> Berria: Ekainak 28 > ZARAUTZEN, DENAK BATERA, "ARMAIRUTIK KALERA!"

• Denak batera, «armairutik kalera!»
• Ekainaren 28arekin batera ospatu dute Gay, Lesbiana, Bisexual eta Transexualen Harrotasun Eguna. Zarautzen izan da eskualde mailako manifestazioa, eta beste hainbat ekitaldi ere egin dute jai giroan.
• Urola Kostako Hitza, 2009-06-30 # Xabi Aizpurua Ugarte

Ahots batek eragin nabarmena izan dezake bere inguru hurbilean. Baina herritar talde handi batek oihu eta aldarri bateratua egiteak askoz ere eragin ikusgarriagoa lor dezake kalean. Gay, lesbiana, bisexual eta transexualen askatasuna bermatzeko egiten den lanak bi iturrietatik edaten du, egunero gertu dauden lagun eta senideen onarpenetik hasita gizarteko esparru guztietan normaltasunera iristea baita helburua. Euskal gizartea, ordea, oraindik ez da helmuga horretara iritsi eta aurten ere, ekainaren 28arekin, beharrezkoa izan da askatasun sexualaren aldeko ekimenak plazaratzea.

Ostadarra kalera
Urola Kosta eskualdeari dagokionez, Zarautzen egin ziren ekimen gehienak. Gurekin Jai festa batzordeak urtero egin ohi duen bezala bere egitarauan txertatu zituen askatasun sexualaren aldeko ekitaldiak. Arratsalde eguzkitsua izan zen igandekoa, eta manifestazio koloretsuak oraindik eta bizitasun gehiago eman zion herriari. Harreman eredu berrien alde, lesbianak kalera zioen pankartaren atzean, ostadarraren koloreak dituen bandera harro erakutsi zuten. «Zarautzen ere lesbianak gaude!», «armayotikan kalera!», eta gisa bereko beste zenbait aldarrik zipristindu zuten Alde Zaharra.

Manifestazioa txosna gunean amaitu zen. Antolatzaileek bertan azaldu zutenez, askatasun sexuala lortzeko bidean lesbianen egoera bistaratzeko indar berezia egin behar da, emakume izateak gizonezkoei baino oztopo eta zailtasun gehiago jartzen baitie oraindik ere.

Antzerkia eta parranda
Manifestazioaren ondoren antzerkia egin zuten, Txanogorritxoren ipuina goitik behera eraldatuta: rapa egiten zuen Txapelgorritxo, harroa izatera derrigortu zuten otsoa, tratu txarrak jasandako etxekoandrea, loti ederra eta Edurnezuriren arteko maitasuna... Barre ugari egin zuten bertaratu zirenek. Amaitzeko, playback saioa eta Korta y Pega DJa izan zituzten. Gaueko euri tantek freskura ekarri zuten berotasun artera.

> Berria: Elkartasuna > DONOSTIA: HERRITAR TALDE BAT BILDU ZEN IGANDEAN MARTUTENEN, PATXI BEREZIARTUARI BABESA ESKAINTZEKO

• Herritar talde bat bildu zen igandean Martutenen, Patxi Bereziartuari babesa eskaintzeko eta haren errugabetasuna aldarrikatzeko
• Kronika, 2009-06-30

Jende asko inguratu zen igandean, Martuteneko kartzela aurrera, Patxi Bereziartua hernaniarrari beren babesa adieraztera, eta haren errugabetasuna aldarrikatzera. Joan den ekainaren 12an atxilotu zuten Bereziartua, eta herrian gogor kritikatu da atxiloketa, batik bat «inongo frogarik gabe atxilotu izana, eta baita atxilotzeko modua ere». Familiak errekurtsoa aurkeztua du, eta ikerketa irekita dago. Joan den igandean, familiak deialdia egin zuen Martuteneko kartzela aurrera azaltzeko, eta herritar asko izan ziren bertara azaldu zirenak, lagunak, lankideak, koru-kideak eta abar. 12:30etan, Patxi errugabea, herria zurekin lema zeramakien pankartaren atzean hernaniarraren aldeko txaloak, oihuak eta Kantuz abesbatzak kantatutako abestia entzun ahal izan ziren.

> Berria: Ekainak 28 > OSAKIDETZAK SEXUZ ALDATZEKO EBAKUNTZAK BERE GAIN HARTZEA NAHI DU EUSKO JAURLARITZAK

• Osakidetzak sexuz aldatzeko ebakuntzak bere gain hartzea nahi du Eusko Jaurlaritzak
• Aniztasun afektibo sexualari buruzko agenda politiko bat egiteko asmoa du Gizarte Gaietarako Sailak
• Berria, 2009-06-30 # Erredakzioa • Donostia

Osakidetzak transexualei eskaintzen dien arreta hobetzeko egingo du lan Eusko Jaurlaritzak. Hala esan zuen atzo Eusko Jaurlaritzako Gizarte Gaietarako sailburu Gemma Zabaletak. Arreta «integrala eta normalizatua» izatea nahi dute, batik bat sexuz aldatzeko kirurgiarekin zerikusia duen orotan. Konpromiso hori Jaurlaritzak egin nahi duen aniztasun afektibo-sexualari buruzko agenda politikoan jasoko litzateke. Horretarako, parte-hartze prozesu bat jarriko du abian gay, lesbiana, transexual eta bisexualen eskubideen alde lanean ari diren elkarteekin. «Gure helburua gizarte justuagoa eta pluralagoa lortzea da, inor diskrimina ez dezaten beren sexu identitateagatik».

Zabaletak agerraldia egin zuen elkarte horietako hainbat ordezkarirekin, eta bertan egin zuen aipaturiko iragarpena. Gogorarazi du Osakidetzak lehen graduko ebakuntzak eskaintzen dizkiela transexualei gaur egun: bularretako ebakuntza eta basektomia. «Ondorengo ebakuntzak egiteko kanpora joan behar dute transexualek», azaldu du Transexualidad Euskadi elkarteko Andrea Muñizek. Egoera horri aurre egiteko, Osakidetzarekin hitz egin eta arreta hori hobetzeko ahalegin osoa egingo dutela aurreratu du Zabaletak, transexualen beharrei ahalik eta modu eraginkorrenean erantzuteko.

Hortik harago, askatasun eta aniztasun afektibo sexualaren agenda politikoan jasoko liratekeen lehentasunezko gaien artean daude: hezkuntza alorrean eduki eta ikuspegi egokiak txertatzea, sentsibilizazio kanpainak egitea, lan munduan diskriminazioari esku hartzea eta beren sexu aukeragatik asiloa eskatzen duten atzerritarren egoerari premiaz heltzea, besteak beste. «Pauso asko eman dira berdintasunerako bidean, baina ikus daitekeenez, asko dago egiteko oraindik».

Elkarteak itxaropentsu
Gay, lesbiana, transexual eta bisexualen elkarteek «itxaropenez» hartu dituzte iragarpenak, eta harretaz jarraituko dute betetzen diren edo ez.

Jaurlaritzaren ekimena begi onez ikusi arren, EHGAMek Eusko Legebiltzarreko presidente Arantza Quirogaren jarrera kritikatu du. Duela hilabete batzuk Quirogak adierazi zuen berak ez lukeela sekula antisorgailurik erabiliko. EHGAMen irudiko, halako adierazpenekin hiesaren aurka lanean ari diren elkarteen lanari ospea kentzen dio Quirogak. Hain zuzen ere, hori salatzeko, trapuzko espartina saria eman zion aurreko astean EHGAMek Quirogari.

> Berria: Matxismoa > GAUR ERE BI ALARDE

• Gaur ere bi alarde
• Irungo alarde mistoarekin bat egin dute feministek, sindikatuek eta ezkerreko alderdi politikoek
• Berria, 2009-06-30

Azken urteotan bezalaxe, gaur ere bi alarde izango dira Irunen (Gipuzkoa), San Martzial eguneko ospakizunetan. Alarde tradizionalaren eta mistoaren arteko "gatazkak" saihesteko, ordu desberdinetan aterako direla ebatzi du berriro Eusko Jaurlaritzako Herrizaingo Sailak. Hala, laugarren urtez, alarde tradizionala izan da lehena ateratzen, 07:40ean; hori amaitzean abiatuko da alarde mistoa, 10:10 inguruan. Arratsaldean alderantziz izango da: alarde mistoa 17:30ean aterako da, eta tradizionala 18:30ean.

1522ko ekainaren 30ean Irungo tropak Frantziako armadari gailendu izana ospatzen dute urtero San Martzial egunean. Zenbait gizarte eragile eta talde feminista, ordea, aspaldi hasi ziren aldarrikatzen ospakizuna ez zela berdintasunez egiten, emakumeek ezin dutelako alarde tradizionalean soldadu gisa parte hartu. Alarde mistoan, ordea, kantinera zein soldadu gisara ibiltzen dira andreak, eta aurten gainera, andre batek jeneral gisara desfilatuko du lehen aldiz: Ainhoa Ruizek.

800 lagun inguru aterako dira alarde misto horretan, bederatzi konpainiatan banatuta. Hainbat eragile sindikal, politiko eta gizarte eragilek egin dute bat alarde horrekin, besteak beste, Bilgune Feministak, Bidasoaldeko Emakumeek, EBk, Aralarrek, ezker abertzaleak, LABek, UGTk, CCOOk, ELAk eta EILASek.

Alarde tradizionalean, aldiz, 8.000 gizon atera dira, hemeretzi konpainiatan. Zortzigarrenez, Satur Ibargoien da jeneral; beraz, ez da aldaketa handirik egongo. Dena den, arduradunek diote aurtengo desfilea "desberdina" dela, 2008an Espainiako Auzitegi Gorenak emandako epaiaren ostean; alarde tradizionalak berdintasunerako eskubidea ez duela urratzen ebatzi zuen.

> Berria: Ekainak 28 > LESBIANEN IKUSGARRITASUNA, HARROTASUN EGUNEKO ALDARRIKAPEN NAGUSIEN ARTEAN

• Lesbianen ikusgarritasuna, Harrotasun Eguneko aldarrikapen nagusien artean
• Egoerak hobera egin du; baina oraindik zailtasun eta traba ugariri aurre egin behar izaten diete lesbiana, gay, transexual eta bisexualek (LGTB). Horiek salatu eta kolektibo hauen eskubide eta tratu berdintasuna aldarrikatuko dituzte gaur egingo diren manifestazioetan. Mezu guztien gainetik, ordea, hezkuntzan eta lesbianen ikusgarritasunean jarri dute arreta.
• Gara, 2009-06-28

Berrogei urte dira gaur sexu askapenerako borrokan aldaketa sakona gertatu zela. 1969ko ekainaren 28an New Yorkeko Stonewall Inn tabernan, askotan egin ohi zuen moduan, sarekada egin zuen poliziak, bertan zeuden pertsonak, homosexual eta transexualak asko, irainduz eta kolpekatuz.

Egun hartan, ordea, bertaratutakoek polizia indarrei aurre egin zieten, haiek gazte bat bortizki jo zutela ikustean. Hiru egun iraun zuten istiluek eta zaurituak eta hildakoak ere izan ziren. Ezin da esan aurretik borrokarik egiten ez zutenik, baina gertaera haiek giltzarri izan ziren sexu askapene- rako borrokak izaera kolektiboa hartzeko. Egun hura gogoratzeko, hain zuzen, gaurko eguna hautatu zuten Nazioarteko LGTB Harrotasun Eguna ospatzeko.

Ordutik hona, gay, lesbiana, transexual eta bisexualen bizimodua asko aldatu da, hobera egin du. Baina, hala ere, beste behin Euskal Herriko nahiz mundu zabaleko kaleak gay, lesbiana, transexual eta bisexualen aldarrikapen eta kolorez jantziko dira. Aste luze eta lantsua izan dute sexu askapenaren alde lan egiten duten talde eta elkarteek, lan asko baitago egiteko, mezu asko helarazteko, eskubide asko oraindik ere aldarrikatzeko.

Aste honetan bertan, Baionako apezpikuak, Marc Ailliet-ek, Biarritzen ospatutako Gay Pride ekitaldiaren inguruan egindako adierazpenek edota orain bi aste transexuala izateagatik lanetik bota zutelako emakume batek egindako salaketak agerian uzten dute oraindik ere kolektibo hauen borrokaren premia.

Guztien gainetik, ordea, aurten bi mezu nabarmendu nahi dituzte; bata eskolari lotua; emakume lesbianekin erlazionatua bestea.

Lesbiana, gay, transexual eta bisexual gazteek eskolan pairatzen duten diskriminazioa salatzea da aurtengo lehentasunetako bat; izan ere, LGTB kolektiboek uste dute ikastetxeak ez daudela oraindik aniztasunean maitatzera eta sentitzera irekiak. Egoera horretan LGTB gazteek maiz ikastetxeetan jazarpena pairatzen dutela salatu dute eta horrek eragin itzela duela gaztearen osasunean zein egunerokotasunean.

Lesbianen ikusezintasuna
Baina gazteen egoeraz haratago, arreta berezia jarri dute halaber, lesbianek pairatzen duten ikusezintasunean. Gizonen kasuan, homosexual askori euren sexu izaera adieraztea zail egin bazaie, are eta gaitzagoa gertatzen da emakumeen kasuan; horregatik aurten egingo diren mobilizazioetan indar berezia jarriko dute horretan sexu askapenaren alde egiten duten taldeek, eta Bilbon, esate baterako, prestatu diren ekitaldiak «Gauza guztien gainetik, harro» leloarekin biribildu dira, emakume lesbianen egoerari erreferentzia eginda.

Bizkaiko hiriburuan, eguerdiko 12.30ean abiatuko da manifestazioa Moyua plazatik; Iruñean, eguerdiko hamabietan, autobus geltoki zaharretik; eta Gasteizen, berriz, hamabi eta erdietan Andre Maria Zuriaren plazatik.

> Berria: Ekainak 28 > ZARAUTZ: BIHAR LESBIANEN ESKUBIDEAK ALDARRIKATZEKO DEIA EGIN DUTE

• Bihar lesbianen eskubideak aldarrikatzeko deia egin dute
• Gay, Lesbiana eta Transexualen Harrotasun Eguneko manifestazioa izango da Zarautzen, 19:30ean
• Urola Kostako Hitza, 2009-06-27 # O. Prat

Urola Kostako Koordinadora Feministak bihar izango den Gay, Lesbiana , Bisexual etaTransexualen Harrotasun egunaren atarian, lesbianei eta herritarrei oro har kalera ateratzeko deia egin die, «aurten ere badagoelako zer aldarrikatu». Koordinadora Femistiraren iritziz, «jaiotzetik inposatzen diguten eredu heterosexistak eragin zuzena du egungo harreman eta sexualitate ereduan». Horrek guztiak «emakumeon sexualitatea amatasunera eta ugalketara bideratzen du. Emakumeok sexualitatea bizitzeko orduan ere, badirudi emakumeon lana gizonei plazerra ematea dela».

Sistemaren eragina
«Elizak, erakundeek, komunikabideek, eskolak, sistema honek eta berau elikatzeko erabiltzen duten hezkuntza sistemak lesbofobia, homofobia eta transfobia» eragiten dutela adierazi dute eta honek harreman eta eredu heterosexistak bultzatzen dituela. «Identitateak bizitzeko modu ezberdinak ere ezkutatzen» dituztela salatu dute, «horretarako errealitatea ukatzen saiatuz».

Bihar kalera ateratzeko deia egin die Koordinadorak lesbianei, «gure eskubideak tinko defendatu behar ditugulako». Horretarako beharrezkoa da, beraien ustez, «ikusezintasunarekin amaitzea eta lesbianen presentzia jendarteratzea». Horregatik, «homosexualitatearen aurka diharduten guztiei hortzak erakutsi eta sexualitatea askatasunez bizi nahi dugula ozen aldarrikatuko dugu, parekidetasunaren bidean arau heterosexista suntsituz».

Azpeitiko Bilgune feministak zenbait ekintza antolatu du Gay, Lesbiana eta Transexualen Harrotasun Egunerako. Autobusa izango da igandean 18:00etan Zarauzko txosna gunetik hasita egingo den manifestazioan parte hartzeko. Bestalde, 19:30ean, Azpeitiko Betharram aretoan , Maldito Felpudo filma emango dute eta ondoren hausnarketarako denbora egongo da.

Asteburu guztian zehar, gainera, irudi batzuk egongo dira udaletxe azpiko arkupetan.

> Berria: Ekainak 28 > DONOSTIA: TRANSEXUALEN LAN PREKARIETATEA AZTERTUKO DUTE ASTEARTEAN

• Transexualen lan prekarietatea aztertuko dute asteartean
• Gay Harrotasunaren Egunaren harira, udaletxea eta hiriko autobusak ortzadarren ikurrinaz jantziko dituzte
• Irutxuloko Hitza, 2009-06-26 # X.E.

Gay, Lesbiana eta Transexualen Harrotasunaren Eguna ospatuko da igandean eta elkarteek hainbat ekitaldi antolatu dituzte egun horren harira. Bihar, EHGAMek, Garaipenek eta Medeakek deituta, manifestazioa abiatuko da Bulebarretik, 19:00etatik aurrera. Ordu erdi beranduago, Gehituk egingo du mobilizazioa, Eskoletan armairurik ez lelopean. Egunari amaiera emateko, Udaleko Giza Eskubideak eta Donostia Kulturak lesbiana, gay, transexual eta bisexual -LGTBkolektiboekin batera, festa antolatu dute Gazteszenan. Festan, Ana Elena Pena artistak bere ikuskizuna eskainiko du.

Asteburuan zehar, aldarrikapen ekitaldiekin bat eginez, udaletxea ordatzar banderarekin jantziko dute. Donostiabuseko autobusek ere bandera eramango dute zintzilik.

Astearterako Udaleko Berdintasun atalak mahai ingurua antolatu du, 19:00etatik aurrera, Kutxak Arrasate kalean duen aretoan. Guk ere jaten dugu! Pertsona transexualen lan prekarietatea izenburupean, hainbat LGTB kolektibotako kidek egoeraren inguruan hitz egingo dute.

> Berria: Ekainak 28 > "SEXUALITATE ASKEAREN ALDE", ETZI KALERA IRTETERA DEITU DITUZTE LESBIANEK

• «Sexualitate askearen alde», etzi kalera irtetera deitu dituzte lesbianak
• Berria, 2009-06-26

Igandean ospatuko da lesbiana, gay, transexual eta bisexualen harrotasun eguna. Bilgune Feministak dei egin die lesbianei, aurten, kalera irten daitezen, antolatutako ekitaldietan parte hartzeko. «Sexualitatea askatasunez bizitzeko erabakia» hartu dutenak aukera hori ezkutatzera behartu dituztela salatu du Bilgune Feministak. «Lesbiana izatea zailtasunez betetako aukera bat da», adierazi dute feministek, eta sexu joera guztien eskubideak aitortzeko eskatu dute. Donostian bihar egingo dute ekitaldia, 19:00etan, Bulebarrean. Bilbon, Gasteizen eta Iruñean etzi egingo dituzte ekitaldiak: Gasteizen, 12:30ean Andre Mari Zuriaren plazan; Bilbon, 12:20ean Moiua plazan; eta Iruñean 12:00etan autobus geltoki zaharrean. Miarritzen iragan asteburuan egin zuten martxa.

> Berria: Ekainak 28 > DONOSTIA: BERDINTASUN BIDEAN, AURRERA

• Berdintasun bidean, aurrera
• Munduko txoko askotan homosexualen harrotasunaren eguna ospatuko dute datorren igandean. Data horri lotuta beren eskubideen aldeko manifestazioak izango dira, larunbatean, Donostian.
• Irutxuloko Hitza, 2009-06-25 # Maitane Aldanondo

Igandean 40 urte beteko dira New Yorkeko Stonewall Inn tabernan polizia bertan zeuden homosexual eta transexualak iraintzeko eta atxilotzeko sartu zenetik. Eraso homofoboekin nazkatuta, transexualek eta homosexualek erantzun egin zieten. Gau hartan hasi ziren herri matxinadetatik sortu ziren pertsonen eskubideak eta berdintasuna aldarrikatzen zuten taldeak; eta 1970etik, ekainaren 28a homosexualen harrotasunaren eguna da. Geroztik, herriz herri ateratzen dira kalera, beren eskubideak aldarrikatzeko eta gizarteari erakusteko, oraindik ere, egiazko berdintasuna erdiesteko bide luzea falta dela.

Hilabete osoan zehar egun honen harira hainbat ekitaldi egin dituzte hirian, baina nagusienak datorren larunbatean egingo dituzten manifestazioak dira. Lehena, hirian errotuta dauden EHGAMek, Garaipen-ek eta Medeak-ek deitua, Bulebarretik irtengo da 19:00etan, Transmarikabollo eta gauza guztien gainetik harro! lelopean. Ondoren, 19:30ean, Gehituk deitutako mobilizazioa izango da. Eskoletan armairurik ez lelopean abiatuko dira leku beretik. Gauean, aldiz, elkarrekin ospatuko dute eguna, 23:30etik aurrera, Egia kultur etxean aurrera eramango duten festan.

Hezkuntzaren garrantzia
Normalizazio legala lortu bada ere, gizarte normalizazioa gauzatzeko hezkuntza ezinbesteko esparrua dela uste dute. Horregatik, gay, lesbiana, bisexual eta transexualek osatutako 50 elkarte baino gehiagok 2009a aniztasun afektibo-sexualaren urtea izendatu zuten. Testuinguru horretan, Gehituk hezkuntzaren garrantzia azpimarratuko du bere mobilizazioan, «bidezkoago eta anitzagoa izan behar duela» gogoratuz.

Larunbateko egitaraua ezagutzera emateko egindako prentsaurrekoan Gehituko koordinatzaile Koldobike Mujikak adierazi zuenez, «berebiziko erronka da aniztasun afektibo-sexualarena». Laguntza edo aholku eske elkartera jotzen duten irakasle eta ikastetxeen kopurua asko hazi da azken urteetan eta hezitzaileen aldetik gabezia handiak daudela nabaritu dute.

Gehituk otsailean ezagutzera eman zuen txostenak bildutako emaitzen argitan, ikastetxeak ez dira lesbiana, gay, transexual edo bisexualak -LGTB¬ diren gazteentzat leku seguruak. Ikerketak harrera ona izan duela adierazi zuen Sergio Iñiguezek: «Errealitatearen argazki txiki bat da, eta ordura arte ez zegoen». Egoera honen aurrean, hainbat neurri proposatu zituzten «aniztasunari errespetua eta arreta jartzeko». «Irakasle eta hezitzaileek formakuntza bat behar dute ematen ari diren egoera horien aurrean zer egin ez dakitelako eta erakundeek plangintza bat prestatu behar dute, baliabideez gain, irakasleek nahiz ikasleek nora jo izan dezaten», gehitu zuen Mujikak. Horrekin batera, LGTB seme-alabak dituzten gurasoei «gazte hauek duten zamarekin ohartu eta, marjinatu beharrean, beren laguntza eskaintzeko» eskatu zieten.

Zilarrezko saria
Urtero bezala, Gehituk LGTB direnen eskubideak ondoen defendatu dituen pertsona edo erakundeari Gehitu Zilar saria emango du bihar. Aurten, Nafarroa Bai plataformari emango diote, «Foru parlamentuan transexualitate lege ekimen aitzindaria aurkeztu izanagatik, transexualen aldarrikapen guztiak bilduz», azaldu zuen Mujikak.

> Berria: Ekainak 28 > GIPUZKOA: GAY, LESBIANA ETA TRANSEXUALEN ESKUBIDEEN EGUNEAN HIRUKI ARROSA URRETXUKO UDALETXEAN

• Gay, lesbiana eta transexualen eskubideen egunean hiruki arrosa udaletxean
• El Diario Vasco, 2009-06-24 # F.J.A. • Urretxu

Urretxuko Udala, Ehgamek, hau da, Euskal Herriko Gay-Les Askapen Mugimendua, ekainaren 28an ospatuko den Gay, Lesbiana eta Transexualen eskubideen nazioarteko egunerako egindako deialdiarekin bat egin du. Modu honetara, igandean, udaletxeko balkoian hiruki arrosa ikusgai ipiniko duela jakinarazi du.

Jatorria
Dagoeneko jakina da hiruki arrosa ikurra identifikatzailea naziek erabili zutela. Honakoa homosexualak bereizteko kontzentrazio eremuak bereizteko.

Gaur egun, sarraski hura gogorazten digun irudia bilakatu da, eta bide batez, oraindik bete gabe dauden gay, lesbiana eta transexualen eskubideak aldarrikatzeko erabiltzen da lurralde ezberdinetan, munduan zehar.

> Berria: Ekainak 28 > MAITASUN IZENEAN MIARRITZEN

• Maitasunaren izenean
• Gay eta lesbianen harrotasun eguna. Giro atseginean milatik gora lagun bildu dira Miarritzeko Gay Pride besta kari, 'Askatasuna, berdintasuna eta senidetasuna' aldarrikatzeko, haurrik ezin ukan eta ezkontzak ukatzen dituen eremuan.
• Berria, 2009-06-21 # Nora Arbelbide · Miarritze

Askatasuna, hau da, bakoitzak ukan dezan, molde askean, ezberdin izateko eskubidea, nahi duenaren maitatzeko eskubidea. Berdintasuna, eskubide aldetik baita, bazterrean uzten direnek eskubide berak ukan ditzaten, bai ezkontzeko, bai haurren ukaiteko edo adoptatzeko, baita odolaren emateko ere. Eta, azkena, Senidetasuna, «herritar gehiegi bazterrean uzten delako, elkarren laguntzea ezinbestekoa delako». Christophe Stephany Miarritzeko (Lapurdi) gay eta lesbianen elkarteko (LGP) lehendakariak hitz hauekin esplikatu du Frantziako Errepublikaren leloa hautatu izana Miarritzen atzo iragan Gay Pride bestaren lelotzat: «Leloak guztiei zuzendua izan beharko luke, baina gaur egun ez da horrela».

Milatik gora lagun bildu ziren bestaren karietara, faroan hasita. Miarritzeko Faroak segitzen baitu leku sinbolikoa izaten. Luzaz homosexualen aurkako errepresioari ihes egiten ziotenen bilgune izan zen. Bederatzigarren aldikotz antolatu dute Gay Pride-a Miarritzen, aldarrikapen sakonak ahoan, baina umorea beti lagun. Adibidez, Betiereko Barkamenaren Seroren elkartekoak plazaz baliatu dira Betty eta Tina bezala, zenbait bikote ezkontzeko: «Tabuak hausteko eta noizbait egiazki ezkontzen ahalko garelakoan», Tinak laburbildurik.

20 bat elkarte eta sindikatu elkartu ditu bestak. CGT, CFDT, EHGAM, Gehitu, SOS homophobie, feminismo aldizkako baten aldeko PAF! elkarte gaztea, baita, mendi ibilaldiak antolatzen dituen Euskal ibiltariak. Sexu aukera guztiei irekia, kirola eta homosexualitatea uztartzea bektore bikaintzat dauka, normaltasunaren bidean: «Ez dugu deus ikaragarririk, denak bezalakoak garela!», ulertarazi nahian, elkarteko Beñat Gachen urruñarra (Lapurdi) bezala. Mendi ibilaldietan askatasun osoz sexu berekoak musuka daitezkeela, adibidez. Homofobiarik jasan gabe.

Homofobiaren arazoa eguneroko bizian oraindik indartsu dagoela salatzeko baliatu dute atzoko eguna, hain zuzen. Bere buruaz beste egiteko arrazoietako bat baita oraino, eta eraso fisikoak errealitate izaten segitzen dutelako. Duela hamar egun Baiona Ttipian ekintza homofobo larri bat gertatu da. Oraindik xehetasunak ez dira publiko egin. Miarritzeko faroan, berriz, apirilaren 14an zazpi bat gaztek gizon bat zanpatu zuten. Larriki zauriturik erietxean egon zen luzaz. Salaketa jarri du auzitegian.

Beste salaketa bat ere izan da aste honetan. Baionako, eta Biarnoko Oloroe eta Leskarreko Marc Aillet apezpikuak Gay Pride-aren antolatzaileen aurka agiri bat idatzi du. Betiereko Barkamenaren Seroren elkartea bestara gomitatu izana «zinezko bidegabekeria» da fede katolikoaren aurka, haren iduriko. Gaitzespen ugariren artean, serora berezi horietako bat den Myrtarena: «Ez du beste egitekorik, ala? Gu errespetu osoz gabiltza. Elizak betetzen ez duen lana betetzen dugu, baztertuei laguntza ekartzen diegu, besteak beste, ihesa duten gaixoei». Didier Borotra Miarritzeko auzapezak ere gaitzetsi du agiria, esanaz apezpikuak ez duela zertan horretaz arduratu.

• 40 urte borrokan
• Stonewall. LGBT kolektiboen askapen borrokaren abiapuntu jotzen dira New Yorkeko Stonewall tabernaren inguruan orain 40 urte izandako liskarrak. Urteurren hori dela eta ospatzen da gay eta lesbianen harrotasun eguna hilaren 28an.
• Mobilizazioak. Miarritzen atzo egin bezala, heldu den asteburuan manifestazioak izango dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan. Donostian hilaren 27rako deitu dute manifestazioa. Gainerako hiriburuetan 28an bertan dira hitzorduak.

> Berria: Salaketak > GIPUZKOA: SEXU ERASOA SALATZEKO KONTZENTRAZIOA EGIN DUTE HERNANIN

• Sexu erasoa salatzeko kontzentrazioa egin dute Hernanin
• Pasa den ostiralean hiru urteko haur bati sexu erasoa egitea leporatuta haur hezkuntzako irakasle bat atzeman zuen Ertzaintzak Hernanin.
• Berria, 2009-06-19

Dozenaka lagun Hernaniko (Gipuzkoa) udaletxearen aurrean bildu dira eguerdian, haur hezkuntzako irakasle batek hiru urteko haur bati ustez egindako sexu erasoa salatzeko. Elkarretaratzean izan da Marian Beitialarrangoitia herriko alkatea, eta gertakaria salatzearekin batera, ustezko bortxatzailearen errugabetasun printzipioa errespetatzeko eskatu du.

Atzoko bilkuran, Hernaniko Udalak erasoaren aurkako adierazpena onartu zuen.

Pasa den ostiralean atxilotu zuen Ertzaintzak gizonezkoa, eta behin deklarazioa hartuta eta haren aurkako frogak aztertuta igandean Martuteneko (Donostia) espetxean sartu zuten. Sexu eraso larrien delitua egozten zaio, eta horrenbestez, errudun dela frogatzen bada gehienez hamar urteko kartzela zigorra jaso lezake.

Haurraren gurasoek ezarri zuten atxilotuaren aurkako salaketa pasa den ostiralean. Medikuak adintxikikoari egindako frogak aurkeztu zituzten gurasoek Ertzaintzan.

> Berria: Ekainak 28 > MIARRITZEN BERDINTASUNA ALDARRIKATUKO DUTE ETZI

• Miarritzen berdintasuna aldarrikatuko dute etzi
• Berria, 2009-06-18

Urtero bezala, gay, lesbiana eta transexualen eskubideak aldarrikatzeko elkarretaratzea eginen dute Miarritzen heldu den larunbatean. Askatasuna, berdintasuna, haurridetasuna izanen da elkarretaratze horren leloa, gogorarazteko Frantziak goraki aldarrikatzen duena ez duela betetzen. Manifestazioa Miarritzeko itsasargitik abiatuko da, 17:00etan.

> Iritzia: Rikardo Arregi > TRANSFOBIA

• Transfobia
• Deia, 2009-06-17 # Rikardo Arregi

Batzuek erraz galtzen dute lana; langabeziarako bidea autopista zabala eta doanekoa zaie, abiadura handiko trena. Batzuen-tzat lan erregulazio bat izatea ere loteria desiragarria izango litzateke. Maria Jesús Lastrak sei hilabeterako sinatu zuen lan kontratua baina hiru ordu iraun lanean: goizeko hamaiketatik ordu biak arte. Sukaldean laguntzeko zegoen Gasteizen Alde Zaharreko ogitarteko denda batean baina nagusia konturatu omen zen Maria Jesús Lastra transexuala zela (ez galdetu nola) eta bere onerako kaleratu zuen. Bere onerako, bai, bere onerako, inolako asmo txarrik gabe. Nagusiak ez zuen arazorik transexualekin (guztiok gara oso toleranteak, ezta?), baina kontuan harturik Alde Zaharrean gazte mozkor asko dabilela asteburuetan deliberatu zuen hobe zela langileari arazo gehiegi ez ematea eta lan gabe utzi. Bihotz oneko gizona, zalantzarik gabe. Lan Ikuskaritzan salaketak daude, EHGAM-Arabak mobilizazioak antolatu ditu. Ez dakit, lerrook idazten ditudan bitartean, zer aterabidea izango duen arazoak baina bi gogoeta etortzen zaizkit burura oraintxe bertan, transfobia gaitzetsi eta salatzeaz gainera.

Lehendabizikoa enpresaburu, enplegatzaile edo nagusiei buruzkoa: nekatzen nau, nazkatzen nau, entzuteak behin eta berriz pertsona horien laudorio etengabea; badirudi negozioak baino karitatezko festak antolatzen dabiltzala eta egoera ekonomiko txarra sufritu, beraiek sufritzen dutela batez ere.

Bigarrena da gay, lesbiana eta transexualen mugimendu askotan nagusitzen ari den joera normalizatzaile eta lasaigarria, ezin ulertuzkoa dena bazterkeria kasuak eguneroko ogia ditugunean oraindik. Asteon bertan irakurri dut egunkari batean Benidormeko udalak (PP) eta Alikanteko diputazioak (PP) gay turismoa bultzatu nahi dutela gayak "bakezale eta lasaiak" direlako. Agian (agian ez, seguru) hasi-hasierako mugimenduetan zegoen probokazio puntu hura berreskuratu beharko genuke guztiok eta irribarretsu, zintzo eta jatorrak izateari utzi. Aspertu gehiegi dago munduan aspertu gehiago gehitzeko.

> Berria: Transfobia > TRANSFOBIA SALAKETA: EZ DA HORREN URRUNA

• Transfobia salaketa: Ez da horren urruna
• Transexuala izateagatik lanetik kaleratu dutela salatu du Maria Jesus Lastrak; hori ikusirik, transexualen errealitatea ezagutarazteko eta lantzeko neurriak eskatu dituzte EHGAM eta 7menos20 elkarteek.
• Berria, 2009-06-13 # Jon Rejado • Gasteiz

Ez da pentsatzen den bezain urrutiko kontua. Homofobia, lesbofobia eta transfobia kasuez pentsatzerakoan Euskal Herritik kanpoko hirietan pentsa liteke, hedabide batzuetan ager daitezkeen indarkeria kasuak gogora ekarriz. Ordea, gure gizartean bereizkeria kasuak gertatzen direla salatzen dute elkarteek, horien berri ematen ez den arren. Isilpean gertatzen diren bereizkeria kasuak dira. Ikusezintasun horrekin bukatzeko asmoz, EHGAM eta 7menos20 elkarteek transfobia kasu bat salatu dute. Maria Jesus Lastra lanetik bota zuten joan den ostiralean, eta kaleratzearen atzean genero arrazoiak daudela nabarmendu dute.

Maria Jesus Lastra Gijongo (Asturias, Espainia) Soy como soy (Naizen modukoa naiz) transexualen elkarteko presidentea da. Berak azaldu bezala, sei hilabeterako lanpostu baterako eskaintza lortu zuen Gasteizko Alde Zaharrean dagoen ogitarteko denda batean. Aurreko ostiralean kontratua sinatu eta lanean hasi zen, goizeko hamaiketan. Hiru ordu geroago nagusia gerturatu zitzaion. Lastrak azaldutakoaren arabera, tarte horretan lanpostua eskaini zion enpresara joan zen nagusia, eta bere sexuaren inguruko galderak egin zituen. «Esan zidan emakume transexuala nintzela bazekiela; ezin nuela dendan jarraitu gaineratu zuen, dendara gerturatu ohi diren gazteak edanda egoten direlako batzuetan, eta agian eraso egingo zidatelako», nabarmendu du Lastrak. BERRIA dendako jabearekin hitz egiten saiatu zen atzo, baina ez zuen lortu.

«XXI. mendean horrelakorik gertatzea penagarria da; transexualok bizi dugun egoera penagarria da». Duela astebete, kaleratu ondoren, Lan Ikuskaritzara jo zuen, eta etzi adiskidetze egintza du ogitarteko dendako jabearekin. «Gai honekin ahal dudan urrunen heltzen saiatuko naiz. Saiatuko gara egoera konpontzen, baina nagusiak behartuta hartu behar banau... Garrantzitsuena da halako kasuak berriro ere ez gertatzea». Elkarte bateko presidente den neurrian, halako hamaika kasuren berri izan duela jakinarazi du Lastrak, eta oso gogorra izan daitekeela gaineratu du. «Psikologikoki indartsua ez bazara min izugarria egin diezazuke; zarena zarelako lan batetik botatzen zaituztela ez dugu ahaztu behar».

Sentsibilizazioa
Laneratzeko zailtasuna bereziki handia da transexualen kasuan, Transexualidad Navarra eta Errespetuz elkarteek azpimarratu izan dutenez. «Gay eta lesbianak ezkutuan izan dezakete beren sexu hautua; transexualok ezin gara ikusezinak izan, aldaketa batzuk egin behar ditugulako», gogorarazi du Sarai Montesek, Errespetuz pertsona transexualen integrazio eta defentsarako euskal elkarteko presidenteak.

Transfobia kasuei aurre egiteko neurriak proposatu dituzte EHGAM eta 7menos20 elkarteek. Horien artean, sentsibilizazioaren garrantzia nabarmendu dute, gizarteak transexualen egoeraren berri izan dezan. Horrez gain, diskriminazio positiboa eskatu diete instituzioei, gizarte bazterketara bultzatuak izan ez daitezen. Instituzioek egin beharreko lana nabarmendu dute, orain arte LGTB kolektiboen diskriminazioaren arloan egiten ari diren politika «hutsaren parekoa» dela salatuta.

Bestetik, Osakidetzan aldaketak egin beharko liratekeela aldarrikatu dute. Transexualitatea gaixotasuntzat hartzen da gaur egun -genero disforia-, eta horren arabera jokatzen dute profesionalek. Hori dela-eta, gaixotasuntzat hartzen duten protokoloak bukatzeko eskatu dute, eta Osakidetzan «benetako» Diziplina Arteko Genero Unitateari begirako trebakuntza eskaintzea aldarrikatu dute. Eusko Jaurlaritzako aurreko Osasun Sailak ez zuen eskaria baloratu nahi izan, eta gobernu berriak adierazi du eskariaren arabera eta dituen lehentasunetan oinarrituta hartuko duela erabakia.

Gertatutakoa salatzeko dozenaka lagun elkarretaratu ziren atzo, 20:30ean, San Frantzisko Xabierkoaren kalean, EHGAMek eta 7menos20 elkarteen deiari erantzunez.

• Transexualitatea, 1980tik gaixotasuntzat. Osasunerako Mundu Erakundeak 1980an sartu zuen transexualitatea buruko gaitzen zerrendan.
• Aldarrikapenak. Buruko gaitzen zerrendatik kentzea, eta endokrinologora joan aurretik psikiatrara joan behar ez izatea eskatzen dute.
• EAEko Genero Disforia Unitatea. Gurutzetan dago, baina ez du sexu aldaketarako kirurgia eskaintzen.

> Elkarrizketa: Tino Brugos > "FUNDAMENTALISMO ERLIJIOSOAK HOMOFOBIA ZABALDUKO DU BETI"

• Tino Brugos. Xega kolektiboko koordinatzailea: «Fundamentalismo erlijiosoak homofobia zabalduko du beti»
• EHGAMek antolatuta, 'De Stonewll a nuestros días: 40 años de una lucha' hitzaldia emango du Tino Brugos Xegako kideak. Hitzordua gaur izango da, Errenteriako Mikelazulo kultur etxean, 19:30ean.
• Berria, 2009-06-10 # Uxua Larretxea. Donostia

Tino Brugos (Asturias, Espainia, 1958) Xente Gai Astur (Xega) kolektiboko koordinatzailea da. Azken 40 urteetan gayen, lesbianen eta transexualen aldeko mugimenduek izandako garapenaz mintzatuko da gaur, Mikelazulon (Errenteria). Orain arte eskubideen alorrean izugarri aurreratu bada ere orandik lan asko egiteko dagoela aitortu du.

Hitzaldia Vicente Vadillo Santamaria Francis-en heriotza oroituz abiatuko duzu. Zer garrantzia izan zuen gertaera horrek homosexualen eta transexualen eskubideen aldeko borrokan?
1979. urtean jazo zen gertaera, Errenterian (Gipuzkoa). Nik orduan 20 urte nituen, eta arretaz entzun nuen gertaturikoa. Hedabideek gertaera horren berri eman zuten, eta hurrengo egunean greba orokorra antolatu zen heriotza salatzeko. Finean, gaiaz normal hitz egin zen. Halere, heriotza horrekin ohartu nintzen panorama zaila genuela.

Orain arte asko aurreratu da gayen, lesbianen, eta transexualen eskubideen onarpenean. Nola ikusten duzu egungo egoera?
1969an Stonewall erreboltak gertatu zirenetik egundaino izugarri aurreratu da, aldaketa sakonak izan dira. Hein handi batean ez zen posible izan iraultza, baina egunerokotasunean eragina izatea lortu genuen, bai homosexualen eta transexualen artean bai gizartean orokorrean. Lehen onartzen ez zen gizarte subjektu bat eraiki dugu urte hauetan guztietan. Horretarako, gogor borrokatu gara, baina gauza bat argi daukagu: gelditzeko etorri gara. Onerako zein txarrerako agenda politikoetan gaude.

Globalizazioak ez al dizue erraztu mugimendu guztien arteko harremana eta elkarlana?
Globalizazioak gure mezua munduan zehar zabal dadin eta elkarren berri izan dezagun lagundu digu. Halaber, mugimendu guztien batasuna oso zaila da, herrialde bakoitzeko egoera sozio-politikoa eta kulturala oso desberdina delako. Mugimendua plurala bilakatu da, eta horrek zatiketa dakar, baina, era berean, gizarte klase guztietan eragina izaten ari dela ere erakusten du, eta hori baikorra da.

Aurrerantzean zein alderdi geratzen da bereziki lantzeko?
Espainian legezkoa dena gizarte eremu guztietan arrunt bilakatzea da erronka, eta sozialki onargarria izan dadin borrakatzea. Arruntasun hori gizartearen osotasunera zabaldu behar dugu. Nolanahi ere, jabetzen gara fundamentalismo erlijiosoak beti homofobiak zabalduko dituela. Bestalde, transexualen eskubideen aldeko borrokan lan asko egiteko dago; adibidez, gizarte segurantzak sexu organuen kirurgia operazioak ordain diezaion lortu behar dugu, eta gizartean euren integrazia bultzatu. Bisexualen aldarrikapenak ere lantzeko ditugu.

Ez al dira egun sozialki gayak eta lesbianak transexualak baino hobeto onartzen?
Marketina dago horren atzean. Urte hauetako borroka bereziki gizonezkoek garatu dute, eta, ondorioz, nolabaiteko errespetua lortu dute. Lesbianak ere errespetatzen direla esango nuke, baina hori ez da horren agerikoa. Gayen, lesbianen eta transexualen alde mugimenduetan gizonezkoak monopolioa izan dute, eta hori aldatu behar dugu.

Gizartea kontzientziatua ikusten duzu homosexualen eta transexualen gaien inguruan?
Gizarte sektore bati behin eta berriz jakinarazi behar zaie gure eskubideak bermatzea ez duela euren eskubideen gutxitzea ekartzen, ez gaudela eri, ez garela lehen baino gehiago, baizik eta ageriago gaudela, eta abar. Eztabaida hori gizartera eraman eta iraunarazi behar dugu. Hezkuntzak zeresan handia dauka horretan, eta, horrenbestez, gaia eskolan etengabe landu behar da urtez urte. Gazteek bizi duten errealitatean homosexualak, transexualak eta atzerritarrak daude, besteak beste, eta hori eskolatik asimilatu behar dute.

Egun desberdintasunaren eta aniztasunaren aldeko apologia egiten da, baina benetan uste duzu gizarte hau tolerantea dela desberdina denarekin?
Gertuko kasua denean kolpe antzeko bat gertatzen da, baina lehen ez bezala orain familiak ere gure eskubideen borrokan parte hartzen du. Orain arte umezurtzak izan gara, ez baitzegoen inor babestuko gintuenik. Zorionez, guri laguntzen ikasten ari dira.

> Berria: Lesbianismoa > LESBIANAK ADISKIDEEI EMATEN DIETE LEHENBIZI BEREN JOERA SEXUALAREN BERRI

• Lesbianek adiskideei ematen diete lehenbizi beren joera sexualaren berri
• Gazteek eta helduek modu desberdinean bizi dute lesbianismoa, Aldarte Zentroaren ikerketa baten arabera
• Berria, 2009-06-06 # Maite Asensio • Bilbo

Hego Euskal Herriko lesbianei buruzko ikerketa aitzindaria egin zuen 2006tik 2008ra Gay, Lesbiana eta Transexualen Arretarako Aldarte Zentroak, eta horren aurkezpena egin zuen ostegun iluntzean, Emakundek antolatutako Berdintasunerako VI. gunearen barruan. Besteak beste, Hegoaldeko lesbianen profila definitu dute, eta haien ikusgaitasuna handitzeko proposamen soziopolitikoak egin dituzte. Ikerketaren arabera, nabarmena da lesbiana gazteek eta helduek modu desberdinean bizi dutela haien joera sexuala, baina oraindik ere adiskideen esparrua ezinbestekoa da lesbianismoa ezagutzeko eta horri buruz hitz egiteko.

Lesbiana gazteentzat errazagoa da haien joera sexualaren berri ematea, baina, halere, inkestatuen erdiek baino gehiagok diote «zaila» edo «oso zaila» egin zitzaiela lesbianak direla esatea. Lehenbizi adiskideei esaten diete gehienek; ondoren ahizpei edo nebei, amari, lankideei eta aitari. Lagunen eremua ere «funtsezkoa» da lesbianismoa ezagutzeko edo joera sexual desberdinen berri izateko, hedabideak, familia edo eskola baino lehen.

Belaunaldien artean aldaketa gehiago antzeman ditu ikerketak. Lesbiana gazteek 6 eta 14 urte arteko garaian izan zuten lehenengoz lesbianismoaren berri. Helduek, ordea, beranduago entzun zituzten heterosexualitateaz besteko aukera sexualei buruzkoak: %48,5ek, 14 eta 24 urte bitartean. Gainera, 40ko eta 50eko hamarkadetan jaiotakoek harreman heterosexualen bidez izan dituzte seme-alabak. «Belaunaldi horiek ezkontzeko izan zuten presioa adierazten du datu horrek», Inmaculada Mujika Aldarteko kidearen ustez. Gazteek intseminazio artifizialera jotzen dute batik bat.

Sinesmen erlijiosorik ez
Arabako, Gipuzkoako, Nafarroako eta Bizkaiko 468 lesbianari egindako inkestetan oinarritu da azterlana. Batez ere elur bolaren metodoa erabili dute inkestak banatzeko (ezagunei eman, horiek ere haien lagunen artean bana dezaten), eta, beraz, lagin horrek ez du benetako biztanleria ordezkatzen (parte-hartzaileen %55 Bizkaikoak dira, esaterako). Dena den, ondorio «esanguratsuak» atera dituzte, Ana Ureta Aldarteko lehendakariaren ustez: «Batez beste 27 eta 47 urte artean dituzten lesbianekin hitz egin dugu; sinesmen erlijiosorik gabekoak dira, ezkertiarrak, gaztelaniazko hiztunak (Gipuzkoan izan ezik), eta goi mailako ikasketekin».

Halaber, lesbianen inguruko aurreiritzi asko hausten ditu azterlanak. Inkestatuen %88k garrantzi handia edo nahikoa ematen diete sexu harremanei, eta hamarretik lauk bikotekidearekiko harremana etengo luke sexua ona izango ez balitz. «Lesbianak sexugabeak garela uste dutenei kontrajartzen zaizkie datu horiek», esan du Nekane Zabaleta Aldarteko bazkideak.

Lesbianen ikusezintasunaren seinaleak ere ageri dira ikerketan. Inkestatuek diote ikusgaitasun «nahiko handia» dutela hurbileko ingurunean, baina ez esparru publikoan. Esaterako, inkestatuen %64,5ek ez dute inoiz irainik jasan lesbiana izateagatik; bada, ikusezintasunak datu hori baldintzatzen duela uste dute ikerketaren egileek: «Emakumeen %90 baino gehiagok irainak jasan izan dituzte emakume izateagatik. Lesbianek eraso gutxiago jasotzen dituzte haien joera sexualari lotuta, ikusezina delako».

Bestalde, ikestatuen %74,4 ezkongabeak dira, baina horien %57,5ek bikotekidearekiko harremana «formalizatu» nahiko lukete. Gehienek ezkontza hautatuko lukete horretarako, «baina ez aitorpen soziala lortzeko, baizik eta bikote heterosexualen eskubide berdinak izateko», Uretak dioenez. Halere, administrazioan eskubide horiek gauzatzeko zailtasun handiak dituztela salatu dute lesbianek, seme-alaben izena emateraroan, adibidez.

> Elkarrizketa: Itziar Ziga > "EUSKAL FEMINISMOA MUNDUKO INDARTSUENETAKO BAT DA, BAINA KUTSU PURITANO HANDIA GU"

• Itziar Ziga • Idazlea: «Euskal feminismoa munduko indartsuenetako bat da, baina kutsu puritano handia du»
• Emakumeen glamour ironikoa eta urdanga kategoria berreskuratzeko beharraz mintzatuko da gaur, Errenterian, 'Devenir perra' liburuaren egilea, Bartzelonako post-porno eszenako kide batekin batera.
• Berria, 2009-06-04 # Edu Lartzanguren.

«Muturreko feminitate subersiboen» inguruan mintzatuko da gaur Itziar Ziga idazlea bere jaioterrian (Errenteria, Gipuzkoa, 1974). Bartzelonan bizi da aspaldi, eta "Devenir perra" liburua argitaratu du aurten (Urdanga bihurtu). Idazlearekin batera izango da Veronika Arauzo, liburuko protagonistetako bat. Gaur, 19:30ean, Mikelazulo kultur elkartean.

Zertan da "Devenir perra" liburua?
Erretratu kolektibo eta biografikoa da, muturreko feminitate subertsibo antipatriarkalaren ingurukoa. Elkarrizketak dira, Bartzelonako nire inguruko neska biologiko, transexual, homosexual eta lesbianei egindakoak. Azken urteotan aurkitu dudan feminitate parodikoa erretratatu nahi izan dut. Horrez gain, putaren estigma feminismoarentzat berreskuratu nahi izan dut.

Urdanga hitza, irain izan ondoren, harrotasun ikur bihurtu nahi duzu?
Urdanga hitzarekin deskribatzen dugu geure burua, sexuaren aldeko feminismoa bultzatzeko. Borrokatu nahi dugu bolada neokontserbadore honek ekarritako feminismo instituzional abolizionista. Halako erakundeak, putei lagundu beharrean, haiei jazartzen laguntzen ari dira.

Veronika Arauzo da zure liburuko protagonistetako bat, eta gaur zurekin egongo da hitzaldian.
Veronika nire adineko neska transexuala da. Sexuaren langilea da, eta aktibista feminista eta antikapitalista. Aspaldi egin dugu lan elkarrekin. Biok modu berean ulertzen dugu feminismoa eta feminitatea. Gizontasuna idealizatu egin du askotan feminismoak, eta emakumetasunaren zeinu guztietatik askatzeko esan ohi digu. Gure ustez, ordea, bide guztiak dira zilegi politikoki kontzienteak badira. Ez da beharrezkoa gizontzea edo baztertzea kortseak, oinetako takoidunak eta depilazioa. Puta itxurarekin errespetua lortzen baduzu eremu guztietan, indarrean dagoen misoginiak atzera egiten du. Matxismoak eta feminismo zaharkituak gure itxura gaitzetsi dute, eta, esaterako, titiak ez erakusteko esan digute. Horrek indartu egin gaitu, matxinoak garelako.

Post-pornoaren amak, Annie Sprinklek, emakumeak «jainkosa» bihurtzeko dei egiten zuen duela 20 urte, eta zuek orain jainkosa urdanga bihurtu nahi duzue?
Nire dibetako bat da Annie Sprinkle; ezagutzen dut, eta liburuko azken atala hari eskaini diot: Annie Sprinkleren aluari gorazarre. Nire ustez, Sprinkle bera identifikaturik sentituko litzateke urdangarekin, gu jainkosarekin identifikatzen garen bezala.

Zertan bereizten da zuek egiten duzuen pornoa eta komertziala?
Porno komertziala izugarri aspergarria da, eta ez nau berotzen, estereotipo berberak etengabe erabiltzen dituelako. Geurea ironikoa da, eta politikoa; errepresentazio kodeak aldatzen ditu. Gainera, benetan jotzen dugu larrua bideotan. Geure errealitatea islatzen du, eta berotzen gaitu.

Bartzelonan egiten duzun lana Euskal Herrian egiterik izango zenuke?
Leioako fakultatean nengoela, 1996. urtean, Martxoaren 8a ospatzeko, bi metroko alua egin genuen, eta kafetegiko atean jarri genuen. Ezpainak ireki behar zenituen sartzeko. Emakumezko irakasle bat haserre etorri zitzaigun, feminista liberal burges horietako bat. Bortxaketa kolektiboa irudikatu izana egotzi zigun. Zergatik bortxaketa eta ez larru jotzea? Euskal feminismotik asko edan dut nik. Nire ustez, munduko indartsuenetakoa da, baina kutsu puritano handia du, zoritxarrez, kultura katolikoarengatik.