2008/05/23

> Iritzia: Sejo Carrascosa > EZ GAUDE SALGAY

  • Ez gaude salgay
  • EHGAM-DOK, 2008-05-23 # Sejo Carrascosa

Kaixo neska.


Vocento taldeko El Correo egunkariko bidaiei buruzko gehigarrian Gasteizko udalak, hiri hau publiko homosexualarentzat turismo norakoa bihurtzeko asmoz, egindako liburuxkari eta kanpainari buruzko hire artikulua irakurri ondoren, hiri idazteko behar bizia sentitu dinat. Bertan akatsak eta asmakeriak ez ezik, gure udal politikoek agintzen duten hiriko GLT errealitateari buruz daukaten ezagutza negargarria ere antzeman zitekenan, baita, are kezkagarriago dena, zein den euren/gure hirirako egokien deritzoten homosexualitate mota ere. Bisita bat edo beste egin digun dagoeneko, eta ikusi ahal izan dun hau hiri txikia dela, tradizio elizkoi eta militarzalekoa, “tolerante” egiten duen ukitu baldar eta arlote horrekin, izan ere, eta arlotea denez, uko egiten zien berritasunei eta kanpokotzat jotzen ditin. Hik heuk flipatuko huke udala ikusita gay friendly norako gisa saldu nahian, are gehiago, agian, heure buruari galdetuko hion ea udalak neurri sorta bat abiatu duen helburu hori lortzearren. Bada ez, maitea. Geu bezalaxe, gure politikoei hainbeste gustatzen zaizkien ke-errezel horietako bat ikusten ari haiz, besterik gabe.


Ez, neska, ez; bazterkeriaren kontrako bulegorik edota homofobiaren behatokirik gabe jarraitzen dinagu, GLT komunitateak, eta hemen sartu beharrekoak ditun haurtzaroan bulling mota desberdinak jasaten dituzten umeak, bere eskubideak urratzen dituzten ekintzak salatu ahal izan ditzan, gainera, honek balio izango liken hiriko homofobiari buruzko datu bat edo beste edukitzeko eta balorazio guztiz pertsonalak ez egiteko, esate baterako ea gure hiriko kale nagusietan zehar sexu bereko bikoteak eskutik hartuta ikusten direnentz, gure ustez holakoak ez baitira hiriko homofobiaren neurgailu egokia.


Era berean, ez zirudin berdintasun zinegotzigo bat sortzeko asmo handirik dagoenik, bertatik baztertutako beste gizarte talde batzuekiko ez ezik, GLT kolektiboarekiko ere berdintasun politikak garatzeko. Hau nahiko koherentea dun, kontuan hartzen badugu, soilik udalbatzako kide bakan bat arau heterosexualetik kanpo coram populo agertzen dela, eta holakoetan, jakina gizona izan behar; hik badakin lesbianok ez garela existitzen ez kalean, ezta hurbilena omen den udal politikan ere, berdintasun legea eta parekotasunari buruzko zuzentarauak gorabehera. Eta zer esan udal zerbitzu desberdinetako langileen prestakuntzarako programa bat sortzeaz, batez ere udaltzaingoari dagokionez, guztiok badakigulako segurtasun eta aginte kontzeptuak balio patriarkal eta matxisten orpoz orpo joaten direla, baita aurreko guztiak zer-nolako emaitzak izaten dituen GLT jendearen errealitatean, singulartasunean eta beharretan ere.


Ez dinagu inon ikusten gay, lesbiana eta transexualon ikusgarritasuna sustatzen duen ekimenik, berariazko kanpainarik edota instituzio kanpainetan era normalizatuko agerpenik (esate baterako, garraio publikoaren iragarkietan bikote heterosexualak bezalaxe bikote homosexualak ere ager litezken. Oraindik ere ez zionagu geure buruari proposatu Zeledoiren ordez Mary Poppins jaistea). Halaber, ez dinagu uste zerbitzu eta programa desberdinak berdintasunez, hots, geure bizimodua aitortuz eta errespetatuz, baliatzeko gure eskubidea bermatuta dagoenik. Eta ez zekinagu nola lortuko diren sexu askatasunaren normalizazioa eta onarpena gutariko bakoitzaren sexu orientazioarekiko balio kultura integratzaile eta adeitsua sustatu gabe, jakina, gure erosteko ahalmenarekin eta kontsumitzeko gaitasunarekin lotuta egongo ez dena; are gehiago, ondo legoken ulertzen saiatzea txirotasuna gizarteko sektore ahulenetan haragitu egiten dela, eta hura borrokatu beharra dagoela, eta geu izan gaitezkeela holako sektoreetariko bat.


Beste batzuetan esan dugun bezala, gure osasunaren arloan ere gauza asko egin litezken, GIB/HIESak kolektibo zehatzei soilik eragiten ez diela jakin arren, eta honek hasieran homosexualak eta transexualak izateagatik jasaten genuen bazterkeria gainditzea ekarri badu ere, aitzitik, askotan, honek eragin baitu errealitate mingarri honetara bideratutako zerbitzu eta kanpainen mailako hutsune bat, mendekotasun egoeran dauden pertsona seropositiboak artapenik gabe utzi baititu, euren bizimoduak merezi duen erabateko begirunea bermatu gabe. Preserbatiboen erabilpen eta banaketa orokortua sustatu gabe. Gay, lesbiana eta transexualen artean GIB/HIESa eta beste STG batzuk prebenitzeko berariazko kanpainarik gabe. Batez ere lesbianok baino askoz ikusezinagoak diren transexualen kasuan, osasun udal zerbitzuetan sexu aldaketak iraun bitartean euren berariazko tratamenduak sartu beharko liratekeelako.


Ez dinagu hitz egingo GLT elkarteei ematen zaizkien diru-laguntza urriez, hauek zehaztasun gutxi eta ebaluazio txikiagoa izan arren, inolako zerikusirik ez dutelako vatikanoar sektaren menpeko egitura guztiek harrapatzen duten kopuruarekiko, instituzioek ezarritako legeak berak zaurtuta gainera, idatzita baitago emakumeok baztertzen gaituzten erakundeek ezin dutela diru publikorik jaso. Agian, eta queer azken teorien arabera, pentsatuko dinate gonen erabilerak zehazten duela sexua, eta horrexegatik ez dinate galtzen manifestazio eta prozesio ugarietan parte hartzeko aukera tradizioaren izenean (hitz hau entzuten dudan bakoitzean burura zatorkidan Alardea, amesgaiztoa bailitzan), ikur nagusiak homofobia eta misoginia izan dituen egitura bat justifikatzeko, berdintasunaren zein demokraziaren alde borrokatzen diren taldeen kontra gorrotoa barreiatu bitartean, bere ikastetxe hitzartuetan poltsikoak berotzen eta umeen garunak beldurrez, sufrimenduz eta frustrazioz betetzen jarraitzen duen egitura hori zuritzearren.


Efektu kolperen bat espero zitekenan, Amsterdameko udalarena bezalakoa, honek erdialdeko parke batean hainbat ordu gorde ditin GLT jendearen jostaketarako eta aisialdirako. Baina ezta hori ere. Alderantziz, heterosexualek euren desirak edonon adierazi ditzaketen bitartean, gure hirian holako kontuetarako zeuden eremu apurrak sistematikoki mugatu ez ezik, jazarri eta ukatu ere egin ditizten, moral publikoa edota ohitura onak izeneko etika zentzugabe horren izenean.


Baina itzuli gaitezen liburuxkara eta gure udalak egindako kanpainara. Ondo dakinanez, gure hiriko GLT tabernak esku bateko atzamarrekin zenbatu daitezken eta gainera ez zauden unerik onenean, hemen Gasteizen, beste hiri txiki askotan bezalaxe, GLT jendeak hiri handietarako erbesteratze hori erabiltzen dinagu horietan komunitate interesgarriago bat (kantitatearen edota kalitatearen aldetik) aurkitzearren, eta holako txangoak ez ditun bakarrik gure ingurune honetan gertatzen, baizik eta mendebaldeko herrialdeetan eta hiri handietan ohikoak direla, azken hauetan gure desira, borroka eta bizimoduetan oinarritutako komunitate harremanak sortzen baitira. Kontu bitxia hau, biziraupen sentimendu batek eragiten digun migrazioarena, baina soziologoei edota gure politikariei kezka eskasa eragiten diena. Bo, bada, taberna hauetariko baten bat gaizki kokatuta zagon gure hirira etorriko den GLT jendea gidatu behar duen mapan. Itzul gaitezen, hortaz, hau bezalako ekimenak oinarritzen dituzten asmoetara; zeren-eta kanpaina honen benetako mezua baita gure errealitate, gorputz eta desirei buruz bultzatu nahi duten eredu eta irudia. Bazirudin mendebaldeko klase ertaineko gay zuria dela gure hiriko erakarpen turistikoa zabaltzeaz arduratzen diren teknikarien helburuetariko bat, baita udal arduradunek, bestelako daturik gabe, uste dutela hauxe dela biztanleriaren sektore baten bazterkeria eta sufrimendua amaitzeko bidea ere, betiere eta bakarrik garapen ekonomikoaren bidetik. Gutariko askok ezetz uste dinagu. Uste dugulako lortu daitekeela gure hiria erakargarria izatea beste milaka kontugatik, eta ez soilik dirua xahutu ahal izateagatik ostia pare bat jaso gabe. Beharrik ere ez.


Eta bide batez, eta ekonomiaz ari garenez. Gure udal arduradunek (sic) bazakiten iragartzen dituzten tabernetako langileen lan baldintzak behar bezalakoak diren? Eta eskaintzen dituzten zerbitzuenak? Gogoratzen al dun diskoteka hura, txorrotako ura kenduta zeukana, barran ordaindu genezan? Eta ez ditinagu aipatuko zurruten eta zerbitzuen prezioak, hori izango luken antikapitalismoa bezalako kontuetan sartzea, eta horretarako ez zagon tokirik sozialistek agintzen duteneko instituzioetan.


Bo, hator nahi dunanean, ez egin kasurik instituzioen informazioei, badakin betidanik heure informazioa baliatu dugula, handik hona arriskurik gabe ibili ahal izateko, eta betidanik jakin dinagu zenbat eta sos gehiago, hainbat eta eraso gutxiago pairatzen dugula (barka, hau ere antikapitalista dun eta gizarte klaseekin zerikusia din, zein antigoalekoa eta zatarra naizen!). Ondo pasatuko dinagu, pintxo bat jateko eta basoerdi bat edateko kreditu bat eskatu behar ez den lekuetara joango gaitun, GLT tabernetara eta interesatzen zaizkigun beste batzuetara joango gaitun, ezinbestean Gay friendly izango ez direnak (gogoratzen al dun lehen taberna hauei pijoen taberna deitzen zitzaiela, gero taberna moderno bilatu zitunan, geroago diseinukoak, eta orain Gay friendly…, ohartu hadi, izen soil horrekin eraldaketa askatzaileko subjektu bilakatu ditun… Nork esango zigun!). Geratzen bahaiz, egun batean Bilbora joango gaitun, han bai badagoelako benetako lumaketa, zeren hemen kanpora begira publizitate asko bai, baina badakin, K(i)en Folle(t) ez dago salgay.


Laguntxoak ditun zain.


Musu handi bat.

2008/05/22

> Iritzia: Laura Mintegi > KOPURUA EZ, TAMAINA

  • Kopurua ez, tamaina
  • Gara, 2008-05-22 # Laura Mintegi · Idazlea

Orain, egunero, ezuste ederrak ematen dizkigu prentsak. Urtero izen berriak, lan berriak, asmo berriak, ikuskera berriak


Hamaika gehi berrogei. Berrogeita hamaika (51), hain zuzen ere. Ezin kontatu Begoña Bilbao, zoritxarrez. Berrogeita hamaika emakume idazle 2008an.


Urrun gelditzen da Juanito San Martinek 1975. urtean ematen zuen zerrenda. Garaiko artikulu batean esaten zion Mari Karmen Garmendiari emakume gutxiegi jarri zituela idazleen zerrendan («Hegats»en argitaraturiko artikulu batean), hiru baino ez; hirurogeiko zerrenda batetik hiru emakume idazle soilik eta, gainera, hiru horietariko bat ez zela emakumea, gizonezkoa zela ziotson San Martinek. Juanitok izen hauek eskaini zituen orduan, 1975 urrun hartan: Milia Lasturko eta bere ahizpa, Santxa Hortiz, Maria Balda, Oxanda Gabiola, Santxa Otxoa Ozaetakoa, Luisa Miserikordiakoa, Bizenta Antonia Mogel, Rosario Artola, Rosa Bustintza, Julene Azpeitia, Tene Mujika, Marie Ariztiasaratarra, Mariejane Minaberry, Lourdes Iriondo eta, amaitzeko, Amaia Lasa eta Arantxa Urretabizkaia aipatu zituen. Hamazazpi emakume idazle euskal literaturaren historia osoan.


Kanpoan utzi zituen, hala ere, Katariñe Eleizegi, Sorne Unzueta, Mayi Ariztia, Alosko Usoa, Mayi Pelot, Henriette Aire, eta izenik ere ez dutenak: Butroeko Gómez Gonzálezen alaba edo Oroko Peru Gartziaren ahizpa.


Hogeita bat urte geroago Linda Whitek izugarri luzatu zuen zerrenda. Hirurehun emakume idazle, euskal literaturaren historian. «Emakumeen Hitzak Euskaraz: Basque Women Writers of the Twentieth Century» liburuan emandako datuek harritu gintuzten 1996an. Kalkulua egiteko erabili zuen irizpidea erraza zen: gizonezkoak zenbatzeko Villasantek erabili zuen irizpide bera. Beraz, ezin kanpoan utzi liburu bakarra zutenak, edo itzultzaileak, edo haur literaturan jardun zutenak edo artikulugileak.


Orain egunero ezuste ederrak ematen dizkigu prentsak. Urtero izen berriak, lan berriak, asmo berriak, ikuskera berriak. Azkena Garazi Goia izan da. Aurrekoa Irati Elorrieta. Orain ez asko ezagutu genituen Irati Jimenez, Uxue Alberdi, Uxue Apaolaza, eta beste hainbat.


2008an hamaika eta berrogei, berrogeita hamaika izen aipa daitezke: Uxue Alberdi, Nagore Amundarain, Uxue Apaolaza, Anuntxi Arana, Nora Arbelbide, Aurelia Arkotxa, Ainhoa Arozena, Yolanda Arrieta, Aintzane Arrieta, Leire Bilbao, Itxaro Borda, Arrate Egaña, Irati Elorrieta, Amaia Elosegi, Inma Errea, Idoia Etxebarria, Ixabel Etxeberria, Enkarni Genua, Aitzpea Goenaga, Garazi Goia, Sonia González, Maite González Esnal, Lierni Ibargutxi, Aitxus Iñarra, Tere Irastortza, Arantza Iturbe, Amaia Iturbide, Karmele Jaio, Irati Jimenez, Pili Kaltzada, Mariasun Landa, Goizalde Landabaso, Yolanda Larreategi, Amaia Lasa, Gemma Lasarte, Itziar Madina, Eukene Martin, Laida Martínez, Miren Agur Meabe, Amaia Mendoza, Isabel Millet, Esther Mugertza, Jasone Osoro, Ixiar Rozas, Maripi Solbes, Castillo Suárez, Maribi Unamuno, Edurne Urkiola, Ana Urkitza, Arantxa Urretabizkaia, Itziar Zubizarreta.


Kopurua ez da garrantzitsua. Tamaina bai ordea.

2008/05/18

> Berria: Maiatzak 17 > "EZ HEMEN, EZ INON" HOMOFOBIA GEHIAGO PAIRATU BEHAR EZ IZATEA ESKATU DUTE


  • «Ez hemen, ez inon» homofobia gehiago pairatu behar ez izatea eskatu dute
  • Gara, 2008-05-18

Ehgam-ek deituta elkarretaratzea egin zuten atzo arratsaldean Donostiako Bulebarrean oraindik orain gay, lesbiana eta transexualek pairatzen duten bazterkeria salatzeko. «Ez hemen ez inon» leloa zuen pankartaren atzean batu ziren guztiak.


Atzo bete ziren hemezortzi urte Osasunerako Mundu Erakundeak homosexualitatea buruko gaitzen zerrendatik ezabatu zuenetik. Data esanguratsua da inondik ere kolektibo horietako kideentzat, pairatzen duten homofobiaren zantzuetako bat desagertu baitzen. Hori dela eta, maiatzaren 17a Nazio Batuen Erakundeak Homofobiaren Aurkako Egun izenda dezan eskatu dute behin baino gehiagotan.


Ehgam-ek etxean maiz homofobia eta lesbofobia kasuak gertatzen direla salatu zuen, hala nola, gaztetxoek homofobia bullyinga pairatzen dutela, edota gero eta ugariago direla bazterkeria kasu horiek lan eremuan ere. Baina gure mugetatik kanpoko egoerari ere erreparatu zioten eta gogor salatu zuten, oraindik zenbait estatuk heriotza zigorra ezartzen dietela homosexualei.


Elkarretaratzea ez zen izan Ehgam elkarteak atzo egin zuen ekimen bakarra. Goizean erakustaldi gidatua egin zuten Donostiako Lugaritz kultur etxean jarria duten erakusketan. «Homobofia, lesbofobia eta transfobiaren aurpegiak» izeneko bildumak homofobia adibide diren ekintzak eta adierazpenak jaso ditu hainbat paneletan.


Gehitu elkarteko kideek bestalde, elkartasun afaria egin zuten atzo gauean. Batutako dirua homofobiaren aurkako borrokan ari den Colonbia Diversa elkarteari igorriko diote, bere lanean aurrera egin dezan.

2008/05/17

> Berria: Maiatzak 17 > ATZEAN UTZI GABEKO JARRERAK SALATUKO DITUZTE GAY, LESBIANA ETA TRANSEXUALEK


  • Atzean utzi gabeko jarrerak salatuko dituzte Gay, Lesbiana eta Transexualek
  • Aspaldiko kontuak dirudite, baina homofobia, lesbofobia eta transfobia oraindik orain egunerokoan sumatu ahal di-ra eta kolektibo horietako kideek bereziki pairatzen dituzte. Horiek salatzeko eta haus- narketa eragiteko deia egin dute gaur, Homofobiaren Aurkako Egunean.
  • Gara, 2008-05-17 # Maider Eizmendi · Gara

Gaur betetzen dira hemezortzi urte Osasunerako Mundu Erakundeak buruko gai- tzen ataletik homosexualitatea atera zuenetik. Data honek esangura berezia du gay, lesbiana eta transexualen kolektiboen artean, urteetan pairatutako diskriminazioaren zeinuetako bat desagertzea ekarri baitzuen. Oraindik orain, ordea, ugari dira pairatu behar dituzten gisa horretako bazter- keria zantzuak eta hortik gaurko eguneko hausnarketa eta salaketak.


Ehgam-ek orain hamar egun jarri zuen abian «Homofobia, lesbofobia eta transfobiaren aurpegiak» izeneko erakusketa Donostiako Lugaritz kultur etxean. Helburua, elkarteko kideek azaldu dutenez, lesbofobia, homofobia eta transfobiaren alde ezberdinak islatzea da. Horretarako, horien adierazle diren ehun bat kasu aukeratu eta bildu dituzte, tartean zeresana eta oihartzuna izan duten ugari.


Baina horretaz gain, gurean eta aspaldira saltorik egin gabe hainbat pertsonaiak egindako adierazpen «homofoboak» irakurtze-ko aukera ere bada, eta elkarteko kideek adierazi dutenez, horietan zera nabarmentzen da: «Aipamen eta zantzu homofoboak eskuinean bai, baina ezkerreko jotzen direnen artean ere nabarmentzen dira». Tartean aipamena egin diote Renfe enpresak bikote heterosexualen mesedetan 70eko hamar-kadaren amaieran jarritako promozioari. «Bidaiatu ezazu zure emaztearekin ohe bagoian». Noski, eskaintza horrek ez zituen kontuan hartzen bikote homosexualak. Kasu bat baino ez da, baina horrelako adibide gehiago daude.


Lugaritzera bertaratzen dena hausnarketa egitera bultzatzen du erakusketak, eta horixe du helburu elkarteak: jendeari pentsaraztea eta homofobia, lesbofobia eta transfobia oraindik orain egunerokoan presente daudela azaleratzea.


Kanpoan zein etxean
Gehitu elkartea ere buru-belarri aritu da lanean gaur ospatzen den Homofobiaren Aurkako Egunaren harira. Elkarteko kide Koldobike Jauregik adierazi duenez, aurreko urteetan egin bezala munduko hainbat bazterretan homosexualitatea heriotzaz zigortzen dela salatuko dute. «Errealitate hori ezin dugu ahaztu; gainera, beste hainbat estatutan debekatuta dago sexu bereko bi pertsonen arteko harremana».


Kanpoan bai, baina etxean ere egiteko asko dago, ordea, besteren artean hezkuntzari dagokionez: «Aurten arreta berezia eskainiko diogu eskolan azaleratzen den homofobiari». Oraindik orain salaketa zehatzen berri emateko modurik ez du, baina «jaso, jaso ditugu». Hezkuntza arloan lan sakona egin behar dela uste du eta helburu horrekin abian dute proiektu bat, «batez ere DBHko Bigarren Zikloko ikasleen artean egiten ari gara, homosexualitateaz askatasunez hitz egin dezaten espazio bat sortu nahian». Jauregiren esanetan, garapen prozesuan diren gazte asko ez dira ausartzen sexu bereko pertsonenganako desioa adierazten, «erreferentziarik ez dutelako askotan». Dibertsitatea landu behar da, balioetan aldaketa bultzatu, «azken batean, oinarrizko eskubide baten gainean ari gara».


Gehitu elkarteak, Nazioa Batuen Erakundeak gaurko eguna Homofobiaren Aurkako Nazioarteko Egun izenda dezan nahi du, eta helburu hori lortze aldera mozioak aurkeztu ditu Euskal Herriko makina bat udaletan. Balorazio positiboa egin dute, udal eta erakunde askoren onespena lortu baitute.


Gaur hainbat ekitaldi egingo dituzte elkarte biek. Ehgam-ek, erakusketaren bisitaldi gidatua antolatu du goizeko 11.00etarako eta elkarretaratzea, berriz, arratsaldeko 18.00etan «Ez hemen ez inon» leloarekin Donostiako Bulebarrean; Gehituk, bestalde, elkartasun afaria antolatu du Colombia Diversa elkarteak homofobiari aurre egiteko abian duen proiektua diruz laguntze aldera.


Latorrizko Gehitu saria eman diote gobernu frantsesari
Gehitu elkarteak urtero eman ohi dio «homofobia adierazteagatik nabarmendu den pertsona edo entitateari» Latorrizko Gehitu Saria. Aurtengoan, atzo egindako agerraldian jakinarazi zutenez, Gobernu frantsesari egokitu zaio. Estatu frantsesak mutil-lagun holandarrarekin ezkontzeagatik gizon frantziar bati frantses herritartasuna kendu izana gaitzetsi zuten Gehituko kideek. «Estatu batek hiritar bati herritartasuna kentzea onartezina da, herritarren eta horien eskubideen babesle omen den Europa honetan». Gobernu frantsesak Ardoise izeneko programa informatikoa abiarazteko saialdia ere salatu zuten. «Polizia fitxategi honetan `homosexual', `sindikalista' eta `prostituzioaren bezero' gisako datuak jaso nahi zituzten; oinarrizko eskubideak urratzea da hori». Presio sozialari esker asmoa bertan behera geratu zen, «baina planteatzea bera homofobia zeinu garbia» dela uste du Gehituk.

2008/05/14

> Berria: Indarkeria > DONOSTIAKO GIZON BAT ATXILOTU DUTE, EMAZTEA 12. PISUTIK ERORI ETA HIL ONDOREN

  • Donostiako gizon bat atxilotu dute, emaztea 12. pisutik erori eta hil ondoren
  • Gizona espetxean egonda zegoen emazteari tratu txarrak emateagatik; Benidormen izan da jazoera
  • Berria, 2008-05-14 # Erredakzioa · Donostia

Donostiako 65 urteko gizonezko bat atxilotuta dago Benidormen (Alacant, Herrialde Katalanak). Emaztea udalerri horretan bizileku zuten etxebizitzako balkoitik -12. solairuan dago- erori eta hil egin zen astelehenean, eta Espainiako Poliziak, zer jazo zen argitzeko ikerketa abiatu, eta berehala atxilotu zuen gizasemea. Ikusi zuten 2005ean zazpi hilabete egin zituela espetxean emazteari tratu txarrak eragiteagatik, eta, aski zantzu iruditu zitzaien hori, gizonezkoa atxilotzeko. Heriotza horrekin zerikusia izan dezakeen susmoa dute. Emazteak 54 urte zituen, eta hura ere Donostiakoa zen. Itxura denez, senar-emazteek urtebetetik gora zeramaten Benidormen bizitzen; batez ere, Alacant kanpoko jendea bizi den etxebizitza eraikin batean bizi ziren. Oporretako aski leku ezaguna da Benidorm, eta Euskal Herriko jende asko joaten da bertara.


Emakumearen gorpuari egindako autopsiak, oraingoz, ez du argitu leihotik behera norbaitek bultzatu zuen. Gizonak lotura oro ukatu du jazoerarekin. Baina zantzu susmagarrien berri eman dute ikerketa egiten ari diren polizia iturriek. Lehengo hilean bertan, apirilaren 27an, emazteak salaketa jarri zuen gizonaren kontra genero indarkeria egotzita, baina epaiketarik ez zen egin oraindik, eta elkarrekin bizitzen jarraitzen zuten senar-emazteek.


Zenbait bizilagunek jakinarazi dute bikotekide bien arteko harremana oso gaiztotuta zegoela, eta senarrak maiz jotzen zuela emaztea. Bizilagunetako batek azaldu du emakumeak azaldu ziola ezin zuela gizona urruntzeko agindurik eskatu, etxebizitza ordaintzeko aski diru ez zuelako berak bakarrik. Emaztea balkoitik behera erori bezperan ere, bikoteak liskarra izan zuela azaldu du bizilagunak, eta Poliziari dei egin ziola andreak.


Emaztea astelehen arratsaldean bostak jo berritan zendu zen. Espainiako Poliziari hots egin zioten azalduz emakume bat etxeko balkoitik behera amildu zela Cenit izeneko eraikinean, eta, heldu zirenerako hilotz zen. Atzo jakitera eman zutenez, segur aski gaur eramango dute atxilotua epailearen aurrera, haren aurrean deklara dezan.


Gizonak emaztearen heriotzarekin zerikusiren bat izango balu, aurten ustez genero indarkeriak hildako bigarren emakumea litzateke emakumezko hori. 2008ko urtarrilaren 18an Iruñeko Milagrosa auzoan Tatiele de Sousa Neres brasildarra, 20 urtekoa, hil zuten zintzurra moztuta. Haren bikotekide T.R.S. bere buruaz beste egiten saiatu zen, eta, hasiera batean, lotura oro ukatu zuen jazoerarekin, baina atxilotu egin zuten, eta handik egun batzuetara espetxean sartu zuten preso.


ATXILOTU BAT SANTURTZIN.
Bestalde, Ertzaintzak 41 urteko gizon bat atxilotu zuen herenegun Santurtzin (Bizkaia), ustez emaztea jotzeagatik eta laban batekin mehatxatzeagatik. Ertzainak bikotearen etxera iritsi zirenean hainbat senide topatu zituzten atarian, tartean bikotearen semea, adingabea. Semeak ertzainei azalpenak eman zizkien; aita ama jotzen hasi zela esan zien, eta bera tartean sartzen saiatu zela, baina aitak etxetik kanpora bidali zuela.


Ertzaintzaren esanetan, etxera igo zirenean ustezko erasotzaileak hasieran uko egin zion etxeko atea irekitzeari. Gero etxera sartzea lortu zuten, eta, emakumeak esan zien, gizonak jo egin zuela eta laban batekin mehatxu egin ziola. Aurpegian kolpeen aztarnak zeuzkan. Ustezko erasotzaileak ertzainen aurrean emakumeari mehatxuak egin zizkiola esan du Herrizaingo Sailak.

2008/05/08

> Elkarrizketa: Jose Ignacio Pichardo > "NERABEEN HERENA INGURUK JARRERA HOMOFOBIAK DITUZTE"

  • Jose Ignacio Pichardo · Gizarte antropologian doktorea eta Cogameko kidea
  • «Nerabeen herena inguruk jarrera homofoboak dituzte»
  • Pichardoren ikerketaren arabera, gay edo lesbiana izatea «arrisku faktore bat da» nerabeen artean institutuetan jazarpena jasateko
  • Berria, 2008-05-08 # Ainhoa Sarasola · Andoain

Homofobia eskolan izenburupean, hitzaldia eman zuen atzo Donostian Jose Ignacio Pichardo Madrilgo Unibertsitate Autonomoan Gizarte Antropologian doktore eta Madrilgo Lesbiana, Gay, Transexual eta Bisexualen Kolektiboko (Cogam) kideak. Nerabeen heren batek jarrera homofoboak dituela ondorioztatu du ikerketa baten ostean. Hitzaldia eman baino lehen erantzun zien BERRIAren galderei.


Zein da aurkeztuko duzun tesi nagusia?

Homofobiari lotutako eskola jazarpenari buruz mintzatuko naiz. Jazarpen mota berezia da, institutu guztietan presente badago ere ezkutuan dagoena; ez da horri buruz hitz egiten eta, beraz, ez da borrokatzen. Homofobiari lotutako jazarpena ematen da heterosexualak ez direnen aurka, eta baita genero roletatik kanpo ateratzen diren guztien aurka ere. Futbolean aritzea atsegin ez duen edo sentibera den mutilari, nola deituko diote ikaskideek? Maritxua. Eta gauza bera heterosexualak ez direnekin. Jazarpen hori zergatik ematen den eta zertan den desberdina azalduko dut. Eta baita azterlanaren ondorioak ere.


Institutuetara jo duzu azterlana osatzeko. Zein errealitaterekin egin duzu topo?
Cosladan (Madril, Espainia) eta San Bartolome de Tirajanan (Kanariak, Espainia) 14 institututan 4.636 elkarrizketa egin genituen 11 eta 19 urte arteko nerabeekin, bertako udalen laguntzaz. Gipuzkoan ere ari da egiten azterlan bera orain, 14 bat zentrotan. Lehen ondorio nagusia da, ikasleen %5ak sexu bereko pertsonekiko erakarpena sentitzen duela. Agerikoa dirudi, baina askotan ikasle guztiak heterosexualak balira bezala tratatzen dira. Beste datu bat da mutilak askoz ere homofoboagoak direla neskak baino. Nerabezaroa emakume edo gizon gisa gure identitatea definitzeko aro garrantzitsua da eta, zoritxarrez, maskulinoa femeninoaren eta homosexualitatearen arbuio gisa eraikitzen da oraindik ere. Mutil batek esaten zigun gayak baztertzeak gizonago egiten zaituela. Orokorrean, eta estatu osoan eginiko ikerketak kontuan hartuta, nerabeen herena inguruk jarrera homofoboak dituzte. Alde ona da nerabeen gehiengoak errespetua badutela sexu aniztasunarekiko. Baina arazoa da beste %30 horrek bere legea ezartzen duela institutuan. Zergatik? Gainerakoentzat ukitzen ez dituen gai bat delako. Uste dut konponbidea dela kontzientziatzea sexu aniztasunarekiko errespetuaren aldeko borroka guztion lana dela, sexismoa soilik emakumeen arazoa ez dela jabetu garen bezala. Homofobiarekin dagoen arazo bat da ezkutatuta dagoela; ukatu egiten da, eta ez da egiten ikusten ez den diskriminazioaren aurka.


Beraz, bullying deritzon kasu askoren atzean homofobia dagoela esan daiteke?
Hori asko ikusten da; esaten da jazarpen kasu bat dela, baina ez homofobiagatiko jazarpen kasu bat. Eta jazarpen kasu askoren atzean homofobia dago. Norberak bere eskola historiari erreparatzea besterik ez dago ikusteko bazegoela norbait lasai uzten ez zutena eskolako maritxua zelako. Gure ikerketaren arabera, nerabeen %76k diote homosexualak balira institutuan ez luketela esango, arazoak izango zituztelako. Eraso egingo dieten beldur dira; ikasleek institutuak leku arriskutsutzat dituzte heterosexualak ez direnentzat.


Bullying kasuen artean, zenbat izan daitezke homofobiari lotutakoak?
Ez dago ikerketarik. Esaterako, Espainiako arartekoak txosten luzea egiten du aldiro eskola jazarpenaz, baina ez du homofobia aipatzen. Hori da arazoa, ezkutatu egiten dela, ez dela existitzen. Esan ahal dudana da guk elkarrizketatu ditugun eta euren burua gay edo lesbianatzat duten lagunek eraso askoz ere gehiago jasan dituztela heterosexualak direnek baino. Alegia, gay edo lesbiana izatea arrisku faktore bat da eskola jazarpena jasateko. Gizarteak asko aurreratu du sexu aniztasunari dagokionez, baina hezkuntza sistema atzean geratzen ari dela dirudi. Sexu aniztasuna hasi da kalean presente egoten, elkarrizketetan, hedabideetan... baina ez dago eskolan. Ez da aniztasunaz, errespetuaz, jarrera homofoboak ez onartzeaz... hitz egiten.


Hezkuntza sistemak badu arazoaren gaineko ikuspegi egoki bat? Eta bitartekoak nerabeekin lan egiteko-ikas materiala, irakasleen prestakuntza...-?
Hori da arazoa. Hasteko, sexualitatea hezkuntza sistematik at dago. Ez dugu sexu hezkuntzari buruzko ikasgairik, sexualitatea modu erabat biologikoan jorratzen da. Nerabeek sexualitatearen inguruan prestakuntza gehiago nahi dute, eta guraso askok nahi dute gai hauei buruz hitz egitea eskoletan. Bestetik, ezin da dena irakasleen gain utzi, eurak ere prestatu behar dira. Eta materiala ere falta da.


Zer lan egin daiteke nerabeekin homofobia ikasgeletatik desagerrarazteko? Bai erasotzaileekin, bai erasoa jasan dutenekin.
Eta baita erasoen aurrean ezer egiten ez dutenekin. Hasteko, ez pentsatzea ikasle guztiak heterosexualak direla. Familiaren eta maitatzeko eraren aniztasuna ere ageri behar da. Eta baita gay, lesbiana, bisexualak eta transexualak diren pertsonen erreferenteak ere. Gero, aldatu behar dira maskulinitate ereduak, eredu tradizionalei buruz hitz egiten baitugu oraindik; horrek genero indarkeriaren nahiz homofobiaren aurka lagunduko luke. Beste maskulinitate eredu batzuk sortu behar dira, gizon izatea ulertzeko beste modu batzuk; gizon izatea ez da indarkeriarekin lotu behar, edo femeninoa nahiz homosexuala baztertzearekin. Eta, noski, ez onartzea inongo kasutan izaera homofobikoa duten txantxa nahiz erasoak.

> Berria: Erakusketak > EHGAMEK ANTOLATUTAKO ERAKUSKETA: AIPU TXARREN GALERIA

  • Aipu txarren galeria
  • Erakusketa: Lugaritz kultur etxean maiatzaren 20a arte ikusgai izango da EHGAMek antolatutako erakusketa
  • Irutxuloko Hitza, 2008-05-08 # Maitane Aldanondo

Gorroto beraren aurpegi desberdinak. Matxismoa, heterosexismoa, lesbofobia, homofobia eta transfobia. Euskal Herriko Gay-Les Askapenerako Mugimenduak(EHGAM)ek erakusketa, katalogo eta webgune batean jaso ditu hauen adierazgarri diren 100 bat kasu. Historiako garai desberdinetan emandako gertaera eta adierazpenak, medioetan oihartzun handia izan zutenak batzuk eta ezezagunagoak besteak.


Hilabete honen 17an ospatzen den Homofobia, Lesbofobia eta Transfobiaren Nazioarteko Egunarekin bat egin nahi du EHGAMek, gay, lesbiana eta gizon nahiz emakume transexualen eskubideak defendatuz. Modu kronologikoan erakusten badira ere, gainontzekoekin lotutako gertaera independentea da irudi bakoitza.


Erakusketa gorrotoaren tipologiaren arabera edo 15 gai desberdinen arabera sailkatu daiteke. Iosif Stalin, Adolf Hitler, Francisco Franco, Augusto Pinochet...agintari eta politikariei eskainitako atalean hauek esandako eta egindako basakeriak bildu dira. Jose Maria Aznar Espainiako presidente ohia egungo gizartean emandako aldaketek sortzen dizkioten beldurrak adierazi zituen, «horrenbeste aldaketarekin bikote homosexual bat ikusiko dugu Koroan». Beste arlo sozialetakoak ere badira: RENFE, komunikabideak, Familiaren Espainiako Foroa...


Batzuetan agerikoa da baina beste batzuetan ezkutatuago dago iraina. 2003an, adibidez, Angel Acebes Espainiako Barne ministroa zela, Rocio Wanninkhoft-en erailketan susmagarri nagusia zen Dolores Vazquezi buruz «gaizkile profil sinesgarriena zuen: emakume hotz, gogor eta lesbiana» esan zuen. Joera sexuala gaixotasun edo trauma bilakatzen duenik ere bada. Aquilino Polainok esaterako homosexualak « aita alkoholiko eta liskartsu, eta ama babesleegi edo hotzek» heziak izatearen ondorioa dira».


Baina pertsona publikoen hitzez gain, kalean entzun eta esaten direnak ere jaso izanak agerian uzten du berdintasuna eta normaltasuna erdiesteko bide luzea egiteko dagoela.

2008/05/01

> Iritziak: Bizkaiko Ekainak 28 Koordinakundea > HOMOFOBIA LAN MUNDUAN

  • Homofobia lan munduan
  • Gara, 2008-05-01 # Jaime Mendia Ekainak 28 koordinakundearen izenean

Bizkaiko Ekainak 28 koordinakundetik (sexu askapenerako Aldarte, Bizigay, EHGAM, Euskal Hartzak, Hegoak, Mass Medeak eta Queer Ekintza taldeek osatzen dutena) hurrengo hausnarketa helarazi nahi diogu gizarteari.


Sexu bereko bi pertsona elkarrekin ezkondu ahal izateko ezkontza zibilaren legea moldatu izana oso aldaketa garrantzitsua izan da gure gizartearentzat, duda izpirik gabe. Aldaketa, ordea, erreala baino formala izan da. Hau da, legea aldatzeak homofobia antolamendu juridikoaren parte ez izatea lortu duela esan genezake, baina ez du inondik inora lortu homofobia gure gizartetik desagerraraztea. Egia esan, agerikoa da homofobia sozialak lehen zegoen maila berean jarraitzen duela.


Agian, gaur egun homofobiak ez du hain eragin nabarmena gizonengan (gizon diren aldetik, indartsuagoak baitira gure gizartean); bai, aldiz, bereziki ahulago eta babesgabeago dauden pertsonengan, hain zuzen ere, umeengan, nerabeengan, etorkinengan, transexualengan eta emakumeengan.


Homofobiak guztiok ahulago gauden egoera eta leku horietan jokatzen du, batez ere, krudelkeriaz. Eta zein da, gaur egun, edonor ahulago dagoen leku edota egoera? Lanpostua, jakina!


Lanpostua oso inguru bortitza da guztiontzat, baina are bortitzagoa gay, lesbiana eta transexualentzat. Ustez beraien sexualitatea askatasunez bizi duten lagunak, beraien lanean armairu hutsak direla konturatzen zara, halako batean. Zergatik, bada? Sexu arrazoiengatik diskriminazioa, erasoak, eta mobbing-a eguneroko kontuak direlako: bai nagusiek bai, modu are mingarriagoan, lankideek beraiek ere egindakoak.


Gizon gayek egoera zaila dute lanpostuan. Emakume lesbianek gaizki pasatzen dute, benetan. Gainera, etorkinak badira, hura infernu gorria! Eta transexualak badira... lana? Ze lan?


Orain arte, sexu aukera ezberdinek eragindako diskriminazioaz oso gutxi kezkatu da langileen mugimendua, eta egin duenean ez du arrakasta handirik izan. Sexu askapenerako mugimenduok ere, ez dizkiogu behar duen denbora eta kemena eskaini. Bai batzuek, bai besteok, beste «gudatan» genbiltzala esan liteke. Baina hau aldatzeko garaia heldu da dagoeneko, izan ere, ez baitugu benetako berdintasuna izango gay, lesbiana edota transexual batek lanpostuan bere burua aske adierazteko aukera ez duen bitartean, besteek egiten duten modu berean.


Horregatik guztiagatik, dei bat egin nahi dizuegu denoi: enpresariei, sindikatuei, alderdi politikoei, gizarte mugimenduei eta hiritar guztioi, gatazka honetan parte hartzeko, lanpostua guztiontzat gune librea izan dadin. Garaia da eta.