> Berria: Trans > GASTEIZ: TRANSFOBIAREN AURKAKO ALDARRIA

• Gasteiz: Transfobiaren aurkako aldarria
• Berria: 2009-11-06

EHGAMek deituta kontzentrazioa egin zuten atzo eguerdian hainbat lagunek Gasteizko Justizia Auzitegian. Edozein lanpostutan lan egiteko eskubidearen alde, Transfobiari Stop! zioen pankarta zabaldu zuten, eta elkartasuna erakutsi nahi izan zioten Maria Jesus Lastra emakume transexualari. Transexuala izateagatik Gasteizko taberna batan lanetik bota zutela salatzen du andre horrek, eta, atzo, tabernaren aurkako epaiketa hasi zelaeta egin zuten elkarretaratzea.

> Berria: Transfobia > ONARTU DUTE TRANSEXUALA IZATEAGATIK LANETIK BOTA IZANA BIDEGABEA IZAN ZELA

• Onartu dute transexuala izateagatik lanetik bota izana bidegabea izan zela
• Maria Jesus Lastra lanetik kaleratu egin zuten transexuala izateagatik. Saltokiko jabearen aurkako epaiketa atzo egitekoa zen, baina bi aldeak adostu dira, eta nagusiak jarrera diskriminatzailea izan zuela onartu du.
• Gara, 2009-11-05 # Zuriñe Etxeberria

EHGAM-Araba taldeak deituta, hogei bat lagunek elkarretaratzea egin zuten Gasteizko Justizia Jauregiaren parean, «Edozein lanpostuan lan egitearen alde, transfobiari stop» lelopean, Maria Jesus Lastrari epaitegira sartu aurretik babesa emateko.

Maria Jesus Lastra joan den ekainaren 5ean lanpostutik kaleratu zuten, bere ezaugarri sexualak direla-eta. Otartekoen saltoki txiki batean laneko lehen eguna zuen Lastrak, baina lan kontratua prestatzeko gestioak egiten ari zela, nagusia ohartu zen emakumea transexuala zela. «Saltokia parranda gune batean dago, eta jendea mozkortuta ibiltzen denez, erasoak jasan zitzakeen», aitzakia horrekin, nagusiak segituan erabaki zuen Maria Jesus Lastra kaleratzea.

Emakumeak, kaleratze bidegabe hori komunikabideen aurrean salatu ez ezik, bukaerara arte jarraitzea erabaki zuenez, epaile baten esku ere utzi zuen afera. Epaiketa atzo egitekoa zen, baina azkenean, bi aldeen abokatuek akordioa lortu dute, eta beraz, ez da epailearen aurreko agerraldirik izan.

Emaitzarekin «konforme»
Justizia Jauregian sartu baino ordu erdi lehenago, Maria Jesus Lastrak GARAri adierazi zion bera ondo dagoela, baina nabarmendu zuen halako egoera batean aurkitzea ez dela «batere atsegina»: «Nik ez nuen ezer txarrik egin eta lanetik kanporatua izan nintzen». «Transexualak jende multzo bat gara, eta gainerakoen eskubide berdinak ditugu; gizarteak hori onartu arte, honen antzeko egoerei eta are okerragoei egin beharko diegu aurre», salatu zuen Lastrak.

Bestalde, EHGAMeko kide Amets Martinezek honako adierazpenak egin zituen: «Kaleratze hori transfobia kasu bat izan da, eta sententziak hori islatzea nahi dugu».

Azkenean akordioa adostu dutenez epaiketarik izan ez den arren, Martinez, kolektibo osoaren izenean, «konforme» agertu zen, akordioan aitortu egin delako «diskriminazioz jokatu zutela eta kanporaketa bidegabea izan zela». Maria Jesus Lastrak kalte-ordaina jasoko du, eragin dioten kaltea konpentsatzeko.

> Berria: Transfobia > TRANSFOBIA SALAKETA: EZ DA HORREN URRUNA

• Transfobia salaketa: Ez da horren urruna
• Transexuala izateagatik lanetik kaleratu dutela salatu du Maria Jesus Lastrak; hori ikusirik, transexualen errealitatea ezagutarazteko eta lantzeko neurriak eskatu dituzte EHGAM eta 7menos20 elkarteek.
• Berria, 2009-06-13 # Jon Rejado • Gasteiz

Ez da pentsatzen den bezain urrutiko kontua. Homofobia, lesbofobia eta transfobia kasuez pentsatzerakoan Euskal Herritik kanpoko hirietan pentsa liteke, hedabide batzuetan ager daitezkeen indarkeria kasuak gogora ekarriz. Ordea, gure gizartean bereizkeria kasuak gertatzen direla salatzen dute elkarteek, horien berri ematen ez den arren. Isilpean gertatzen diren bereizkeria kasuak dira. Ikusezintasun horrekin bukatzeko asmoz, EHGAM eta 7menos20 elkarteek transfobia kasu bat salatu dute. Maria Jesus Lastra lanetik bota zuten joan den ostiralean, eta kaleratzearen atzean genero arrazoiak daudela nabarmendu dute.

Maria Jesus Lastra Gijongo (Asturias, Espainia) Soy como soy (Naizen modukoa naiz) transexualen elkarteko presidentea da. Berak azaldu bezala, sei hilabeterako lanpostu baterako eskaintza lortu zuen Gasteizko Alde Zaharrean dagoen ogitarteko denda batean. Aurreko ostiralean kontratua sinatu eta lanean hasi zen, goizeko hamaiketan. Hiru ordu geroago nagusia gerturatu zitzaion. Lastrak azaldutakoaren arabera, tarte horretan lanpostua eskaini zion enpresara joan zen nagusia, eta bere sexuaren inguruko galderak egin zituen. «Esan zidan emakume transexuala nintzela bazekiela; ezin nuela dendan jarraitu gaineratu zuen, dendara gerturatu ohi diren gazteak edanda egoten direlako batzuetan, eta agian eraso egingo zidatelako», nabarmendu du Lastrak. BERRIA dendako jabearekin hitz egiten saiatu zen atzo, baina ez zuen lortu.

«XXI. mendean horrelakorik gertatzea penagarria da; transexualok bizi dugun egoera penagarria da». Duela astebete, kaleratu ondoren, Lan Ikuskaritzara jo zuen, eta etzi adiskidetze egintza du ogitarteko dendako jabearekin. «Gai honekin ahal dudan urrunen heltzen saiatuko naiz. Saiatuko gara egoera konpontzen, baina nagusiak behartuta hartu behar banau... Garrantzitsuena da halako kasuak berriro ere ez gertatzea». Elkarte bateko presidente den neurrian, halako hamaika kasuren berri izan duela jakinarazi du Lastrak, eta oso gogorra izan daitekeela gaineratu du. «Psikologikoki indartsua ez bazara min izugarria egin diezazuke; zarena zarelako lan batetik botatzen zaituztela ez dugu ahaztu behar».

Sentsibilizazioa
Laneratzeko zailtasuna bereziki handia da transexualen kasuan, Transexualidad Navarra eta Errespetuz elkarteek azpimarratu izan dutenez. «Gay eta lesbianak ezkutuan izan dezakete beren sexu hautua; transexualok ezin gara ikusezinak izan, aldaketa batzuk egin behar ditugulako», gogorarazi du Sarai Montesek, Errespetuz pertsona transexualen integrazio eta defentsarako euskal elkarteko presidenteak.

Transfobia kasuei aurre egiteko neurriak proposatu dituzte EHGAM eta 7menos20 elkarteek. Horien artean, sentsibilizazioaren garrantzia nabarmendu dute, gizarteak transexualen egoeraren berri izan dezan. Horrez gain, diskriminazio positiboa eskatu diete instituzioei, gizarte bazterketara bultzatuak izan ez daitezen. Instituzioek egin beharreko lana nabarmendu dute, orain arte LGTB kolektiboen diskriminazioaren arloan egiten ari diren politika «hutsaren parekoa» dela salatuta.

Bestetik, Osakidetzan aldaketak egin beharko liratekeela aldarrikatu dute. Transexualitatea gaixotasuntzat hartzen da gaur egun -genero disforia-, eta horren arabera jokatzen dute profesionalek. Hori dela-eta, gaixotasuntzat hartzen duten protokoloak bukatzeko eskatu dute, eta Osakidetzan «benetako» Diziplina Arteko Genero Unitateari begirako trebakuntza eskaintzea aldarrikatu dute. Eusko Jaurlaritzako aurreko Osasun Sailak ez zuen eskaria baloratu nahi izan, eta gobernu berriak adierazi du eskariaren arabera eta dituen lehentasunetan oinarrituta hartuko duela erabakia.

Gertatutakoa salatzeko dozenaka lagun elkarretaratu ziren atzo, 20:30ean, San Frantzisko Xabierkoaren kalean, EHGAMek eta 7menos20 elkarteen deiari erantzunez.

• Transexualitatea, 1980tik gaixotasuntzat. Osasunerako Mundu Erakundeak 1980an sartu zuen transexualitatea buruko gaitzen zerrendan.
• Aldarrikapenak. Buruko gaitzen zerrendatik kentzea, eta endokrinologora joan aurretik psikiatrara joan behar ez izatea eskatzen dute.
• EAEko Genero Disforia Unitatea. Gurutzetan dago, baina ez du sexu aldaketarako kirurgia eskaintzen.