> Iritzia: Koldobike Mujika / Sergio Iñiguez · Gehitu > POLITIKA LESBIARRAK

• Politika lesbiarrak
• Berria, 2007-12-06 # Koldobike Mujika / Segio Iñiguez · Gehitu-ko koordinatzaileak

Historia arakatuz gero, K.a. 593. urtera atzera egin eta Lesbos (emakume homosexualek, lesbianek, hortik hartzen dugu izena) greziar uhartera joanik, Safo (beste batzuek safikoak deitu digute) andre olerkaria eta literaturagilea aurkituko genuke, jakintza eta arte irakasle izan zena garaiko familia aberatsetako alabentzat sortu zuen eskolan.

Denboran atzera horrenbeste urrundu gabe, garrantzi eta balio handiko beste aurrekari batzuk aurki ditzakegu. XX. mendearen lehen erdialdeko Europan, besteak beste (aukeratu beharra dago, denak aipatzea ezinezkoa bailitzateke), ondokoak aurkitzen ditugun: Natalie Barney idazlea, Nazimova antzezlea, Eleanor Roosvelt, Flora Tristan idazle eta kazetaria, Jane Addams Nobel Sariduna, Virginia Wolf, Gertrude Stein. Emakume horiek beren ondare pertsonal txikia (gizonezko ahaideen onespenaz edo gizonezkoek onetsitako hitzarmenezko ezkontza heterosexualetan jasoa) artearen eta adiskide zirkuluetako beste emakumeen zerbitzura jarri zuten. Mezenas horiek Picasso, Cezanne, Gauguin, Matisse bezalako artistak hartzen zituzten benetako kultura gune ziren beren etxeetan.

Garai hartan, Amerika ez zen atzean gelditu, bertan baitzeuden Bostongo ezkontzak deiturikoak osatu zituzten andreak. Horien arteko bat nabarmenduko dugu: Mary Rozet Smith-ek eta Jane Addams 1935eko Nobel Saridunak osaturikoa, Gizarte Zientzien aitzindaria bigarrena, sufragista gailena eta gizarte egoera ahulekoen aldeko ekintzailea.

Ikusten dugunez asko dira lesbiar ospetsuak baina 50eko urteen hasiera arte itxaron beharko da lesbiana batzuek, beren errealitatea berresteaz gainera, lesbianek eta lesbianismoak gizarte ingurunearekiko duten harremana aldatzea plantea dezaten. Bilitisen Alabak dira horiek, beren ibilera Kalifornian abiarazi zutenak. Del Martin eta Phyllis Lyon izan ziren aitzindariak. Talde horrek gizonezko gayekin batera azterlan bat eragin zuen haren buru Evelyn Hooker jarri zelarik; horren ondorioz, Amerikako Psikiatria Elkarte entzutetsuak homosexualitatea buru eritasunen zerrendatik kanpo utzi zuen.

Espainiako estatuan diktadura urteak ziren, eta Ley de Vagos y Maleantes delakoak lehenbizi eta Ley de Peligrosidad Social delakoak gero (indarrean 1981 arte) gizonezko homosexualak zigortzen zituzten. Ez lege batean, ez bestean, ez zen lesbianismoaren aurkako aipamen berezirik egiten, nahiz ezagutzen den kasu batean emakume bati aplikatu zitzaion. Alabaina, kartzelak gizonezko homosexualez betetzen ziren bitartean, lesbianek erietxe psikiatrikoak betetzen zituzten, emakume horiek beren familiartekoek eta hurbileko jendeak aurkitu eta salatuak izan ondoren. Zaila izango da historia hori berreskuratzea, medikuntza artxiboen izaera dela eta. Ezin gaitezke irits erakunde horietako artxiboetara, baina grabaturik geratuko da betiko lesbiarren talde oroimenean.

30 urtetan errepresio legeetatik munduan alor honetan diren lege aurreratuenetako bat izatera pasatu gara, pertsona homosexualen ezkontzak eta aitatasuna/amatasuna pertsona heterosexualenekin parekatzen dituen neurrian. Lege hau 2005eko ekainaren 30ean onartu zen.

Gaur egun gay mugimenduak jauzi kualitatiboa egin du homosexualitatearen presentzia publikoari dagokionez, eta lesbianak non daude? Zer ari dira? Gay eta lesbianek lege eskubide berak ditugu: ezkondu gaitezke eta adoptatu dezakegu. Honaino berdin gaude gay eta lesbianak, baina talde berezi gisa dugun presentzia apala da. Kontu hau, gizonezko gayen aldean dugun ikusgaitasun eskasa, behin eta berriro agertzen da lesbianen kezkabideetan.

Erreferentzia publikorik eza da ikusenzintasunaren adierazle bat. Kontuak egin ditzagun: zenbat pertsona publikok adierazi dute gay direla eta lesbianak direla esan duten zenbat ezagutzen ditugu? Ez gara aldarrikatzen ari mundu guztiak zer den edo norekin oheratzen den adierazi beharra. Baina iruditeria kolektiboan oraindik pisu handia du mundu guztia heterosexula delako ustekizunak.

Dena den, pixkaka-pixkaka aurreratzen ari gara. Hemen ohartarazi beharra dugu, esaten ari garenaren adibide gisa, komunikabide guztietan (prentsa, irratia, telebista...) garaiko Gay, lesbiana, transexual eta bisexualen Federazioko buruak izan zuen presentzia, gay eta lesbianen ezkontzari atea ireki zion legearen parlamentuko eztabaidaren prozesu guztian. Presentzia horrek adore eta indarra eman zien lesbiana askori.

Nolanahi ere, hona gure buruari egiten diogun galdera: zergatik lesbiana ahots gutxiago entzuten dira? Zergatik ikusgai izatea, gure burua lesbianatzat ezagutaraztea zailagoa egiten zaigu? Erantzunak emakume izatearekin du zerikusia, zeren inongo egoeratan ez baita errazagoa emakume izatea gizona izatea baino. Eta lesbiana izateak zerikusi handia du emakume izatearekin. Emakumea, gaur egun oraindik, oso urrun dago gizonezkoaren erabat berdina izatetik, haren gizarte onarpena apalagoa da; gainera, mendeetan ostrazismora, isiltasunera, zigorrera eta erietxe psikiatrikora kondenatu den sexu joeraren kontua, eta, nolabait esan, duela egun batzuk argia ikusi eta gizartean bere lekua bilatzen hasi dela erantsiz gero, ulertu egin dezakegu lesbianen errealitate ikusezin hori.

Emakumeak maite eta desiratzen dituzten emakumeak direlako ideia gure buruetan integratuz joatea, errealitate hori bertakotu beharra eta bere lekua hartzea onarpen sozial berdineko egoeran, normaltasunez, beste errealitateekin batera: eginkizun horrek, jakitun gara, denbora behar du eta, batez ere, guztion, emakumezkoen eta gizonezkoen, ikusmoldea aldatzeko borondatea eskatzen du.

Zenbat emakume lesbiana publiko ezagutzen ditugun galdetzean, ez dugu erakuskeriagatik egiten, baizik eta badakigulako zein garrantzitsua den gizakiaren sozializazio prozesuan erreferentziak izatea, eta guk planteatzen duguna zera da, erreferentzia horiek askotarikoak izan behar dutela, errealitate guztiak hartu behar dituztela: lesbiana, gay, heterosexualak, berdintasunean, ezkutatu gabe, baztertu gabe, mespretxatu gabe. Horrela, belaunaldi berriei askatasun handiagoz eta, batez ere, duintasun handiagoz hazten lagunduko diegu.

Ikusgaitasuna ez da moda kontu bat, lehen mailako arazoa baizik: gizarteari normaltasun heterosexuala baino zerbait gehiago dagoela erakustea eta, ondorioz, eskubide osoko herritar gisa onartuak izatea.

Xede horretan, gaurtik etzira, Donostian, Euskal Herriko Unibertsitateko Ikastegian, estatu osotik etorritako lesbianak bilduko gara, eta FELGTBk (Gay, Lesbiana, Transexual eta Bisexualen Estatuko Federazioa) sustaturiko Politika lesbiarrak III. Jardunaldiak egingo ditugu.

Inaugurazio ekitaldia Victoria Eugenia antzokian egitekoa da, gaur, iluntzeko 18:00etan.

Gure errealitate berezia aztertu eta hausnartuko duen topaketa honetan, besteak beste, ondoko gaiari ekingo diogu: berdintasuna lortzeko estrategiak, eta zehazki, berdintasunerako politika publikoetan nola jasotzen den lesbianen diskriminazioa aztertzea. Guretzat sexu joeraren erreferentziak jaso behar dituzte berdintasunerako politikek, orduan bihurtzen baitira lesbianak emakume. Lesbianak politika horietan sartzea herritarren eskubideei dagokien kontua da.