> Berria: Lesbianismoa > LESBIANAK ADISKIDEEI EMATEN DIETE LEHENBIZI BEREN JOERA SEXUALAREN BERRI

• Lesbianek adiskideei ematen diete lehenbizi beren joera sexualaren berri
• Gazteek eta helduek modu desberdinean bizi dute lesbianismoa, Aldarte Zentroaren ikerketa baten arabera
• Berria, 2009-06-06 # Maite Asensio • Bilbo

Hego Euskal Herriko lesbianei buruzko ikerketa aitzindaria egin zuen 2006tik 2008ra Gay, Lesbiana eta Transexualen Arretarako Aldarte Zentroak, eta horren aurkezpena egin zuen ostegun iluntzean, Emakundek antolatutako Berdintasunerako VI. gunearen barruan. Besteak beste, Hegoaldeko lesbianen profila definitu dute, eta haien ikusgaitasuna handitzeko proposamen soziopolitikoak egin dituzte. Ikerketaren arabera, nabarmena da lesbiana gazteek eta helduek modu desberdinean bizi dutela haien joera sexuala, baina oraindik ere adiskideen esparrua ezinbestekoa da lesbianismoa ezagutzeko eta horri buruz hitz egiteko.

Lesbiana gazteentzat errazagoa da haien joera sexualaren berri ematea, baina, halere, inkestatuen erdiek baino gehiagok diote «zaila» edo «oso zaila» egin zitzaiela lesbianak direla esatea. Lehenbizi adiskideei esaten diete gehienek; ondoren ahizpei edo nebei, amari, lankideei eta aitari. Lagunen eremua ere «funtsezkoa» da lesbianismoa ezagutzeko edo joera sexual desberdinen berri izateko, hedabideak, familia edo eskola baino lehen.

Belaunaldien artean aldaketa gehiago antzeman ditu ikerketak. Lesbiana gazteek 6 eta 14 urte arteko garaian izan zuten lehenengoz lesbianismoaren berri. Helduek, ordea, beranduago entzun zituzten heterosexualitateaz besteko aukera sexualei buruzkoak: %48,5ek, 14 eta 24 urte bitartean. Gainera, 40ko eta 50eko hamarkadetan jaiotakoek harreman heterosexualen bidez izan dituzte seme-alabak. «Belaunaldi horiek ezkontzeko izan zuten presioa adierazten du datu horrek», Inmaculada Mujika Aldarteko kidearen ustez. Gazteek intseminazio artifizialera jotzen dute batik bat.

Sinesmen erlijiosorik ez
Arabako, Gipuzkoako, Nafarroako eta Bizkaiko 468 lesbianari egindako inkestetan oinarritu da azterlana. Batez ere elur bolaren metodoa erabili dute inkestak banatzeko (ezagunei eman, horiek ere haien lagunen artean bana dezaten), eta, beraz, lagin horrek ez du benetako biztanleria ordezkatzen (parte-hartzaileen %55 Bizkaikoak dira, esaterako). Dena den, ondorio «esanguratsuak» atera dituzte, Ana Ureta Aldarteko lehendakariaren ustez: «Batez beste 27 eta 47 urte artean dituzten lesbianekin hitz egin dugu; sinesmen erlijiosorik gabekoak dira, ezkertiarrak, gaztelaniazko hiztunak (Gipuzkoan izan ezik), eta goi mailako ikasketekin».

Halaber, lesbianen inguruko aurreiritzi asko hausten ditu azterlanak. Inkestatuen %88k garrantzi handia edo nahikoa ematen diete sexu harremanei, eta hamarretik lauk bikotekidearekiko harremana etengo luke sexua ona izango ez balitz. «Lesbianak sexugabeak garela uste dutenei kontrajartzen zaizkie datu horiek», esan du Nekane Zabaleta Aldarteko bazkideak.

Lesbianen ikusezintasunaren seinaleak ere ageri dira ikerketan. Inkestatuek diote ikusgaitasun «nahiko handia» dutela hurbileko ingurunean, baina ez esparru publikoan. Esaterako, inkestatuen %64,5ek ez dute inoiz irainik jasan lesbiana izateagatik; bada, ikusezintasunak datu hori baldintzatzen duela uste dute ikerketaren egileek: «Emakumeen %90 baino gehiagok irainak jasan izan dituzte emakume izateagatik. Lesbianek eraso gutxiago jasotzen dituzte haien joera sexualari lotuta, ikusezina delako».

Bestalde, ikestatuen %74,4 ezkongabeak dira, baina horien %57,5ek bikotekidearekiko harremana «formalizatu» nahiko lukete. Gehienek ezkontza hautatuko lukete horretarako, «baina ez aitorpen soziala lortzeko, baizik eta bikote heterosexualen eskubide berdinak izateko», Uretak dioenez. Halere, administrazioan eskubide horiek gauzatzeko zailtasun handiak dituztela salatu dute lesbianek, seme-alaben izena emateraroan, adibidez.

> Berria: Indarkeria > IKUSGAI EGIN NAHI DUTE SEXU BEREKO BIKOTEEN INDARKERIA

• Ikusgai egin nahi dute sexu bereko bikoteen indarkeria
• Gay eta lesbiana bikote barruko indarkeriari aurre egiteko kanpaina abiatu dute Aldartek eta Bizkaiko Diputazioak
• Berria, 2009-01-21 # Maite Asensio • Bilbo

Sexu bereko pertsonez osatutako bikoteen barruan ere badago tratu txarrik. Baina gizartean gay eta lesbianen harremanak gutxi ikusten direnez gero, guztiz ikusezina da bikote horietan gertatzen den indarkeria. Errealitate horren berri emateko, Ikusi, balioetsi, ekin kanpaina abiatu dute Bizkaiko Foru Aldundiak eta Aldarte Gay, Lesbiana eta Transexualen Arretarako Zentroak. Halaber, arazoari buruz eztabaidatzeko gunea eta horri aurre egiteko lege aholkularitza eskainiko die Aldartek gay eta lesbianei.

Zaila da sexu bereko bikoteen barruko indarkeria antzematea, baita bikotea osatzen dutenentzat ere. Iaz, hogei kasuren berri izan zuen Aldartek, Bizkaian. «Ez zuten zuzenean esaten tratu txarrak jasaten zituztela; haiekin hitz egitean konturatu ginen», dio Inmaculada Mujika Aldarteko zuzendariak. Izan ere, «mito asko» dago gay eta lesbiana bikoteen inguruan: «Idealizatuta daude. Jendeak uste du hor ezin dela indarkeriarik egon, harremanotan berdintasun handia dagoelakoan». Gainera, tratu txarrak salatzea zaila zaie gay eta lesbianei, joera sexuala isilpean dutenei batik bat.

Sexu berekoen arteko indarkeria aztertzean, genero indarkerian agertzen diren jarrerak «estrapolatzen» direla azaldu du Mujikak: «Gay eta lesbianen harremanetan ere badaude bikotekidea kontrolatzeko joera, jeloskortasuna edota mendekotasuna». Hartara, Mujikak uste du sexismoak eta genero rolek eragina dutela sexu berekoen harremanetan agertzen den indarkerian, «maitasun erromantikoaren ideian, adibidez».

> Berria: Indarkeria > HARREMAN YHOMOSEXUALETAN TRATU TXARRAK SAIHESTEKO KANPAINA BAT ABIARAZI DUTE BIZKAIAN

• Harreman homosexualetan tratu txarrak saihesteko kanpaina bat abiarazi dute Bizkaian
• EITB, 2009-01-20

Sexu berekoen arteko biolentzia ikusaraztea, gizarteari gogoeta eginaraztea eta tratu txarren kontra egiteko baliabide erabilgarriak eskaintzea ditu helburu kanpainak.

Bizkaiko Foru Aldundiak, Gai eta Lesbianentzako Arreta Zentroarekin elkarlanean, "harreman homosexualetan izaten den biolentziaren aurka egiteko" informazio-kanpaina bat jarri du martxan.

Kanpainak "Ikusi, ebaluatu, jardun" goiburua du eta sexu berekoen arteko biolentzia ikusaraztea, gizarteari gogoeta eginaraztea eta tratu txarren kontra egiteko baliabide erabilgarriak eskaintzea ditu helburu.

Aipatutako baliabideak, besteak beste, tratu txarrak antzemateko test bat, erakunde eta elkarteetan banatuko duten kartel bat eta webgune baten sorrera dira.

> Komunikatua: EHGAM / Aldarte > TRANSEXUALITATEA DESIKIATRIZATZEAREN ALDEKO PLATAFORMA

• TRANSEXUALITATEA DESIKIATRIZATZEAREN ALDEKO PLATAFORMA
• EHGAM-DOK, 2008-12-02 # Jaime Mendia(EHGAM-BIZKAIA taldekoa) / Lala Mujika (ALDARTEko kidea)
  

1990eko maiatzaren 17an, Munduko Osasun Erakundeak (MOE) homosexualitatea atera zuen Nazioarteko Gaixotasunen eta beste Osasun- Arazoen Sailkapen Estatistikotik (CIE-9, oraingo CIE-10ren aurreko bertsioa). Erresuma Batuko gobernuak gauza bera egin zuen 1994an eta, ondoren, Errusiar Federazioko Osasun Ministerioak 1999an eta Txinako Psikiatria-Elkarteak 2001ean. Lehenago, APAk (Iparramerikako Psikiatria Elkartea) 1973an ebatzi zuen, aho batez, homosexualitatea ateratzea Buru-nahasteen Eskuliburu Diagnostikoaren bigarren edizioko (DSM-II, oraingo DSM-IV delakoaren aurreko bertsioetako bat) Desbideratze Sexualen ataletik.

Erabaki hauek, duda barik, aurrerapauso nabaria izan dira sexu-aniztasunaren aitortze-bidean, eta baita gay-lesbianen aitortze sozialarenean ere. Izan ere, inoiz zalantzan jarri beharko ez ziratekeen duintasun eta zilegitasun gizatiarrak lortu dituzte gay-lesbianek, buru-nahasteen tratatuetatik ateratze horien bidez.

Baina, askatasunaren eremuan eginiko aurrerapen hori beste zerbaitek mantsotzen du: transexualitateak buru-gaixotasunen zerrendotan dirau. CIE-10ean, adibidez, transexualtasuna nortasun sexualen nahasteen artean agertzen da F 64.0 goiburukoan eta, era berean, DSM-IVan ere agertzen da F 64.X kodearekin.

2012 urtean APA-k DSM-IV berrikusiko du, hori dela-eta nazioartean batzuk hasi dira eskatzen Genero Nortasun Nahasteak (GNN) DSM-IV zerrendatik atera ditzatela berrikuste horretan. Batzu horiek esten dute, lehenago homosexualitatearekin gertatu bezala, transexualitate eta transgenenerismoaren inguruan dauden ezjakintasuna, estigma eta aurreritzia direla buru-gaixotasunen zerrendan mantentzeko arrazoi bakarrak. Zientifikoki gaur ez dago esaterik transgenerismoa eta transexualitatea buru nahaste direla, lehenago homosexualitate eta lesbianismoarekin gertatzen zen modu berean.

GNN-ak buru-nahasteen zerrendatik behin-betiko ateratzeko plataforma bat sortzea da idazki hau sinatzen dugunon nahia. Hots, lehen aipaturiko berrikustean eskaera egitea. Jakin badakigu ateratze honek GNN-ak beste hainbat buru-gaixotasunen zerrendatatik (CIES , adibidez) ere ateratzea ekarriko duela. Hala gertatu zen homosexualitatearen kasuan.

Plataforma gune zabal eta anitza izatea da gura duguna, ateratze hori nahi duten lagunak biltzen dituena. Plataforma pertsonek osatua izatea pentsatu dugu, eta ez elkarte edo erakundeek, uste dugulako pertsonaren oinarrizko eskubidea dela buru-gaixotzat hartua ez izatea, izan nahi duena izateagatik eta, baita ere, pertsonok, eta ez elkarteek, konprometitzen garen neurrian, eskubide horren exijentziak indar hadiagoa izango duela pentsatzen dugulako.

Plataforma bultzatzen dugunok bertan parte hartzera gonbidatzen zaituztegu eta funtzionamenduaz, lan-ildoez, partehartzaileer arteko koordinazioaz eta abarrez arituko garen bilera batera etortzeko deia egiten dizuegu.

Plataforma bultzatzen dugunok funtzionamenduaren alderdi batzuk jorratu ditugu, irekiak direnak eta abiapuntutzat erabili daitezeenak, nola funtzionatu nahi dugun pentsatzen hasteko. Ondoko hauek dira:

o Uste dugu Plataformaren lehetasuneko lana izan beharko zela transexualitatea, berez, gaixotasuna ez delako ideiaz gizartearen haibat sektore kontzientziatu eta sentsibilizatzea.
o Hiru ardatz izango lituzkeen oinarrizko lan-funtzionamendua proposatuko da eztabaidatzeko:

1. Kalea, politika eta komunikabideak.
2. Hezkuntza-unibertsitateak-kultura.
3. Buru-osunaren sektorea (psikiatrak, psikologoak, antropologoak, soziologoak...)

2008ko abenduaren 11rako proposatzen dizuegu bilera.

> Berria: Ekainak 28 > EKAINAK 28: GAY, LESBIANA ETA TRANSEXUALEK "ERABATEKO BERDINTASUNA" EXIJITUKO DUTE

• Homosexualek «erabateko berdintasuna» exijituko dute
• Ekainaren 28rako, Gay, Lesbiana eta Transexualen Harrotasun Egunerako, mobilizazioetara deitu dute
• Berria, 2007-06-23 # Asier Iturriagaetxebarria · Bilbo

«Lege aldetik erabateko berdintasuna lortu dugun arren, gizartean oraindik bigarren mailako herritarrak gara». Ekainaren 28ko mobilizazioak antolatzen dituen koordinadoraren ustean Espainiako Gobernuak sexu bereko bikoteei ezkontzeko aukera ematea «onuragarria» izan da, baina oraindik asko geratzen da «benetako berdintasuna» eskuratzeko. «Batzuetan iruditzen zait homosexualitateaz ondo hitz egiten dela politikoki zuzena delako», adierazi zuen EHGAMeko Jose Ignacio Sanchezek.

Euskal Herriko hiriburu nagusietan mobilizazioak antolatu ditu ekainaren 28ko koordinakundeak. Bilbon, 20:00etan izango da, Moyua plazatik abiatuta. Ordu berean izango dira Gasteizen (bulebarrean), Donostian (Alderdi Eder parkean) eta Iruñean (autobus geltokian). «Orain dela 30 urte Euskal Herriko gay eta lesbianen mugimendua hasi zen garaiarekin alderatuta, askoz hobeto gaude, baina oraindik badago zer hobetu».

Gay, lesbiana eta transexualen mugimenduko elkarteentzat hezkuntzan eragitea funtsezkoa da, oraindik gizartean dauden «aurreiritzi» askorekin amaitzeko. «Gazte askok bakar-bakarrik egin behar diote aurre bere sexualitate aukerari, ez die inork laguntzen, eta horri derrigorrean heldu behar diote agintari politikoek».

Etorkinen munduari erreparatzeko eskatu zuen, batez ere emakumeei, orain dela 30 urte hemengo emakume lesbianen moduan, ezkutatu egin behar izaten direlako.

• Lala Mujika · Aldarte elkarteko kidea
• «Gizon homosexualak emakumeak baino errazago onartzen dira»

30 urte eman ditu gay, lesbiana eta transexualen aldeko borrokan Lala Mujika Aldarte elkarteko kideak. «Askoz hobeto» daudela dio, hobetu behar den arren.

Hezkuntzan eragiteko eskatu diezue agintariei. Irakasleak homosexualitateari aurre egiteko prest daude?
Ez, eta ez daude inork ez dituelako horretarako prestatu. Guk edozein material utzi diegunean, oso gustura hartu dute; hau da, borondate handia dute. Hala ere, horrelako kasu bat agertzen zaienean, ez dakite nola jokatu; gauza horiei beldurra diete oraindik.

Lege aldetik berdintasuna lortu duzue, baina umeak adoptatzeko arazoak dituzue oraindik, ezta?
Hemen, ez. Baina hemen adoptatzeko umerik ia ez dago, eta bikoteek atzerrira joan behar dute bila. Gobernu batzuek bikote homosexualei ez dizkiete umeak ematen adopzioan, eta nik ezagutzen ditut bere sexualitatea erabat ezkutuan dutenak adoptatu ahal izateko.

Gizarteak homosexualak hobeto onartzeak gazteak elkarteetara gutxiago joatea ekarri du?
Etortzen dira, baina lehen baino gutxiago. Gizarteko egoera aldatu izanak eragina izan du, baina, nire ustean, Internetek zerikusi handiagoa dauka horretan. Gazteek bertan bilatzen dute beren zalantzak argitzeko informazioa.

Zergatik ez dira hainbeste ezagutzen emakume lesbianen kasuak?
Iñigo Lamarka arartekoa, esateko, homosexuala dela badakigu, baina antzeko kargua duten emakumeek ez dute adierazten, guk badaudela jakin arren. Gizarte hau homofoboa da oraindik, eta, horrez gainera, matxista ere bada. Errazago onartzen ditu gizon homosexualak emakume lesbianak baino.

> Berria: Berdintasuna > EMAKUNDEK SARIAK "BESTE GU", LUIS ELBERDIN ETA ALDARTE ELKARTEARI

• Emakunde sariak 'Beste gu', Elberdin eta Aldarteri
• Berria, 2006-12-12 # Donostia

ETB 1eko Beste gu saioa, Luis Elberdin sexologoaren Sexua noiznahi liburua eta Aldarte elkartea saritu ditu Emakundek aurten. Gizonezkoen eta emakumezkoen arteko berdintasunaren alorrean nabarmentzen diren ekimen, lan edo egitasmoak saritzen ditu Emakundek. Atzo banatu zituzten sariak.

Emakumeak saioan «txertatzeko modu ezin hobeagatik» eta emakumeen kolektibo «baztertuenei ahotsa ematearren egindako esfortzuarengatik» eman diote saria Dani Arizalak zuzendu eta aurkezten zuen Beste gu saioari. «Maskulinitatearekin eta feminitatearekin loturiko estereotipoak eta mitoak gainditzearren egindako lanarengatik» saritu dituzte, berriz, Luis Elberdinek idatzitako Sexua noiznahi liburua (Gaiak) eta Aldarte elkarteak egindako Sexu aniztasuna eta familia berriak egitasmoa. Aldarteren proiektua 6 eta 12 urteko haurrei zuzendua dago eta sexu aukera ezberdinekiko errespetua bultzatzen du ipuin eta jolasen bidez.

Juan Jose Ibarretxe EAE Euskal Autonomia Erkidegoko lehendakariak zera adierazi zuen sari banaketa ekitaldian: «Gizonezkoenganako eta emakumezkoenganako jarreretan desberdintasunak dauden bitartean, emakumeen aurkako indarkeria ez da desagertuko».

Emakunde sariak 1990ean eman ziren aurrenekoz eta ordudanik 60 lagunetik gora saritu dituzte. Izaskun Moiua Emakundeko lehendakari eta zuzendariak adierazi zuenez, hurrengo urtetik aurrera sari bakarra banatuko dute urtero: Berdintasunaren Emakunde saria. Aurten ez dituzte banatu kirol eta publizitate arloko sariak.