> Iritzia: M. Carmen Ribeiro Rey > KOKTERAINO GAUDE! SISTEMA EKONOMIKO SOZIALA ETA FEMINISTA NAHI DUGU!

• Kokoteraino gaude! Sistema ekonomiko soziala eta feminista nahi dugu!
• Noticias de Gipuzkoa, 2009-04-30 # María del Carmen Ribeiro Rey . Berdintasunaren Aldeko Donostiako Emakumeen Kontseilua izenean

Gure gizartean emakume eta gizonen artean dagoen desberdintasuna lanaren banaketa sexualean oinarrituta dago. Lanaren banaketa hori etengabe agertu eta agertzen da gizarte eta kultura guztietan, denboran eta espazioan nabarmen aldatu daitekeen arren.

Lanaren banaketa horren arabera, gizarteak sexuaren araberako zereginak, jokabideak, aurreikuspenak, rolak eta jarduera zein mugikortasunerako espazioak esleitzen ditu. Sailkapen horren ondorioz, gizonek eta emakumeek egiten dutenaren garrantzia hierarkizatu egiten denez, balio soziala ematen zaio gizonek egindakoari, eta eskubideak nahiz herritartasuna ukatzen zaizkie emakumeei.

Era berean, lanaren banaketa sexualaren ondorioz, gizarte-harremanetarako bi arlo banatu eta bereizi egiten dira: esparru publikoa, hau da, lan-merkatuaren eta ondasun-ekoizpenaren esparrua. Bertan, honako irizpide hauek dira nagusi: arrazionaltasun ekonomikoa, trukea, eraginkortasuna eta errentagarritasuna. Esparru publikoan, erabaki sozio-politikoak hartzen dira, eta onespen zein botere soziala lortzen da. Gizonen berezko esparrutzat hartzen denez, gizonen ohiko esparrua omen da.

Ugalketa-lana, ordea, emakumeek egindakoa da, batez ere, eta familia-esparru pribatuan ondasunen nahiz zerbitzuen arloan agertzen diren premiei aurre egitea du helburu. Lan horretan, honelako eginkizunak garatzen dira: etxearen kudeaketa, antolaketa eta artapena, gizarteratzeko prozesua, hezkuntza, afektuak eta zainketak.

Emakumeoi ematen dizkiguten eginkizun horiek oso naturalizatuta daude oraindik, askok eta askok emakumeak izateagatik etxeko lanetarako "dohaina" dugula eta jakite nahiz trebetasun horiek berez ditugula uste dutelako oraindik. Beraz, lanaren banaketa sexualaren ondorio zuzena dela ezkutatzen dute.

Gizartea garatzeko orduan, familia-arloko ugalketa-lana ezinbestekoa bada ere, gurea bezalako sozietate patriarkalean ez dauka ez agerikotasunik, ez ordainik, ezta onespen sozialik ere. Lan hori ez da garran-tzitsua kontabilitateko ekoizpenaren eta aberastasun-sorreraren ikuspegitik. Hori dela-eta, lan hori bakarrik egiten duten emakumeak ez-emankortzat eta ez-aktibotzat hartzen dituzte.

Lanaren banaketa sexualaren ondorioz, ordainpeko etxeko lan gehienak ere emakumeek egiten dituzte, bertokoek eta etorkinek. Gainera, esklabutzatik hurbil dauden baldintzetan azpikontratatzen dituzte: gizarte-segurantzako afiliaziorik gabe, soldata txiki-txikia, aparteko ordainsaririk gabe eta atsedenik gabeko lanaldi amaiezinak.

Lanaren banaketa sexualak ondorio larriak ditu emakumeontzat, etxean eta lanean ez digulako gizonekiko berdintasun-baldintzetan garatzen uzten.

Hori dela-eta, maiatzaren 1ean, Langileen Nazioarteko Egunean, Berdintasunaren Aldeko Donostiako Emakumeen Kontseilua kalera irtengo da, donostiarrei desberdintasunak gogaituta gauzkala jakinarazteko.

Emakumeok gogaituta gaude…

…etxeko lana agerikoa ez delako, gizartea garatzeko orduan ezinbestekoa den arren!

… etxeko lana eta zainketak gizonek eta emakumeek berdintasunez partekatutako erantzukizuna ez delako!

…ume eta menpekoen atentzio unibertsalerako euskal sistema publikorik ez dagoelako!

…etxetik kanpo prestakuntza-maila eta ordainsari txikiko, aldi baterako eta lanbide-hobekuntzarik gabeko lan ezegonkorretan lan egin behar dugulako!

…hezkuntza-sistemarentzat lehentasunezkoa ez delako emakume eta gizonen artean familia eta lanaren arloko erantzukizun bateraturako hezkuntza sustatzea!

…etxetik kanpo eta etxean bertan lanaldi bikoitzak eta hirukoitzak egin arren, nahikoa autonomia ekonomikorik ez dugulako eta arlo profesional, sozial, ekonomiko eta politikoan desabantailan parte hartzen dugulako!

...unibertsitatean ikasi arren eta lanbide-asmoak eduki arren, oraindik ere onartu egiten delako gizonek emakumeek besteko erantzukizunik ez edukitzea etxean eta familian!

…etxeko langileak izanda ere, Langileen Estatutuan zehaztutako oinarrizko eskubiderik ez dugulako!

... etxeko lanaren arloan legez kanpoko kontratuak onartzen direlako emakume etorkinak izateagatik!

…ekonomiari begira etxeko andreak biztanle ez-aktibotzat har-tzen dituztelako, ugalketa-lanak etekin ekonomiko eta sozialak sor-tzen baditu ere!

...mugikortasunari, zerbitzuei eta ekipamenduei dagokienez, garraioaren zein hirien plangintzak eguneroko bizimoduaren atentzioa eta zainketa eragozten jarraitzen duelako!

…langabeziaren eta lan-ezegonkortasunaren ondorioz, ahalegin handia egin behar dugulako menpeko senideak zaintzeko!

…enpresek lanaldi mugatu ezegonkorrak eskaintzen dizkigutelako familia-arloko arduraldi handiagoaren truke!

…gure pentsioak eta erretiroak gizarte-segurantzako txikienak direlako, bizitza osoan zehar geure familiak zaindu, hezi eta atenditu baditugu ere!

...geure bizitza pertsonala eta profesionala eten behar dugulako, gizonek, emakumeek, instituzio publikoek eta enpresek partekatu beharreko premia sozialei erantzuteko!

…krisi ekonomikoen ondorioz, gizarte-zerbitzuak murriztu eta emakumeek familian zein etxean dituzten erantzukizunak handitzen direlako!

Desberdintasunak gogaituta gauzka!

Sistema sozial eta ekonomiko feminista eduki nahi dugu!

> Iritziak: Bizkaiko Ekainak 28 Koordinakundea > HOMOFOBIA LAN MUNDUAN

• Homofobia lan munduan
• Gara, 2008-05-01 # Jaime Mendia Ekainak 28 koordinakundearen izenean

Bizkaiko Ekainak 28 koordinakundetik (sexu askapenerako Aldarte, Bizigay, EHGAM, Euskal Hartzak, Hegoak, Mass Medeak eta Queer Ekintza taldeek osatzen dutena) hurrengo hausnarketa helarazi nahi diogu gizarteari.

Sexu bereko bi pertsona elkarrekin ezkondu ahal izateko ezkontza zibilaren legea moldatu izana oso aldaketa garrantzitsua izan da gure gizartearentzat, duda izpirik gabe. Aldaketa, ordea, erreala baino formala izan da. Hau da, legea aldatzeak homofobia antolamendu juridikoaren parte ez izatea lortu duela esan genezake, baina ez du inondik inora lortu homofobia gure gizartetik desagerraraztea. Egia esan, agerikoa da homofobia sozialak lehen zegoen maila berean jarraitzen duela.

Agian, gaur egun homofobiak ez du hain eragin nabarmena gizonengan (gizon diren aldetik, indartsuagoak baitira gure gizartean); bai, aldiz, bereziki ahulago eta babesgabeago dauden pertsonengan, hain zuzen ere, umeengan, nerabeengan, etorkinengan, transexualengan eta emakumeengan.

Homofobiak guztiok ahulago gauden egoera eta leku horietan jokatzen du, batez ere, krudelkeriaz. Eta zein da, gaur egun, edonor ahulago dagoen leku edota egoera? Lanpostua, jakina!

Lanpostua oso inguru bortitza da guztiontzat, baina are bortitzagoa gay, lesbiana eta transexualentzat. Ustez beraien sexualitatea askatasunez bizi duten lagunak, beraien lanean armairu hutsak direla konturatzen zara, halako batean. Zergatik, bada? Sexu arrazoiengatik diskriminazioa, erasoak, eta mobbing-a eguneroko kontuak direlako: bai nagusiek bai, modu are mingarriagoan, lankideek beraiek ere egindakoak.

Gizon gayek egoera zaila dute lanpostuan. Emakume lesbianek gaizki pasatzen dute, benetan. Gainera, etorkinak badira, hura infernu gorria! Eta transexualak badira... lana? Ze lan?

Orain arte, sexu aukera ezberdinek eragindako diskriminazioaz oso gutxi kezkatu da langileen mugimendua, eta egin duenean ez du arrakasta handirik izan. Sexu askapenerako mugimenduok ere, ez dizkiogu behar duen denbora eta kemena eskaini. Bai batzuek, bai besteok, beste «gudatan» genbiltzala esan liteke. Baina hau aldatzeko garaia heldu da dagoeneko, izan ere, ez baitugu benetako berdintasuna izango gay, lesbiana edota transexual batek lanpostuan bere burua aske adierazteko aukera ez duen bitartean, besteek egiten duten modu berean.

Horregatik guztiagatik, dei bat egin nahi dizuegu denoi: enpresariei, sindikatuei, alderdi politikoei, gizarte mugimenduei eta hiritar guztioi, gatazka honetan parte hartzeko, lanpostua guztiontzat gune librea izan dadin. Garaia da eta.