> Berria: Trans > TRANSEXUALEN ESKUBIDEAK BERMATZEKO LEGEA ONARTU DU NAFARROAKO PARLAMENTUAK

• Transexualen eskubideak bermatzeko legea onartu du Nafarroako Parlamentuak
• UPNk bakarrik bozkatu du legearen aurka Nafarroako beste gutxiengo asko «egoera okerragoan» daudelako
• Berria, 2009-11-13 # Naiara Elola . Iruñea

Nafarroako Parlamentuak Transexualen Legea onartu du NaBai, PSN, CDN eta NEBen babesarekin. UPNk aurkako botoa eman zuen atzoko saioan, legea «Espainiako Konstituzioaren aurkakoa» dela argudiatuta. Lege horren bitartez, Nafarroako transexualen eskubideak bermatu nahi dituzte. Hala, hainbat neurri hartuko dituzte hezkuntza, lanbide eta gizarte arloan. Horrez gain, legeak dioenaren arabera, «kirurgia zerbitzuetarako eta osasun sistema publikoko zerbitzuak jasotzeko eskubidea izango dute».

Transexualen eskubide eta beharrizanak betetzea du helburu lege berriak. Adingabeak diren transexualen kasuan, esaterako, «eskubide osoa» izango dute beharrezko diagnostikoa eta tratamendua jasotzeko, batez ere hormonen terapia. Horren bitartez, kolektibo horretako kideen bizi kalitatea hobetu nahi dute. Gainera, arreta berezia jarriko dute lan, gizarte eta hezkuntza arloan, «berdintasuna» erdiesteko baliabide gisa.

Onartu berri duten egitasmoaren bitartez, Osasunbidean adituen batzorde bat eratuko dute pertsona transexualak artatzeko gida bat osatzeko. Hala, transexualak diren lagunek sexuz aldatzeko eman beharreko medikuntza zein psikologia pausoak zehaztuko dituzte. Joseba Ezeolaza NaBaiko Nafarroako parlamentariaren arabera, «egun garrantzitsua» izan zen atzokoa «tolerantziarentzat». Iritzi bera azaldu zuen Martin Berenguer FELGTB Lesbiana, Gay, Transexual eta Bisexualen Espainiako Federazioko bozeramaileak: «Nafarroako legea Europan aitzindaria da».

Dena den, UPNk Transexualen Legearen aurkako botoa eman zuen. Javier Markotegi UPNko parlamentariaren irudiko, «beste gutxiengo asko daude Nafarroan, transexualak baino egoera okerragoan». Aintzat hartzen ez diren gutxiengoen eskubideak non dauden galdetu zuen.

Ezeolazak gogor kritikatu zuen UPNk lege horren inguruan izan duen jarrera: «Moral arkaikoari erantzuten dioten aurreiritziengatik bozkatu du ezetz UPNk». Ildo beretik, Amanda Acedo PSNko parlamentariak ontzat jo du transexualen eskubideen aldeko legea: «Nire ustez, transexualen kolektiboak dituen zailtasunak gainditzeko baliabide egokia onartu dugu», adierazi zuen. UPNk egungo gizartearen errealitatearen aurrean begiak ixten dituela ere salatu zuen Acedok.

Berenguerrek onartu zuenez, ezustean harrapatu du UPNk legearen aurka bozkatu izanak: «Katolikotasunaren eta kristautasunaren aurkako jarrera da UPNrena, ez dituelako gizabanako ororen oinarrizko eskubideak aitortzen». Bestalde, NaBai talde parlamentariaren jarrera goraipatu zuen Berenguerrek. Izan ere, alderdi politiko horren egitasmoa izan da transexualen legearen proposamena. «Kolektibo batek hamaika aldarrikapen egiten baditu ere, alderdi politiko baten babesik gabe oso zaila da aldarrikapen horiek egia bihurtzea», gaineratu zuen transexualen alde lanean aritzen den ekintzaileak. 2003an aurkeztu zen lehenengoz transexualen lege proposamena.

Eusko Jaurlaritzaren pausoa
Iragan irailean, Eusko Jaurlaritzak ere Transexualen Legea idazteko prozesua abiatu zuen. Gemma Zabaleta Gizarte Gaietarako sailburuak ekainean esan zuenez, «transexualei arreta integrala eta normalizatua ematen ahaleginduko da Jaurlaritza». Sexuz aldatzeko ebakuntzak lehentasun izango zirela ere jakinarazi zuen sailburuak. Lege egitasmoak bultzatzea, transexualitateari patologia izaera kentzea, erregistro zibileko arazoak konpontzea eta osasun zerbitzuak hobetzea proposatzen du, besteak beste.

• Ivan Garde . Ilota Ledo elkarteko presidentea: «Garrantzitsua da aitortzea ez dela gaixotasuna»
• Berria, 2009-11-13 # N. Elola . Iruñea

Nafarroako Parlamentuak Transexualen Legea onartu ostean pozik dago Ivan Garde, Ilota Ledo Nafarroako transexualen elkarteko presidentea. Gardek transexualen eskubideen aitortza gisa ikusten du lege berria, berdintasuna erdiesteko baliabide bat delarik. Dena den, argi utzi du urte luzez egindako lanaren fruitua dela atzo onartutako legea.

Zer iruditzen zaizu Nafarroako Parlamentuan onartutako Transexualen Legea?
Benetan lege berritzailea iruditzen zait pertsona transexualen tratamenduari dagokionez. Transexualitatea ez dela gaixotasun bat dio legeak, eta hori oso garrantzitsua da guretzat. Izan ere, egun jende andana dago gu, transexualok, gaixoak garela pentsatzen duena. Gainera, identitatea errespetatuz eratu da legea.

Parlamentuaren erabakiaren bitartez, zer onura izango ditu transexualen kolektiboak?
Lehen transexualak ez ginen autonomoak, gure egunerokotasuna trabaz beterik baitzegoen. Hala, legeak pertsona gisa duindu egiten gaitu, gainontzeko herritarren maila berean egongo baikara. Baina hori horrela izan dadin, ezinbestekoa da legeak jasotzen dituen baliabideak martxan jartzea.

Zeintzuk dira ezinbestekoak diren baliabide horiek?
Nik uste hezkuntza arloan transexualen gaia era sakonagoan landu behar dela. Badakit egungo gizartea sexista dela, baina hori horrela izan ez dadin hezkuntzan lan handia egin behar da berdintasuna lortzeko.

Transexualak artatzeko adituen batzorde bat sortuko da; zein onura eragingo dio transexualen kolektiboari?
Transexualitateak egoera bat dakar, izaeraren beraren atzean, klandestinitatea. Sarritan, transexualok ezkutuan garatu behar izaten dugu gure sexualitatea. Adituen batzordea eratzen bada, sexu aldaketaren moduko prozesu gogorrak era egokian landu ahal izango dira. Hala ere, legeak transexualok ditugun osasun beharrez gain, behar psikologiko eta juridikoak ere jasotzen ditu, eta hori oso garrantzitsua da.

UPNk bakarrik bozkatu du aurka. Zer iritzi duzu horren inguruan?
Nire irudiko, UPNrekin hitz egitea dinosauroekin aritzea bezala da. Alderdi horrek islatzen duena da egun transexualitatearen inguruan aurreiritzi asko daudela.

> Berria: Trans > NAFARROAKO PARLAMENTUAK TRANSEXUALEN LEGEA ONARTU DU GAUR

• Nafarroako Parlamentuak Transexualen Legea onartu du gaur
• Neurriak Ganberako alderdi guztien babesa jaso du UPNrena izan ezik. Hala, lege berriarekin, transexualek osasun publikoak eskaintzen dituen zerbitzuak erabili ahalko dituzte.
• EITB, 2009-11-12

Nafarroako Parlamentuak Transexualen Legea onartu du Ganberako alderdi guztien babesarekin, UPNrena salbu.

Hau da Estatuko erkidego batek honen gisako neurri bat onartzen duen lehen aldia, beraz, transexualen kolektiboarentzat oso urrats garrantzitsua da eskubideen eta tolerantziaren eremuan.

Nafarroa Bai alderdiak egin zuen lege-proposamena, eta gaur azpimarratu dutenez, legearen onarpena "aldarrikapen historiko baten amaiera biribila" da.

Horren harira, Jose Apaolaza NaBaiko parlamentariak azaldu du lege berriarekin, "Nafarroak leku berezia hartzen duela giza eskubideen mapan eta beraz, ortzadarra margotuko dutela.

Lege berriak, besteak beste, transexualen eskubideak biltzen ditu, hau da, jaiotzean jaso zuten sexuaren aurkakoa dutela sentitzen dutenena. Gauzak horrela, osasun zerbitzu publikora jo ahalko dute laguntza psikologikoa edota kirurgiarako dituzten beharrizanetarako.

Horrez gain; lan, hezkuntza eta justiziaren eremuan ere neurriak hartuko dira, era guztietako diskriminazioa saihesteko. Azken helburua; transexualen eskubideak errespetatu eta bermatzea.

> Berria: Trans > NAFARROA: TRANSEXUALEN ESKUBIDEAK ARAUTZEKO LEGEGAIA AURKEZTU DUTE

• Transexualen eskubideak arautzeko legegaia aurkeztu dute
• NaBaik aurkeztu du egitasmoa, Nafarroako Parlamentuan; onartuz gero, gisa horretako lehen legea litzateke
• Berria, 2009-02-26

Transexualen eskubideak errespetatu eta betetzeko lege egitasmoa aurkeztu du Nafarroa Bai taldeak Nafarroako Parlamentuan. Lege egitasmo «integrala» dela azaldu du NaBaik; osasun arloko neurriez gain, transexualen eskubideak lantokietan, hezkuntzan eta gizartean jorratzeko zenbait neurri ere jaso dituzte lege proposamenean.

Parlamentuan bertan aurkeztu zuten egitasmoa, atzo. Nafarroa Bai taldeko Ioseba Ezeolaza parlamentariaren hitzetan, transexualitatea «ez da soilik kontzeptu biologikoa, baita psikosoziala ere». Transexualek zailtasun eta sufrimendu handiak izan ohi dituztela ohartarazi du Ezeolazak. Lege egitasmoa «pertsona transexualen erakundeek eta plataformek garatu duten borroka sozialaren adierazpen instituzionala» dela adierazi du. Ezeolazaren esanetan, NaBaik elkarte horiekin denbora luzez egin duen lanaren emaitza da lege proposamena.

NaBaiko parlamentariarekin, hauek izan ziren agerraldian: Martin Berenger Espainiako LGTB federazioko koordinatzailea, Ivan Garde Nafarroako transexualen Ilota Ledo elkarteko presidentea eta Carla Antonelli aktorea eta PSOE alderdiko transexualitate arloko koordinatzaile zena. Antonellik lege egitasmoa babesteko eskatu dio PSNri. Transexualek betebehar guztiak izan arren eskubideak ez dituztela era berean bermatuak ohartarazi du. Berengerrek, bestalde, nabarmendu du «mugimendu transexualaren betiko aldarrikapenak» daudela lege egitasmoan.

Legea onartuko balitz, Euskal Herriko gisa horretako lehen araudia izango litzateke. Egitasmoan, besteak beste, osasun zerbitzu publikoaren barruan unitate berezia sortzea eta sexua aldatu nahi dutenei zerbitzu kirurgikoa eskaintzea jaso dute. Horrekin batera, lantokietan diskriminazio positiboa egiteko eta hezkuntzan gaia lantzeko neurriak ere proposatu dituzte.

> Berria: Laguntza > GAY, LESBIANA ETA TRANSEXUALENTZAKO ARRETA ZERBITZUAREN ALDE AGERTU DA NAFARROAKO PARLAMENTUA

• Gay eta lesbianentzako arreta zerbitzuaren alde agertu da Nafarroako Parlamentua
• Berria, 2008-02-06 # Erredakzioa · Iruñea

Gay, lesbiana eta transexualentzat arreta zerbitzua eratzeko mozioa aurrera atera zen atzo Nafarroako Parlamentuko Gizarte Gaietarako Batzordean. Horren arabera, Legebiltzarrak Nafarroako Gobernuari eskatuko dio gay, lesbiana eta transexualentzako arreta, informazio eta aholkularitza zerbitzu bat eratu dezala. Mozioan ez da zehazten zein sistemaren arabera emango den arreta hori, ez eta zein hierarkia mota izango duen.

Talde guztien babesa jaso zuen Nafarroa Baik aurkeztutako mozioak. Alderdiko legebiltzarkide Paula Kasaresek azaldu zuenez, egun gizarte ekimenak bermatzen du homosexual eta transexualek halako zerbitzuak izatea. Ordea, zerbitzu hori bermatzea Gobernuari dagokiola esan zuen.

> Berria: Laguntza > TRANSEXUAL ETA HOMOSEXUALENTZAKO ARRETA ZERBITZUA ERATZEA ADOSTU DA NAFARROAN

• Homosexualentzako arreta zerbitzua eratzea adostu da Nafarroan
• Nafarroako Parlamentuko gizarte gaietako batzordeak, Kattalingorri elkarteko ordezkariekin bilera egin ostean, homosexualentzako eta transexualentzako arreta, informazio eta aholkularitza zerbitzua «bermatzea» onartu zuen atzo. Hala ere, adostutako mozio horretan ez zuten argi azaldu zerbitzua zein sistemaren bidez eratuko den, ezta ere zein mailako independentzia juridikoa izango duen. Proposamena Nafarroa Bai taldeak aurkeztu zuen.
• Gara, 2008-02-06

Aurrerantzean, Nafarroan homosexualek eta transexualek aukera izanen dute arreta, informazio eta aholkularitza zerbitzu publiko batera jotzeko. Hori da behintzat Nafarroako Parlamentuko gizarte gaietako batzordeak atzo aho batez onartu zuena. Era horretan, batzordeak zerbitzu publiko hori eskaintzea bermatzeko eskaera egin du, eta azken orduko aldaketarik gertatzen ez bada, osoko bilkuran onartu egingo da. Dena dela, adostutako testuan ez da argi adierazten zerbitzu hori zein sistemaren bidez ezarriko den, ezta ere zein mailako independentzia juridikoa izango duen.

Erabakia hartu baino lehen Ganberako taldeak Kattalingorri gay, lesbianen, bisexualen eta transexualen erakundeko eledunekin bildu ziren. Hain zuzen ere, NaBai izan zen bilera eskatu eta mozioa aurkeztu zuen taldea.

Komunikabideei igorritako adierazpen batean, koalizioak gogorarazi zuen joan den urtarrilean Iruñeko Donibane auzoan gertatutako eraso homofoboa, eta gisa horretako gertaeren aurrean beharrezkotzat jo zuten «neurri zehatzak proposatzea». Era berean, oroitarazi zuen Estatu espainoleko beste autonomia erkidegoetan homosexualei eta transexualei zerbitzu publikoa eskaintzen zaiela edo, behintzat, zerbitzu mota horrek laguntza publikoak jasotzen dituela, eta Nafarroan ere halako formulak aplikatzea beharrezkoa dela nabarmendu nahi izan zuen.

Zentzu horretan, NaBai-ko parlamentari Paula Kasaresek gogorarazi nahi izan zuen urte gutxi igaro direla «homosexualitatea buruko gaitzen zerrendatik» ezabatu zenetik, eta oroitarazi zuen oraindik orain abian jarri ohi dela «erabateko bizitza zailtzen duen diskurtso patologizatzaile hori». Horregatik, bere aburuz, «taldearen premiak» kontuan hartuz, beharrezkoa izango da Nafarroako Gobernuak homosexualentzako eta transexualentzako zerbitzu hori lehenbailehen bermatzea.

Era berean, PSNko parlamentari Javier Mozonek nabarmendu zuen zerbitzuaren helburua «jendarteko arazo bati erantzun egokia» ematea dela. Jakinarazi zuen, halaber, Kattalingorriko teknikariak adierazi zietela kasu honetan komenigarria zela kudeaketa hitzartua izatea.

UPNko Conchi Mateok, beste aldetik, argi utzi nahi izan zuen bere taldeak ez dakiela zehazki zein diren gayen, lesbianen, bisexualen eta transexualen alde egiten duen erakunde horren eskaerak, baina hala eta guztiz ere, «lankidetzarako borondatea» daukatela jakinarazi zuen.

IUNk Kattalingorrin bolondres bezala lan egiten duten pertsonak «profesionalizatzea» eskatu zuen.