> Berria: Zinegoak > EGIA ABSOLUTUAK APURTZEKO ISTORIOAK

• Egia absolutuak apurtzeko istorioak
• Homosexual, lesbiana eta transexualen inguruko gero eta film gehiago egiten da gurean. Horietako bost Bilboko Zinegoak jaialdian aurkeztu dituzte egunotan.
• Berria, 2007-01-25 # Maite Asensio · Bilbo

Giro tradizionalean bizi direnek jasaten duten diskriminazioa, Eliza katolikoaren ezkutuko kontuak, hiru adiskideren bidaia... Gai ezagunak dira, egunkarietan, filmetan zein lagunen solasaldietan maiz agertzen direnak. Baina oraingoan ezaugarri jakineko pelikuletan ageri dira: protagonistak homosexualak, lesbianak edota transexualak dira, eta egileak, euskal herritarrak.

Euskal egileen bost film laburrek hartuko dute parte aurtengo Zinegoak Gay/Lesbo/Trans Jaialdian. Zinemagintzak krisialdia bizi duen honetan, Ignacio Goitiak bi lan aurkeztu ditu, eta Eva Mateosek eta Estibaliz Valiñok, Eduardo Gabiñak eta Roberto Menendezek beste bana. Oraindik ikusle asko erakartzen ez dituen gaia jorratzen ausartu dira, gainera.

Estereotipoek eta aurreiritziek oraindik ere indar handia dute gurean. Ikusleei kostatu egiten zaie homosexual, lesbiana eta transexualen gorabeherak kontatzen dituzten filmak ikustera joatea. Adibiderik argiena Ignacio Goitiak eman du: «Fantasie Pyreneene Pirinioetako Salieseko [Frantzia] zinemaldirako egin nuen, eurek eskatuta, eta azkenean, filma lehiaketatik kanpo utzi zuten».

«Jendeak uste du kontu arraroez aritzen garela, baina ez da hala, denoi gauza berdinek eragiten digutelako. Uste dute homosexualen gaia sexuaren ikuspuntutik jorratuko dela, baina gehienetan ez da hala», dio Roberto Menendezek. Istorioen bidez, aldarri bera hedatu nahi dute euskal egileek: normalizazioa. Eurek heterosexualen inguruko filmak ikusten dituzten bezala, heterosexualek ere eurenak ikus ditzaten. Eva Mateosek argi adierazten du: «Guk istorio normal bat kontatu dugu, baina kasualitatez protagonistak lesbianak dira».

Euskal zinemagintza oparoa
Zinegoak jaialdiaren joan den urteko edizioan Menendez izan zen film bat aurkezten lehenbiziko euskal herritarra; aurten, bost dira. Itxuraz harritzekoa da, baina egileek normaltzat hartu dute aurten euskal autoreek jaialdira egindako ekarpen oparoa. Izan ere, filmak egiteko gero eta aukera gehiago dago, edonork izan dezakeelako kamera bat eskura. Hala dio Goitiak: «Diru askorik gabe zinemara hurbiltzea errazten duen teknika gehiago dago. Euskal Herrian belaunaldi berria jaiotzen ari da». Mateos haratago doa: «Euskal Herrian oso egile onak daude, gehiago ez egoteak harritzen nau».

Menendezek ere oraindik tabu diren gaiak jorratzera ausartzen den jende gehiago dagoela ikusi du. Eta Zinegoak jaialdiak laguntzen duela uste du: «Gay tematika ez duten zinemaldi asko daude eta horietatik ere pasatzen dira gure filmak, baina une honetan, gaia zehazki tratatzen duen zinemaldi honen beharra dago». «Lan bat egin eta nonbaitera bidal daitekeela jakinda, jendea animatu egiten da», dio Eduardo Gabiñak.

Gero eta aukera gehiago dago filmak egiteko; profesional bihurtzea da konplexuena. Film laburretik luzera saltoa ematea zaila bada, are zailagoa da euskaraz filmik egitea. Jaialdian parte hartuko duten bost filmak gaztelaniaz dira. Egile batzuek ez dute ohiko hizkuntza, eta zaila zaie filmetara eramatea. Baina saiatu nahi dute. Gabiñaren hurrengo proiektua euskaraz izango da. Eta Mateosek honetan ere bultzatu nahi du: «Azpitituluak euskaraz jarri ditugu. Gu gara zinemagintzaren oinarria, eta guk bultzatu behar dugu hizkuntza».

• Filmak

­ 'Pasión por el arte' (Ignacio Goitia). Elkar ezagutzen ez duten bi gizonek, Bilboko Arte Eder Museoan dagoen margolan batekiko pasioa dute. Film labur honen bidez, Goitiak bere bi ogibideak bateratu ditu: pintura eta zinema. Bilboko Orkestra Sinfonikoak interpretaturiko Juan Crisostomo Arriagaren musika erabili du.

­ 'Fantasie Pyreneene' (Ignacio Goitia). Bi emakumek Pirinioetako soro batean egiten dute topo. Bi pertsonaia kontrajarri dira: bata depresiboa, eta bestea alaia. Tradizioa bi ahoko arma izan daitekeela erakutsi nahi du Goitiak.

­ 'Tres tristes travestis' (Eduardo Gabiña). Ordenagailu eramangarri baten bidez filmatutako dokumentala da. Torrevieja (Herrialde Katalanak) eta Almerian (Espainia) barrena hiru trabestik egiten duten bidaiaren berri ematen du.

­ 'Pasos, Carliños y una super-8' (Eva Mateos eta Estibaliz Valiño). Zuzendari eta aktore dira Eva Mateos eta Estibaliz Valiño film labur honetan; benetan gertatutako istorioa komedia bihurtu dute. Aste Santuan koadrilak alde egiten dietenean, bi neskek kamera hartu eta egoeraren alderdirik baikorrena ateratzeari ekiten diote: festak, maitasuna.

­ 'Encruzijados' (Roberto Menendez). Pertsonaiak plaza batean agertzen dira, eta euren telefono solasaldiak elkarren artean nahasten dira. Horrela aurkezten du Menendezek Eliza katolikoko hainbat kidek burututako sexu gehiegikerien inguruko istorioa.