> Erreportajea: Homofobia > AFRIKAN, HOMOSEXUAL IZATEA DELITU

• Afrikan, homosexual izatea delitu
• Homosexualitatea debekatu eta zigortu egiten da Afrikako herrialde gehienetan, eta maiz hiesaren aurkako tratamendua ere ukatzen zaie. Hegoafrika da salbuespen nagusia
• Berria, 2008-03-25 # Ixiar Zubiarre

Antza, homosexualitatea ez da existitzen Kongon, ezta Ugandan ere. «Homosexualitatea Mendebaldeko gizarte dekadenteetan sortutako praktika arbuiagarria da, eta, beraz, ez afrikarra». Areago, «gay eta lesbianak txerriak baino okerragoak dira». Robert Mugabe Zimbaweko presidenteak homosexualen gainean duen iritzia Afrikako herrialde gehienetan erakundeek bultzatzen duten homofobiaren erakusle da. Hasi homosexualei heriotza zigorra ezartzen dieten herrialdeetatik -Sudan, Mauritania eta Nigeria- eta legeetan espresuki zigortzen ez badute ere jazarpenezko politika indarrean duten herrialdeetaraino. Marokon, esaterako, 21 lagun atxilotu zituzten atzo, «homosexualitatea bultzatzea eta moralaren kontra» egitea egotzita.

Afrikako gizarte tradizionaletan sexu bereko pertsonen arteko harremanak gaizki ikusiak daude maiz, gay eta lesbianen aurkako arbuioa gobernutik bertatik indartu eta bultzatzen bada ere. Senegalen, besteak beste, bikote homosexual baten ezkontzan parte hartu zuten dozena inguru gizonezko atxilotu zituzten orain gutxi, Icone aldizkarian ezkontzaren argazkiak argitara eman ondoren.

Senegal ez da, ordea, homosexualen aurkako legeak indarrean dituen Afrikako herrialde bakarra. Ugandan, Gambian, Ghanan eta Kenyan «ordena naturalaren aurkako haragizko harremanak» kartzelarekin zigortzen dituzte. Sudanen, Zimbawen eta Namibian «sodomia» leporatzen diote sexu berekoekin harremanak dituzten pertsonei. Maiz homosexualitatea zigortzeko «zuzentasun publikoa» interpretatu eta aplikatzen dute epaileek, eta Kongoko Errepublika Demokratikoan «familia bizitzaren aurkako krimenak» egitea leporatuta kartzelatu izan dituzte gay eta lesbianak.

Horien eskubideak defendatzeko erakundeak gero eta oihartzun handiagoa dute, ordea, kontinente beltzean. Hegoafrikako ereduari jarraiki, kriminalizazioa amaitu eta gainontzekoei bezala eskubideak bermatu behar zaizkiela dioten ahotsak gero eta ugariagoak dira. Horren adibide da orain gutxi Afrikako Lesbianen Koalizioak Maputon, Mozambikeko hiriburuan, egindako konferentzia. Agintariei homosexualak kriminaltzat har ez ditzaten eskatzeko eta homofobia gainditzeko dei egin zieten.

Gay eta lesbianen kriminalizazioak bestelako ondorio larririk eragiten du. NBE Nazio Batuen Erakundeak salatu duenez, milioika laguni hiesaren aurkako tratamendua edo prebentziorako kanpainetan parte hartzea ukatzen zaie, homosexualak izateagatik.

GIZONEZKOAK BEREZIKI. Sudanen, nahikoa da gizonezko batek beste gizonezko batekin harremanak izatea, heriotza zigorrera kondenatzeko. Emakumezkoen kasuan, aldiz, lehenengoan ez, laugarrengoan beste emakumezko batekin harremanetan harrapatzen badute, orduan, eta ez lehenago, zigortuko dute hiltzera.

Afrikako herrialde askotan, gizonen arteko harremanak debekatu eta zigortzen dituzte. Lesbianak ez dituzte aipatzen zigor kodeetan. Hala ere, batzuen eskubideak besteenak baino gehiago errespetatzen direla ondorioztatzea okerra da. Izan ere, Kenyan, besteak beste, ezkontzera behartzen dituzte emakumeak, eta sexu gehiegikerien edo bortxaketa «zuzentzaileen» biktima izaten dira.

Hegoafrika da salbuespena. Gay eta lesbianen eskubideei aitortzen dien bermeari dagokionez, munduko aurreratuenen artean dago herrialde horretako Konstituzioa. 2006tik, gainera, sexu berekoen arteko ezkontzak legeztatu ditu. Alabaina, jarraitu beharreko eredu izatetik urruti dago oraindik Hegoafrika, bertan egindako ekimenek kontinentean barna erreakzio homofoboak eragin baitituzte. Nigeria, Uganda, Burundi eta Kongo herrialdeetan halako ezkontzak legez debekatzea erabaki zuten, erantzun gisa.

Alabaina, homosexualen aldeko Hegoafrikako erakundeek oraindik asko dagoela egiteko uste dute. Iazko uztailean hil zituzten bi lesbianen kasua oraindik gogoan dute horiek. Sizakele Sigasa eta Salome Masooa bortxatu, moztu eta tiroka hil zituzten bertan.

• Zenbakia: 31
• Homosexualitatearen aurka. Afrikako 31 herrialdetan homosexualitatea legez debekatu eta zigortzen dute, hasi kartzela zigorrak ezartzen dituzten zigor kodeetatik eta heriotza zigorra ezartzen dutenetaraino.

> Berria: Martxoak 8 > POLIZIAREN KARGA BORTITZA IRUÑEAN MARTXOAREN 8A OSPATZEN ZUTENEN KONTRA

• Emakumearen nazioarteko eguna
• Poliziaren karga bortitza Iruñean martxoaren 8a ospatzen zutenen kontra
• Gara, 2008-03-09 # Kepa Petralanda / Txotxe Anduela

Hainbat pertsona jipoiturik eta emakume bat ospitalera eraman beharra. Espainiar poliziak bortizki kargatu zuen martxoaren 8a dela-eta Iruñeko Gaztelu plazan bildutakoen kontra. 3.000 pertsona elkartu ziren, haur eta pertsona nagusiak tartean.

Lekukoen arabera, bortizkeriaz kargatu zuten espainiar poliziek atzo Gaztelu plazan eta inguruko kaleetan. Martxoaren 8ko elkarretaratzea debekatuta zegoen, baina 40 kolektibok deituta bazkaria egin zen Zabaldin. Arratsaldean Gaztelu plazarantza abiatu ziren kalejiran, eta hala bidean beste ehunka pertsona batu ziren.

Jai giroa nagusitu zen, eta emakumeekin batera, gizonak eta hainbat haur ari ziren kantatzen eta disfrutatzen, kontuan izanik gainera, berez, jendez gainezka izaten dela inguru hori larunbat arratsaldetan. 3.000 pertsona inguru ziren plazan, eta Zabaldira itzultzeko kioskoari buelta ematen ari zirela, poliziak agertu ziren, peloteroak erabiliz eta korrika eginez. Lekukoen arabera, Txapitela inguruan bortizki kolpatu zuten gazte bat, eta erasoak emakumeek jasan zituzten gehienbat. Emakume bat ospitaleratu behar izan zuten, eta hainbat lagunek jipoiak jaso zituzten. Besteak beste, 15 urteko gazte bati sudurra hautsi zioten. Nabarrerian jarraitu zuen Martxoaren 8ko jaialdiak. LABek poliziaren jarrera salatu eta arduradunei azalpenak eskatu zizkien.

Baina Iruñekoa ez zen izan Martxoaren 8aren kontra poliziak egindako eraso bakarra. Barañainen ere Guardia Zibilak bortizkeriaz jokatu zuen Udaletxeko plazaren inguruan, elkarretaratzea bukatu zen unean.

150 pertsona inguru bildu ziren eguerdian, emakumeen eskubideen defentsan. Ekitaldia osoa behar bezala ospatu zen, bapatean guardia zibilez betetako hamar bat patrol bertan eta inguruetan agertu ziren arte, kontzentrazioan parte hartu gabe, bildu zen jendearen urduritasunerako.

Lasterketak izan ziren karriketan, hamar lagun inguru identifikarazi zituzten, eta auzokide batzuk mehatxatu. Lekukoen arabera, «guztiz drogaturik edota edanda zeuden guardiak».

Bilboko kaleetan, bestalde, Euskal Herrian izandako manifestazio handiena egin zen. 5.000 pertsona inguru irten ziren Areatzetik jai giroan eta errebindikazioak aldarrikatuz, Moyua plazara abiatzeko eta gero, handik, berriro Areatzera bueltatzeko. ``Nosotras decidimos. Abortatzeko eskubidea'' leloa zuen aurreko pankartak eta Bikaiko Koordinadora Feministako ordezkariek eraman zuten.

Giro alaia, errebindikazioa
Ohitura denez, hainbat kaletar manifestaziora hurbiltzen ziren ibilbidean zehar, kontuan hartuta oso giro onean ospatzen ari zela. ``Ez, ez, ez, erasorik ez'', ``Gora, gora, gora, emakumeen borroka'', ``Eskubidea abortatzeko'', ``Nosotras parimos, nosotras decidimos'', ``No es crimen pasional, es asesinato'', ``No más amenazas, no más agresiones, fuera el aborto del Código Penal'', edota ``Hoy es 8 de marzo y mañana qué, si el machismo te ataca, contraatácale'' izan ziren gehien errepikatutako leloak.

Donostian, bestalde, goizetik ospatu ziren ekitaldiak, eta arratsaldean, 1.200 pertsonek hartu zuten parte Bulebarretik abiatutako manifestazioan, ``Ez gara inorenak, bizitza gurea da'' lelo hartuta. Gasteizko Martxoak 8 Plataformak deitutako manifestazioan, bestalde, 800 lagun inguru izan ziren bi lelo zituen pankarta baten atzean: ``Nuestros cuerpos son nuestros'' eta ``Feministok eraldaketarako borroka''. San Anton plazan hasi, eta Plaza Berrian bukatu zen.

Bertan, Plataformak egun horretarako prestaturiko adierazpena irakurri baino lehen, Nafarroako mobilizazioen kontra poliziek erabili zuten bortizkeria salatu zuten. Emakumearen borroka islatzen dituzten leloak entzun ziren, eta Eliza katolikoaren mezuak salatu zituzten.

Bilgune Feministak deituta, goizean ere hainbat ekimen burutu ziren. Bilbon, esaterako, 20 bat emakumek parte hartu zuten antolatutako kotxe karabana eta bizikleta martxan. Geroago, 13.00ean, 40 pertsona elkartu ziren Santiago plazan.

Portugaleten, kontzentrazio bat izan zen eguerdian, eta 30 pertsona bildu ziren. Tolosako Trianguloan, ordu berean, gutxi gorabehera, 40 lagun bildu ziren eta Gasteizen, atzo eguerdian Korreos-en deitutako elkarretaratzean, 50 emakume izan ziren. Bezperan, hau da, ostiralean, ikasleei zuzendutako deialdia egin zuen mugimendu feministak, eta 110 ikaslek parte hartu zuten antolatutako ekitaldian.

Algortan 160 pertsona batu ziren; Azpeitian 150; Zarautzen, goizez, 70; Atarrabin 20 pertsonek kalejiran aritu ziren; Lizarran 110; Altsasun 50; Leitzan 40. Errotxapean identifikarazi zituzten bildutakoak. Talde feministek eta herri mugimenduak deituta, 150 pertsona manifestatu ziren Baionan. Ibilbidea bukatu ondoren, munduko eta Euskal Herriko historian zehar ezagunak edota errepresaliatuak izan diren emakume izenak jarri zizkieten kaleei, besteak beste, Virginia Woolf edo Eva Forest. Horrekin batera, «bortizkeria sexistak eraildako emakumeen plaza» izendatu zuten plaza bat.

``Aukera berdintasuna'' leloa zeraman pankarta batekin dozenaka auzokide bildu ziren eguerdian Barakaldoko Herriko Plazan, Argitan taldeak luzatutako deialdiari erantzunez.