurleak. Emakumeak, irakurleenak izanagatik ere, ikusezin.

2008/10/01

> Laburrak: Emakumeak > "GIZON IKUSEZINAK" EMANGO DU DURANGOKO AZOKAREN BERRI


  • «Gizon ikusezinak» emango du Durangoko azokaren berri
  • El Diario Vasco, 2008-10-01

Durangoko Azokako kartel lehiaketaren irabazlea Aritz Zabala 25 urteko gasteiztarra izan da. «Gizon ikusezina Azokan» izeneko lana aurkeztu zuen eta epaimahaiak 22 lanen artean aukeratu du hau. «Gizon ikusezina Azokan» leloarekin aurkeztu zuen lana Zabalak eta era honetara azaldu du: «Betaurrekoak irakur-tzeko dira, aurikularrak entzuteko, txapela azokak kultura eta euskararekin duen harremana adierazteko».

> Berria: Apostasia > ELIZAK EZ DITU APOSTASIA KASUAK BATAIO LIBURUETAN IDATZI BEHARKO

  • Elizak ez ditu apostasia kasuak bataio liburuetan idatzi beharko
  • Liburu horiek fitxategi izaerarik ez dutenez Datuen Babeserako Legetik kanpo daudela dio epai batek
  • Berria, 2008-10-01 # Erredakzioa · Gasteiz

Eliza katolikoak ez du idatzi beharko bataio liburuetan erlijio katolikoari uko egiten diotenen izenen aldamenean apostasia egin dutela dioen oharrik. Hala ebatzi du Espainiako Auzitegi Goreneko Administrazioarekiko Auzietako salak, eta atzo bertan eman zuen erabaki horren berri, sententzia kaleratuta. Epai horretan, fitxategi izaera ukatzen diete bataio liburuei, eta, hori dela eta, Espainiako Datuen Babeserako Agentziak duela bi urte eta erdi Elizari agindu zion jokatzeko modua bertan behera gelditu da.


Inoren datu pertsonalak dituzten enpresa, elkarte edo administrazio publikoei zein datu dituen galdetzeko, datu horiek zuzentzeko edo ezeztatzeko aukera aitortzen die herritarrei datuen babeserako eskubideak, besteak beste. Apostasia eskubide horretan oinarritzen da, bataio liburuetan dauden datuak datu pertsonalak direlakoan ezeztatze eskubidea eskatzen baitu. Bataio liburuak «artxibo historikoak» direla argudiatu zuen Elizak, eta ezabatzeko aukera baztertu egin zen orduan. Horren ordez, ohar bat idazteko agindu zuen fede katolikoari uko egiten zion pertsonaren bataio dataren ondoan.


Espainiako Auzitegi Gorenak ondorioztatu du Elizaren bataio liburuak ez direla fitxategiak eta, ondorioz, Datuen Babeserako Legeak ez duela eraginik haiengan. Bataio liburuak datuen «pilaketa soil bat» direla deritzo Auzitegi Gorenak; datu horietan ezer bilatzea zaila dela dio epaiak, datuak bataio egunaren arabera sailkatuta baitaude.


Datuen Babeserako Legearen helburua da datu pertsonalak «informatikaren bitartez egin daitezkeen esku-hartzeen aurrean» babestea, epaiaren arabera. Apostasiaren kasuan, ordea, datuen babesa baino «sinesmenen lekukotasuna uztea» bilatzen zela ebatzi du Auzitegi Gorenak epaian. Elizak ez du apostasia kasuen berri eman beharko bataio liburuetan.


Aspaldiko eztabaida
Apostasia kasuen inguruan Elizak jarraitu beharreko izapidea aspalditiko eztabaida da. Espainiako Auzitegi Gorenak aztertu duen kasua M.B.G. valentziarrarena da. Eliza katolikoaren hainbat erabakik erlijio katolikoari uko egitera bultzatu zuten. Datuen Babeserako Espainiako Agentziara jo zuen, eta, hark, hamar eguneko epea eman zion Valentziako Artzapezpikutzari (Herrialde Katalanak) M.B.G.-ren bataio agiriaren ondoan erabaki horren berri emateko. Artzapezpikutzak Espainiako Auzitegi Nazionalera jo zuen, baina 2007ko urriaren 10ean arrazoia eman zioten M.B.G.-ri.


Auzitegi Nazionalaren epaiari helegitea aurkeztu zion Valentziako Artzapezpikutzak, eta Auzitegi Gorenak arrazoia eman zion atzo. Hau da, bataiatu izan diren pertsonek erlijio katolikoari uko egiteko askatasuna duten arren Elizak erabaki horren berri ematen duen oharrik ez duela idatzi beharko.

> Berria: Berdintasuna > "GIZON IKUSEZINA AZOKAN", DURANGOKO EUSKAL LIBURU ETA DISKO AZOKAREN IRUDI BERRIA

  • «Gizon ikusezina Azokan», Durangoko Euskal liburu eta Disko Azokaren irudi berria
  • Aritz Zabala gasteiztarraren kartela izan da lehiaketara aurkeztutako hogeita bi lanen artean aukeratu dutena, epaimahaiaren esanetan, haren «inpaktu bisuala, mezu zuzena eta sinpletasun plastikoa» direla eta.
  • Gara, 2008-10-01

Abenduaren 5etik 8ra egingo den 43. Durangoko Euskal Liburu eta Disko Azokak badu jada irudia; Gerediaga Elkarteak antolatutako lehiaketara hogeita bi kartel aurkeztu ondoren, Aritz Zabala 25 urteko gasteiztarraren irudia irten da garaile.


Aurtengo edizioaren egitarauaren gai nagusia irudia izango da. Zabalak berak pertsonaia baten irudia islatu nahi izan du bere lanean, betaurrekoak, aurikularrak eta txapela dituen pertsonaia batena, hain zuzen ere. Atzo egin zen aurkezpenean elementu bakoitzaren funtzioa zein den ere argitu zuen egileak berak: «Betaurrekoak irakurtzeko, aurikularrak entzuteko, txapela azokak kulturarekin eta euskararekin duen harremana adierazteko».


«Gizon ikusezina Azokan» goiburuarekin aurkeztu zuen Zabalak bere kartela lehiaketara, eta agertzen diren elementu guztiak gizon ikusezina osatuz ipinita, «pertsonaia literario bati keinu egiten» diola gaineratu zuen.


Aritz Zabalak, Publizitate Grafikoaz gain, Argitalpenen Diseinua eta Ekoizpena ikasketak egin ditu. Estatuko eta Autonomia Erkidegoetako Eskola Kontseiluen XVIII. Topaketa iragartzeko logotipo eta kartel lehiaketaren irabazlea ere izan da. Azken sari honekin 1.300 euro jasoko ditu.


Epaimahaia osatu duten bost lagunek -Gerediaga elkarteko kide bik eta diseinuaren, komunikazioaren eta arte plastikoen arloko beste hiru profesionalek- haren «inpaktu bisuala, mezu zuzena eta sinpletasun plastikoa» aintzat hartuta aukeratu dute Zabalaren lana.


Aurten ere Durangoko Landako erakustazoka euskaraz idatzitako lanez eta euskal gaiak beste edozein hizkuntzatan biltzen dituzten argitalpenez beteko da lau egunez.


Gerediaga elkarteak antolatzen duen azokak bost sail -editorialak, banatzaileak, diskoetxeak, erakundeak eta kultur eragileak- izango ditu, eta atzo jakinarazi zutenez, egunero goizeko hamarretan irekiko ditu ateak, iluntzeko zortziak arte.