> Berria: Indarkeria > JOSE DIEGO YLLANES: "NIK HIL NUEN NAGORE, BAINA EZ NUEN HIL NAHI"

• Jose Diego Yllanes: «Nik hil nuen Nagore, baina ez nuen hil nahi»
• Yllanesek, Nagore Laffageren hilketa aitortu arren, esan du ez duela gogoratzen «nola hil zuen» neska gazte. Hil eta gero bere buruaz beste egin nahi izan zuela adierazi du auzipetuak
• Berria, 2009-11-04 # Naiara Elola . Iruñea

«Nik hil nuen Nagore Laffage, baina ez nuen hil nahi», hala aitortu zuen Jose Diego Yllanes auzipetuak, atzo egindako deklarazioan, Nagore Laffageren hilketa argitzeko epaiketan. Akusatu gaztearen deklarazioa izan zen epaiketako bigarren saioko hari nagusia. Goizeko 10:00etan hasi zuen deklarazioa, eta 15:30ean amaitu, fiskalaren, akusazio partikularraren, herri akusazioaren eta defentsaren galderei erantzun ostean. Psikiatra da Yllanes. Psikiatra batek nolakoa izan behar duen galdetu zion fiskalak. «Momentu zailetan erabakiak hotzean hartzeko gaitasuna duena», erantzun zuen Yllanesek.

Nafarroako Ospitalean psikiatra gisa ziharduen Yllanesek hilketa jazo zen sasoian. Laffagek, berriz, erizaintzako praktikak egiten zituen erietxe horretan. Dena dela, Yllanesek behin eta berriz esandakoaren arabera, Laffage ez zuen aurretik ezagutzen. Hilketa «akats» gisa ikusten duela aitortu zuen. «Pertsona orok bezala, akatsak ditut, eta barkamena eskatzen dut; neure buruaz lotsatzen naiz». Hala, Yllanes bere ondasun guztiak Laffage familiaren eskuetan jartzeko prest agertu zen: «Nahiz eta jakin pertsona baten bizitza diruz ezin dela ordaindu».

Yllanesek, esandakoaren arabera, 2008ko uztailaren 7ko goizaz ez du ia ezer gogoratzen. Dena den, uztailaren 6an zer edan zuen galdetuta, lagun batzuekin Alde Zaharrean edaten egon zela aitortu zuen. Deklarazioaren arabera, lehenengoz uztailaren 7ko 01:30ean edan zuen. «Zehazki, ez dakit zenbat edan nuen, lejia katxi bat, ron eta Coca-Cola, beste katxi batzuk, eta gero tekila txupito batzuk». Yllanesen arabera, 04:30ean edan zuen alkohola azkenekoz, gutxi gorabehera. Edateko ohitura handirik ez duela ere esan zuen. «Gauez ateratzen naizenean, azkar edan ohi dut, eta gainontzeko lagunek baino gehiago, gainera».

Bestalde, 06:30 aldera, Alde Zaharretik gurasoen etxera nondik joan zen ere ez duela gogoratzen dio. Alkoholaren eraginez antza berriz ere. Nagore Laffagez dituen lehendabiziko oroitzapenak Sancho Ramirez kalean duen etxebizitzara iritsi zirenekoak direla dio. Gertatutakoa gogoratzen saiatu dela dio, baina ez duela lortu oraindik ere. «Onartzen dut ondorio bat dagoela, eta horregatik ordaindu egin beharko dudala».

Dioenez, neska gazte irundarraren barruko arropak hausten ari zela gogoratzen du bere burua. Gogoan du Laffagek gelditzeko eskatu ziola ere. «Ez dut haren ahotsa gogoratzen, baina badakit harremana bortitza egiten ari zitzaiola». Une horretan, Yllanesen arabera, biktimarekin zuen «momentuko» hartu-emana bat-batean eten zen. «Gogoratzen dut Nagoreren gainean jarri nintzela eta lepoa eskuekin estutu niola».

Amaiera txarrik nahi ez
Fiskalak Yllanesi galdetu zion ea zergatik ez zion utzi Laffageri Sancho Ramirez kaleko etxetik alde egiten. Akusatuaren erantzunak bortitz apurtu zuen epaiketa aretoko isiltasuna: «Akaso, gertatutakoaren ostean lagun gisa amaitu nahi nuelako». Laffagerekin izan zuen jarrera «bortitza» gertatutakoa «bakean» bukatzeko ezintasunak eragin zezakeela uste du.

Gau hartan sentitutako denak ez ditu ahaztu Yllanesek. «Nagore hilda zegoela jakin eta haren odola ikustean izugarrizko beldurra sentitu nuen». Hala, bere buruaz beste egiteko asmoa egun osoan buruan jiraka izan zuela dio. Ez du argitu nahi izan nola hil zuen, edota zergatik utzi zuen neska gaztearen gorpua Orondritzen (Nafarroa).

Yllanesez gain, bost foruzainek ere deklaratu zuten atzo, Nagore Laffageren hilketaren ikerketaren nondik norakoak azaltzeko. Gaur, berriz, 10:00etan fiskalak izendatutako lau lekukok hartuko dute parte epaiketan, beste hiru foruzainez gain. Hainbat iturriren arabera, litekeena da gaur Yllanesen aitak ere deklaratzea.

> Berria: Indarkeria > EHUNKA LAGUNEK MILAGROS SALAZARREN HERIOTZA GAITZETSI DUTE GASTEIZEN

• Ehunka lagunek Milagros Salazarren heriotza gaitzetsi dute Gasteizen
• Emakumeen kontrako indarkeria egotzita, sei gizon atxilotu dituzte asteburuan; lau Bizkaian eta bi Gipuzkoan
• Berria, 2009-03-31 # Jon Rejado • Gasteiz

Ehunka lagun bildu ziren atzo Gasteizen, Milagros Salazarren heriotza gaitzesteko manifestazioan. Emakumeen kontrako indarkeriari aurrea hartu leloa zuen pankartaren atzean, genero indarkeria amaitzeko eta biktima bakar bat gehiago ere egon ez dadila eskatu zuten elkarretaratuek. Helburu horrekin hainbat elkarretaratze egin ziren atzo iluntzean Euskal Herriko hamaika txokotan, eta orotara ehunka lagun bildu ziren protesta ekimenetan. Besteak beste, ehun bat lagun bildu ziren Errenterian. Ermuan, genero berdintasunaren aldeko gizon taldeak deituta, 35 lagun elkarretaratu ziren.

Gasteizko manifestazioaren bukaeran Izaskun Jimenezen erailketaren ondorioz egindako mobilizazioak gogora ekarri zituen Bilgune Feministako eledun batek. «Egoera iluna bada ere, egoera honek irtenbidea duela ziur gaude». Elkartasunaren, autodefentsaren, elkarlanaren eta salaketaren bitartez, erasotzaileak «gune guztietatik kanporatzea» lortuko dela nabarmendu zuen.

Milagros Salazarren heriotza hilaren 23an gertatu zen, Gara egunkariak jakinarazi zuenez. Iturri horren arabera, gaur egun Gasteizen bizi zen emakumea, gizarte zerbitzuen pisu batean, bere hiru semeekin. Salazarren senarrak bi egun lehenago topatu zituen, eta laurak jipoitu zituen. Salazar jipoia jaso eta bi egunera hil zen, Txagorritxu ospitalean, Gara egunkariak azaldu zuenez. Emakumeak gaixotasun larria pairatzen zuen, eta ospitalean artatu zuten sendagileek ezin izan zuten zehaztu heriotza jipoiaren edo gaixotasunaren ondorioz gertatu zen. Gertaera horren aurretik, Arabako Aldundia hiru adingabeen zaintzaz arduratu zen.

Emakumeen Mundu Martxako Plataformak Salazarren heriotza «emakumeon kontrako indarkeria» gisa hartu, eta kasu horietan ohikoa den protokoloa hasi zuen. Gasteizko Udalak, berriz, informaziorik ez duela adierazi du. Heriotza gaitzetsi egin du, baina emakumeen kontrako indarkeriaren biktima dela esateko datuak falta direla uste du.

Sei atxilotu herenegun
Poliziak sei gizon atxilotu zituen herenegun, emakumeen kontrako indarkeria delituak leporatuta. Horietatik lau Bizkaian atxilotu zituzten; bi Bilbon, bat Zallan eta beste bat Getxon. Gipuzkoan egin zituzten beste bi atxiloketak; Tolosan eta Donostian.

Bizkaian eginiko lehen atxiloketa Bilbon egin zuten, herenegun, 03:00ak aldera, Ertzaintzak jaso zuen dei baten harira. Emakume batek deitu zuen jakinarazteko gizon bat etxeko atea gogor jotzen ari zela. Ertzainak heldu zirenean gizona ihes egiten saiatu zela eta atxilotzeko unean ertzain bati eraso ziola adierazi du Poliziak. Deia egin zuen emakumeak jakinarazi zuen gizonak eraso egin ziola beren semearen aurrean. Erasoa baieztatu ondoren, gizona atxilotu zuten. 20:50ak inguruan izan zen Bilboko bigarren atxiloketa, emakume batek bikotekideak eraso ostean ertzain etxera deitu zuen.

Zallan atxilotutako gizonari bikotekide ohiari eta horren egungo bikotekideari makila batekin eraso egin izana leporatu dio Ertzaintzak. 05:00etan izan zen atxiloketa, emakumeak dei baten bidez gertatutakoaren berri eman ostean. Egun berean, 23 urteko gizon bat atxilotu zuten udaltzainek Getxon, bikotekideari labana batekin mehatxatzea egotzita. Erasoa ikusi zuten hainbat lagunek Udaltzaingora deitu zuten. Bikotekideak ez zuen salaketarik jarri nahi izan unean bertan.

Ertzaintzak 33 urteko gizon bat atxilotu zuen Tolosan, 14:30ak aldera, bikotekideari eraso egitea egotzita. Ertzaintzak jakinarazi duenez, emakumea osasun etxera eraman zuten. Ordu horretan bertan, beste gizon bat atxilotu zuen Ertzaintzak Donostian, emaztea jotzea egotzita. Ertzaintzak jakinarazi duenaren arabera, emakumeak azaldu zien gizonaren erasoak ohikoak zirela, baina ordu arte ez zituela erasoak salatu.

> Berria: Indarkeria > BIZKAIA: SANTURTZIKO UDALAK HERRI AKUSAZIO GISA JOKATUKO DU DOCCAS DAVIDEN HILKETAN

• Santurtziko Udalak herri akusazio gisa jokatuko du Doccas Daviden hilketan
• Beste emakume batekiko urruntze agindua zuen igandean zendutako andrearen ustezko hiltzaileak
• Berria, 2008-10-07

Ehunka herritar bildu zen atzo iluntzean Santurtzin (Bizkaia), igandean ustez bikotekideak hildako Doccas Daviden hilketa gaitzesteko. Haiekin batera, emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna aldarrikatu zuten hainbat alderditako ordezkari politikoek. Santurtziko Udalak dolumina eta elkartasuna adierazi zien biktimaren senideei, eta auzi horretan herri akusazio gisa aurkezteko konpromisoa hartu zuen.

Herenegun arratsaldean, laurak aldera aurkitu zuen Ertzaintzak 26 urteko emakumearen gorpua, bere etxean, Santurtziko Ramon y Cajal kalean. Eskuak eta oinak lotuta zeuzkan, eta indarkeria nozitu izanaren zantzuak; etxean odol arrasto ugari zegoen. Ikerketaren lehenengo ondorioen arabera, itota hil zen Doccas David igande goizean, baina oraingoz ez dago autopsiaren emaitzen berri.

Ertzaintzak berehala atxilotu zuen haren bikotekidea, 32 urteko gizonezko santurtziarra, hilketa berak egin zuela aitortu baitzien. Ertzaintzak jakitera eman duenez, beste emakume batekiko urruntze agindua zuen ustezko hiltzaileak, 2007ko maiatzetik.

Halaber, zenbait hedabidek zabaldu dutenez, gizonak emakumearen gorpuaz libratzeko asmoa zuen, eta adiskide bati deitu zion laguntza eske. Ertzaintzak ez du informazio hori baieztatu. Edonola ere, biktimaren eta ustezko hiltzailearen inguruko pertsona batek egindako telefono deiaren bidez izan zuten ertzainek gertaeraren berri. Patruilak haren etxean zeudela agertu zen ustezko hiltzailea, eta bere giltzekin ireki zuten atea ertzainek.

Epailearen aurrean deklaratu zuen atzo arratsaldean Doccas Daviden ustezko hiltzaileak. Ondoren, espetxera bidaltzeko agindua eman zuen epaileak, eta Basauriko (Bizkaia) kartzelara eraman zuten.

Gaitzespena, aho batez
«Doccas David, XXI. mendean dugun gaitz handienetakoaren, emakumeen kontrako bortizkeriaren, beste biktima baten hilketaren aurrean, gure gaitzespen sendo eta gogorrena erakutsi nahi dugu». Santurtziko Udala osatzen duten alderdi politiko guztiek (EAJ, EB, PSE-EE eta PP) aho batez onartu dute hilketa gaitzesteko adierazpen instituzionala. Biktimaren senideei dolumina eta elkartasuna adierazteaz gain, behar dituzten gizarte baliabideak eskuratzeko laguntza eskaini die Udalak. Halaber, emakumeen eta gizonen berdintasunaren alde eta genero indarkeriaren aurka «gizarte osoaren inplikazioa» behar dela nabarmendu du.

Ildo beretik mintzatu da Rafaela Romero Gipuzkoako Batzar Nagusietako presidentea. «Zuzenbide Estatuaren beraren aurkako atentatua da», adierazi du genero indarkeriaren inguruan. Tratu txarrak eragiten dituztenei, gizarteak «tolerantziarik eza» erakutsi behar diela nabarmendu du. Halaber, tratu txar horiek jasaten dituzten emakumeen babes neurriak ebaluatzerakoan, «kontu handiagoa» eskatu du.

Ezker Batuak ere «erabateko gaitzezpena» adierazi du jazoeraren inguruan . Genero indarkeria desagertze aldera, ezinbestekotzat jo du instituzioen lana, «herritarrek kontzientzia har dezaten».

Elkarretaratzeak
Doccas Daviden hilketa arbuiatzeko zenbait kontzentrazio egongo dira egun hauetan. Gaur, 12:00etan, Sestaoko (Bizkaia) udaletxe aurrean bilduko dira, bertako Udaleko Berdintasun Sailak deituta. Bihar, berriz, Bilgune Feministak antolatutako manifestazio eta protestak izango dira Euskal Herri osoko hainbat txokotan.

> Berria: Indarkeria > ESTIBALIZ ANGULOREN HERIOTZA SALATU ETA AZKENA IZAN DADILA ESKATU DUTE

• Estibaliz Anguloren heriotza salatu eta azkena izan dadila eskatu dute
• Ehunka lagun irten ziren atzo kalera Estibaliz Angulo Mañuetako 72 urteko bizilagunaren heriotza salatu eta emakumeen aurkako indarkeriari aurre egin behar zaiola aldarrikatzeko. Beste behin ere, gisa honetako heriotzak eragozteko arazoari errotik heldu eta neurri eraginkorrak eskatu zituzten. Bien bitartean, hildakoaren senarrak, ustezko erasotzaileak, Logroñoko ospitale batean jarraitzen du bere buruari eragindako zauriak sendatzen.
• Gara, 2008-08-19

Estibaliz Anguloren heriotza salatu eta emakumeen aurkako indarkeriaren aurrean neurri eraginkorrak har daitezen eskatzeko ehunka lagun irten ziren atzo kalera, Euskal Herriko Mundu Martxarako plataformak deituta. Gisa honetan, gertaerak erabat samindu duen Arabako Errioxako Mañueta herrian egindako salaketei jarraipena eman zitzaion.

Donostian egindako elkarretaratzean dozenaka lagun batu ziren «Matxismoak hiltzen gaitu!» leloa zeraman pankartaren atzean. Emakumeen aurkako indarkeriaren arazoari errotik heldu behar zaiola adierazi zuten eta azaleko neurriak baino, sakonekoak hartzeko eskatu zuten. Elkarretaratzeak Euskal Herriko makina bat bazterretan errepikatu ziren, Gasteizen, Bilbon eta Iruñean kasu.

Datu ofizialen arabera, Euskal Herrian aurten indarkeria sexistak eragindako hirugarren biktima da Estibaliz Angulo. Izan ere, Mañuetako 72 urteko bizilagunaren kasua, Nagore Laffage gazte irundarraren eta Tatiele de Sousa 20 urteko Iruñeko bizilagunaren heriotzei gehitu zaie jada luze jota dagoen emakumeen aurkako indarkeriak utzitako zerrenda beltzean. Angulok hainbat labankada jaso zituen eta pasa den ostiral goizean topatu zuten bere gorpua.

Ikerketei dagokionez, Ertzaintzak Gasteizko Goardiko Epaitegira bidali ditu kasuaren eginbideak, atzo Lakuako Gobernuko Barne Sailak aditzera eman zuenez.

Bien bitartean, atxilotuak, hildakoaren senarrak, Logroñoko San Pedro ospitalean jarraitzen du ingresatuta labanaz bere buruari egindako zauriak sendatzen. Antza, bere emazteari eraso egin ostean bere burua zauritu zuen Cristobal Martinez 72 urteko gizonezkoak. Bikotearen semeetako batek aurkitu zuen ostiral goizean amaren gorpua, aita, zaurituta, ondoan zela. Polizia espainoleko agenteen zaintzapean dago ustezko erasotzailea.

Elkarretaratzeak
Euskal Herriko makina bat herritan egin ziren atzo ilunabarrean Estibaliz Anguloren heriotza salatzeko elkarretaratzeak Euskal Herriko Mundu Martxarako Plataformak deituta.

> Berria: Indarkeria > ARABA: EMAKUME BAT LABANKADAZ HILDA AURKITU DUTE MAÑUETAN, ETA SENARRA ATXILOTU DUTE HILTZAILEA DELAKOAN

• Emakume bat labankadaz hilda aurkitu dute Mañuetan, eta senarra atxilotu dute hiltzailea delakoan
• Berria, 2008-08-15

72 urteko gizonezkoak ere laban zauriak ditu, Ertzaintzaren arabera, bere buruari egindakoak.

Labanaz lepoan egin dizkioten zaurien ondorioz hilda aurkitu dute emakumezko bat gaur goizean Mañuetan (Araba), bere etxean, eta senarra atxilotu egin du Ertzaintzak hiltzailea delakoan.

Goizeko hamarrak laurden gutxi aldera jakin du Ertzaintzak hilketaren berri, senar-emazten familiako norbaitek ohartarazita. Etxera joan direnean emaztea hilotz aurkitu dute, lepoan hainbat zauri zituela. Senarra ere etxean zegoen, eta hark ere labanaz egindako zauriak zituen, agi denez, bere buruari egindakoak. Atxilotu egin dute hiltzailea delakoan. Lehendabizi Logroñoko (Errioxa, Espainia) erietxe batera eraman dute zauriak sendatzera.

> Komunikatuak: EHGAM, Gaztehgam etabar > KOMUNIKATUA ROSA PAZOS-EN HERIOTZARENGATIK, SEVILLAN HILIK AURKITUTAKO EKINTZAILE TRANSEXUALA

• Komunikatua Rosa Pazos-en heriotzarengatik, Sevillan hilik aurkitutako ekintzaile transexuala
• Kontzentrazioak astelehenean, uztailak 28an, Estatuko hainbat hiritan
• EHGAM-DOK, 2008-07-23

Iragan ostiralean, uztailaren 11an, Rosa Pazos, 47 urteko ekintzaile transexuala,bere Sevillako etxean hilik aurkitu zuten. Gorpuari zegokion autopsia egin ostean, Institutu Anatomiko Forenseak, txosten bat plazaratu zuen bertan Rosak labankadak jaso zituela adierazten zela.

Manifestu honen talde eta talde sinatzaileek premiaz exijitzen dugu:

1. Rosa Pazosen heriotzaren inguruko gertakariak lehen bait lehen argitu daitezela bere heriotzari atxikiriko arrazoien gaineko difamazioak eta Rosaren sendi, lagun eta kideekiko jada jasaten duten samina handitzea ekiditeko.

2. Kasuan parte har dezala Estatuko Fiskal Nagusiak, Cándido Conde Pumpido Jaunak, gertaera hauen argitzea exijitu eta bizkortzeko.

3. Prozesuak hildakoaren eta bere ingurukoen duintasunarekiko errespetu maximozko tratamendua izan dezala, bai prozesuan parte hartzen duten instantzia polizial eta judizialengandik, bai komunikabideengandik, orain arte azken hauen Rosaren kasuaren inguruko lan informatzailea ikaragarri iraingarria eta transfoboa izan baita, gertaeraren berri izan denetik salatu den bezala. Rosaren identitatearekiko eta intimitatearekiko errespetuak orain arteko komunikabideen sentsazionalismoa eta jarrera diskriminatzailea alde batera uzten ditu.

Aldi berean, salatzen dugu Rosaren eguneroko bizitzan egon den izugarrizko transfobia, baita agiriak aldatzea eta ebakuntzen aukera galarazi izanari, gure osasun sistemaren arabera eskizofrenia edo “buruko gaixotasun” bat duen pertsona batek ezin baitu bere gorputzaren eta genero-identitatearen inguruko erabakirik hartu. Hori zen Rosaren salaketa eta zalantzarik gabe baita geurea ere.

Kaleetan, leggetan, komunikabideetan… dauden eguneroko transfobiak dira pertsona askori euren oinarrizko eskubideak galarazten dizkietenak, hala nola lan mundura sarbidea, norbere identitatearekiko errespetua eta norbere gorputzarekiko autodeterminazioa tutoretza sikiatrikotik kanpo.

Exigitzen dugu administrazio publikoak bere erantzunkizuna bere gain har dezala eta pertsona transen lan eta gizarte mailako integrazioaren alde lan egin dezala. Lan serioa exigitzen dugu, egoeraren larritasunaren eta garrantziaren neurrikoa: ez dugu adabaki gehiagorik nahi, irmoki uste dugu halako egoerak ekiditeko modua zuzenean arazoaren errotik lan egitea dela eta lan hori aitzakiarik gabe egitea. Ez da proposamen serioa ezta kotsekuentea ere bereizkeria saihesteko “genero-identitatearen legea” onartu eta aldi berean gehiengoarekiko ezberdina den genro-identitate bat azaltzen dutenak gaixotzat dituena. Ezberdina, ez horregatik patologikoa. Errebindikatzen dugu trans identitatea arrarotasunarekin, higuingarria denarekin eta makurkeriarekin erlazionatzen duten estereotipoak des-eraikitzeko lan egin dadin, deuseztu daitezen gorrotoa eragiten eta gizartearen baztertu bihurtzen gaituzten mezuak.

Berriro ere salatzen dugu gure kolektiboaren ikaragarrizko zaurkortasuna eta zirkunstantzia arrarotan hiladako pertsona transen kasuak hain ohikotasun kezkagarriarekin azaltzea.

Errebindikatzen dugu, berriro, transfobiaren aurkako borroka guztion borroka dela, gizarte ezberdin bat eraiki nahi dugun guztion konpromezua dela. Gure kaleetan, laneko kaleratzeetan, bazterkerian, hitzezko eraso eta eraso fisikoetan ikusten diren diskriminazio eta bortizkeria hauekin amaitzeko modu bakarra gure inguruan berauek ezagutu eta momentu oro salatzea da. Izan ere, gizarte mugimenduetatik hilketa hauek amai daitezen borrokatu arren, benetako borroka gure kaleetan dago, gure auzoetan, egunero bortizkeria bizi den lekuetan.

Honen guztiarengatik, behean izenpetzen dugun taldeek pertsona orori deialdia egiten diogu datorren astelehenean, uztailaren 28an, 18:00etan, hiri ezberdinetan burutuko diren kontzentrazioetara joateko ikerketa zorrotz eta garden bat eta kasu honen trataeran dagoen transfobia amai dadila exijitzeko.

Gogorarazten dugu hemen sinatzen dugun taldeak dagoeneko behaketa lan bat egiten ari garela kasuaren garapen judizial eta mediatikoaren inguruan, ekintzaz edo ez-egitez gerta daitekeen edozein esku-sartze edo urraketa salatzeko. Era berean, dagokien bide formalen bidez salatuko dugu hildakoaren duintasunaren aurkako edozein ekintza, bereziki genero-identitatearekiko errespetuaren aurkakoak.

• Komunikatu hau sinatzen dute:

• [Andaluzia:] ATA – Asociación de Transexuales de Andalucía y Panteras Rosas Sevilla; [Aragoi:] Amasol, Asociación de Madres y Padres de Lesbianas, Gays, Transexuales y Bisexuales de Aragón, Colectivo por las disidencias sexuales y de género, Lasdel8, Stonewall-Aragón y Towanda; [Katalunia:] CGB - Col·lectiu Gai de Barcelona, FAGC - Front d’Alliberament Gai de Catalunya y Guerrilla Travolaka; [Euskal Herria:] 7menos20 (Gasteiz), Aldarte (Bilbo), EHGAM – Euskal Herriko Gay-Les Askapen Mugimendua (Euskal Herria), Emaize – Gasteizko Sexología Zentroa, Enfasis (Gasteiz), Errespetuz – Transexualen Euskal Elkartea, Gaytasuna (Gasteiz), Gaztehgam – Euskal Heriko Gazteria Gay-Les Askapen Mugimendua (Euskal Herria), Hegoak (Bilbo), Mass Medeak (Bilbo) Medeak (Donostia) y Queer Ekintza (Bilbo); [Galizia:] ALAS (Lugo), Aturuxo - Federaçom de Associaçons LGBT da Galiza, Centro Social Atreu  Maribolheras Precarias, Nomepisesofreghao (Corunha), Panteras Rosas y TransGaliza; [Portugal:] Panteras Rosas; [Madril:] Acera del Frente, Grupo de Respuesta Antipatriarcal, Liberación y RQTR.

> Berria: Indarkeria > NAGORE LAFFAGE GAZTE IRUNDARRA DA ORONDRITZEN HILDA AZALDU DEN NESKA

• Nagore Laffage gazte irundarra da Orondritzen hilda azaldu den neska
• Hilketa gaitzesteko, Iruñeko Vinculo plazan gaur 12:00etarako elkarretaratzera deitu du Berdintasunerako Institutuak
• Iruñeko 27 urteko gizonezko bat atxilotu du Foruzaingoak, hilketarekin lotura duelakoan
• Berria, 2008-07-09 # Ainara Arratibel Orondritz

Nagore Laffage Casasola 20 urteko Irungo (Gipuzkoa) emakumea da Orondritzen (Nafarroa) herenegun hilik aurkitu zuten pertsona. Nafarroako Gobernuak atzo iluntzean zabaldu zuen biktimaren nortasuna, familiari arratsaldean berria eman ostean. Genero indarkeriaren bidetik doa Nafarroako Gobernuaren ikerketa lerro nagusia. Neskak indarkeria zantzuak zituen eta, hilketarekin lotura duelakoan, 27 urteko iruinsemea atxilotu dute foruzainek.

Herenegun arratsaldean aurkitu zuen herritar batek gaztearen hilotza, Orondritz eta Loizu (Nafarroa) herriak lotzen dituen bide batean. Hilotza plastikoekin estalita zegoen, eta sokekin lotuta. Herritarrak berehala eman zien gertatutakoaren abisua foruzainei. Hara abiatu zen Aurizko (Nafarroa) medikua, eta heriotza baieztatu zuen. Epaileak 22:00ak aldera eman zuen gorpua eramateko agindua.

Foruzainek ikerketa abiatu zuten eta, 01:00ak aldera, atxilotu zuten gizona. Neskari, bestalde, atzo iluntzean egin zioten autopsia, baina lerro hauek idazteko orduan artean ez zuten horren inguruko argibiderik eman.

Hilketa gaitzesteko, elkarretaratzera deitu du gaurko Nafarroako Gobernuko Berdintasunerako Institutuak, eta bertan parte hartzeko deia egin diete herritarrei. Elkarretaratzea eguerdiko hamabietan izango da, Berdintasunerako Institutuak Iruñeko Vinculo plazan duen egoitzaren parean.

Elkarretaratze horretan izango dira, besteak beste, Sara Ibarrola Nafarroako Gobernuko Berdintasunerako Institutuko zuzendaria, Javier Caballero Presidentziako kontseilaria eta Isabel Garcia Malo Gizarte Gaietarako Ongizate, Familia, Kirol eta Gazteria kontseilaria.

Gertatutakoa sinetsi ezinik
Egunero egin ohi dudan bezala, zakurrekin irten nintzen arratsaldeko osteratxoa egitera». Hilotza aurkitu zuen emakumeak honela azaldu dio BERRIAri herenegun arratsaldean bizi izan zuena: «Burdin hesi bat zeharkatzera nindoala plastiko batzuk ikusi nituen. Telebistan ikusi ohi den irudia etorri zitzaidan burura: gorpu bat plastikoz estalita. Baina ezin nuen sinetsi. Nire burutazioak zirela pentsatu nuen. Baina hesia zeharkatu eta gorpu bat zela jabetu nintzen». Berehala etxera itzuli zen. «Senarrari gertatutakoa kontatu nion, eta lagun baten bila joan ginen. Baina herrian ez zegoen ia inor. Kontuan izan San Fermin eguna zela. Senarraren lagun batekin topo egin genuen, eta harekin hilotza zegoen lekura itzuli ginen. Haiek ere gorpu bat zela baieztatu zuten, eta foruzainei deitu genien. Oso gogorra izan zen». Jada lasaitu dela dio. «Baina une oro burura etortzen zait gertatukoa. Ezin dut ahaztu».

Hark ez ezik, Orondrizko herritar gehienek ezin dute burutik kendu herenegun arratsaldean gertatutakoa. Izan ere, gertaerak Iruñetik 40 bat minutura dagoen 20 biztanle inguruko herri txiki eta lasaia aztoratu du.

15:30ak dira eta txorien kantua, zakurren zaunkak eta butano banatzailearen txirrina baino ez dira entzuten herrian. Haatik, goiz osoan foruzainen eta hedabideen joan-etorria etengabea izan dela azaldu dute hainbat herritarrek. «Galdeketak egiten aritu dira». Gehienek diotenez herenegun kosta egin zitzaien begiak biltzea.

Herriko plazatatik gertu dagoen plaza batean bazkal osteko berriktalditxoa egiten ari diren bi adinekok diotenez, sekula ez dute bizi izan halakorik herrian. «Hemen oso lasai bizi gara, ez da ezer gertatzen. Herriarentzat oso albiste gogorra eta tristea izan da. Denak asaldatuta gaude, eta sinetsi ezinik. Herrian ez dago beste gairik herenegun iluntzetik», diote biek.

Orondrizkoak izanda, ondo ezagutzen dituzte inguru haietako txokoak, eta garbi dute gorpua hara eraman zuenak ondo ezagutzen duela lekua. «Albistea jakin bezain laster pentsatu genuen hori. Hara iristeko, menditik joan behar da, eta ingurukoa ez bazara, bide hori ez duzu ezagutzen. Normalena errepidetik joatea da, eta leku hori albo batera geratzen da».

Gorpua Orondritz herritik gertu dagoen araztegitik gertu dagoen bidexka batean zegoen. «Herritarren artean ohitura handia dago handik osteratxoa egiteko, oso leku lasaia baita», dio emakume batek. Hilotza aurkitu zuen emakumearen antzera, berak ere ohitura handia du zakurrekin osteratxoa egiteko. «Herenegun ere irten nintzen, eta txiripaz ez nintzen handik igaro. Zakurretako bat nekatuegi sumatu nuen, eta handik gertu nengoela etxera itzultzea erabaki nuen».

Hori pentsatzen igaro du eguna, eta baita hilotza aurkitu zuen emakumearengan. «Ezaguna dut, eta harekin hitz egitea lortu ez dudan arren badakit oso gaizki pasatu duela». Bi nahi ere agertu ditu: halakorik berriro ez gertatzea eta herria ahalik eta azkarren normaltasunera itzultzea.