> EHGAM·DOK | EUSKARAZKO DOKUMENTAZIOA

> Elkarrizketa: Itziar Ziga > "FEMINITATE HITZARI ALERGIA DIOGU FEMINISTOK"

• Feminitate hitzari alergia harrigarria diogu feministok
• Argia, 2010-01-24 #Amaia Alvarez Uria eta Onintza Irureta

Devenir perra (Zakur eme bihurtu) liburua idatzi du, feminista femenino eta antipatriarkalak existitzen direnez, beharrezkoak direla aldarri egiteko. Erosi bezain pronto puskatu zaion koroa jantzi du, sos gutxiko glamourra argazkiko lehen planoan ateratzeko.

Errenteriarrak (Gipuzkoa, 1974) Iruñearako bidea hartu zuen aitaren autoritatetik ihesi. Amari tratu txarrak ematen zizkion aitaren atzaparretatik ihesi. Iruñean Elizaren autoritatea ezagutu zuela dio. Bederatzi urte egin ditu Bartzelonan, askatasunean, eta Iruñeara itzuli da. Espainian zehar dabil Devenir perra liburuan kontatutakoak lau haizetara zabaltzen. Ez dakigu noiz errendituko den, bigarren liburua atera berri baitu: Un zulo propio (Norberaren zuloa).

Alaska abeslariaren liburua: Transgresoras, las mujeres que cambiaron su mundo, (Urratzaileak, euren mundua aldatu zuten emakumeak).

Alaska feminitatearen maitale handia da eta kexu da uste duelako feminismo hegemonikoak (nolabait esatearren) trabestien eta transexualen ekarpena galdu duela feminitatea berrasmatzeko.

Garai hartan king tailerrak egiten ziren, maskulinitate performatiboaz asko hitz egiten zen, eta nik nioen: “Non arraio dago feminitate performatiboa?”. Feministok alergia harrigarria diogu feminitate hitzari, logikoa da, ziria sartu digute emakume generoaren kontuarekin, dena da negatibotasuna eta gutxiagotasuna.

Badago ordea bestelako feminitatea, grinatsua, parodikoa, teatrala, puta eta antipatriarkala. Hori existitzen da eta oso beharrezkoa da. Beharrezkoa da existitzen delako.

Euskal Herriko IV. Jardunaldi Feministetan “Iraultza dibertigarria izango da edo ez da izango” esan zen. Zer gehituko zenioke horri?

Ez nioke ezer gehituko, hori da. Ez nekien hala izan zenik eta asko pozten naiz. Emma Goldmanek hala zioen: “Ezin badut dantzarik egin ez da nire iraultza”. Badago gizon eta emakumearen gudari jarrera, borrokaren zati onartu duguna. Ulergarria da, biolentzia askok gurutzatuta gaude, eta hainbesteren kontra egin behar dugu borroka... Erne ibili behar dugu, baina bizimodutzat hartzen badugu jarrera hori ziria sartu digute.

Ez dakit noiz hilko naizen, baina munduak segiko du izaten kapitalista, patriarkala eta kabroia populazioaren gehiengoarentzat. Bizi naizen artean ez ditut onartu nahi zoriontsu izatea eragozten didaten kateak.

Liburuan diozu: “Emakumea naizela diot sendagileak hala diagnostikatu zuelako eta estrategia politikoa delako”.

Emakumea izatea zer den erakuste bidean transen, trabestien eta intersexen borrokak garrantzitsuak izan dira. Emakume ala gizon, mediku diagnostikoa eta soziala dela ukatzen duena esentzialismotan erortzen da, ez dute nire errealitatea azaltzen. Feminismoa emakume generoaren lubakian gorde zen, baina hori alde guztietatik erortzen da. Emakume eta gizonen arteko banaketa patriarkatuaren aldetik medikuntzan oinarritua da eta gure aldetik estrategia politikoa. Emakumea naiz, gisa horretara bortxatua izan naizelako; fisikoki, sexualki, afektiboki, ekonomikoki, sinbolikoki... Deiadar egiten dut emakumea naizela, baina ez hanka artean daukadanagatik.

“Okupa jaietara ilehori distiratsu eta arrosaz jantzita noa (...). Oraindik jokoz kanpo uzten ditut nire itxura dela-eta”. Liburuan elkarrizketatu duzun Paulak esana da.

Europako mugimendu alternatiboez maiteminduta, Bartzelonara iritsi zen Paula feminista eta etxe okupa batera joan zen lehen aldiz, arrosaz jantzita, samurtasun eta feminitate muturrekoarekin. Gerlariaren estetikak, rastak, krestak... ez zuen onartu. Beti esan izan du bakarrik mozkortu zela han.

Ni neu garai batean marimutilez mozorrotu nintzen. Feminista askok hasten dugu bide hori, baina ilea moztea, ez depilatzea... probatu ondoren eroso sentitzen baldin banaiz zoragarria da, baina ez banago eroso zailtasunak dituzu feminizatzeko. Beste testuinguru batzuetan hori da espero dena, feminizatzea. Beldurgarria da, beti ere derrigortzen bazaituzte!

Liburuarekin ez dut nahi inork pentsatzea feminitate mota bat goraipatzen ari naizenik, ezta gutxiagorik ere.

Liburuko beste pasarte bat: “Zakur emeek barre egiten dute aberatsen kodeez, Pradako poltsa erdi hutsez eta krisia medio daukaten susto aurpegiaz. Barre egiten dute krisiaz, krisia delako ezagutzen duten bizimodu bakarra”.

Zakur emearen eraikuntza egiten dut, baina zakur eme oso txiroa naiz. Feminitate espektakularra eraikitze horrek zerikusia dauka glamourraren ilusioarekin, inguratzen gaituen pobrezian glamour merkea aldarrikatzen dut.

Liburua idazten ari nintzela etorri zen krisiaren izu kolektiboa. Prekarioa zarenean, etxean hotza pasatzen duzunean, argia pintxatua duzunean... barkatu, ez dauzkat bost hipoteka, ez lidakete inoiz emango kreditua. Klase kontzeptua ezinbestekoa da.

Zer diozu egunkariko titular honi buruz: “Juan Pablo Urtizbereak Berdintasunaren Merezimenduzko Domina jasoko du”. Senarrak Yasmín Zamia emaztea hil zuen. Zamia salbatzen saiatu zen Urtizberea eta larri zauritu zen.

Gizonen bortizkeriatik gizonek beraiek babesten gaituzte. Guk geure buruak defendatzea gaitzesgarria da. Domina merezi duena liburuan aipatzen dudan emakumea da. Bikote ohiak aizkorarekin hil behar zuenean bera labanarekin defendatu zen. Emakume horretaz ez da hitz egiten, eta nik dakidala aspaldian heriotzatik ihes egitea lortu duen bakarra da. Defendatu zelako salbatu zen.

Jakina lagundu behar dela norbait zure begien aurrean erasotzen ari direnean. Baina zergatik dira heroiak berriz ere gizonak? Gaixotu egiten nau horrek. Lehen genero biolentziaz feministok baino ez genuen hitz egiten, eta orain modan jarri denean zertarako jarri da modan? Heroiak beraiek dira, ez gu. Etengabe erakusten dituzte emakumeak untxiak bezala hiltzen, ihes egiten, urrutiratze agindupean. Urrutiratze agindua ez, autodefentsa! Pistolak, espraiak edo ikastaroak, dena delakoa! Gizona izan beharra ere babestuko gaituena.

“Udalak bi hamarkada daramatza Bartzelonaren bihotza eremu publiko ordenatua eta segurua, garbia eta zibikoa, kalitatezkoa eta askatasunezkoa izan dadin. Prostituzioa ez da onargarria hiriko kaleetan”. Jordi Hereu, Bartzelonako alkatea.

Raval auzoko eztabaidaz ari zara. Bederatzi urtez bizi izan naiz auzo horretan eta mendeak dira prostituitzen direla Ravaleko kaleetan. Gauez, lana bukatuta, puten kaletik igarotzen nintzen eta lasai sentitzen nintzen. Putak eta bezeroak daude, elkarbizitza eredugarria da, baketsua. Bortizkeria ez dute praktikatzen ez prostitutek, ez bezeroek, poliziak prostituten kontra baizik.

Hipokritak eta faltsuak dira, Bartzelonako erdigunea turistentzat eta fashion jendearentzat parke tematiko bihurtu nahi dute. Puten bila badoaz, gu denon atzetik doaz. Inozoa da pentsatzea beraiek ondokoa uste dutela: “Putak soberan daude, enbarazu egiten dute”.

Jende ugarik bestelako ikuspegia du gai horri buruz. Ez dute nabari zuk nabari duzun segurtasuna.

Ez dira handik pasa. Ez dira han bizi. San Ramon kaleko espaloiak puten takoiek mendeetan miazkatu dituzte. Han bizi den jendeak badaki zer dagoen eta prostituzio eremua saihestu nahi baduzu bi kale harantzago jo eta ez daukazu ezer ikusi beharrik.

Segurtasun gabezia eta emakume esplotatuak aipatzen dituzte.

Puta ilegalei lagundu nahi badiezu indargabetu Atzerritarren Legea. Mafia horiek zeinek onartzen ditu? Atzerritarren Legeak.

Beste kontu bat umeena da. Ez naiz ama, baina haurrak izango banitu beraiek poliziarengandik babestea nahiko nuke, putak baino askoz kaltegarriagoak dira. Amek ez badute nahi umeek putak ikusterik saihestu ditzakezu Ravalen, eta handik pasako bazara poliziarekin arazorik eduki ezean, toki segurua da. Mendeak daramatzate han! Sarekada izan eta batere ez dagoenean, isiltasun moduko zerbait sentitzen duzu, deseroso sentitzen zara.

elkarrizketa osoa jeisteko

> Berria: Erasoak > GEHITUREN EGOITZARI ERASO DIOTE, HIRUGARRENEZ

• Gehituren egoitzari eraso diote, hirugarrenez
• Berria, 2010-01-19

Iragan larunbatean hautsi zituzten Gehituk Donostian duen egoitzaren atariko beirak. Gay, lesbiana eta transexualen eskubideen aldeko elkartearen egoitzak jasandako hirugarren erasoa da hilabetean. Abenduaren 26an atariko beirak hautsi eta elkartearen gutunontzia hautsi zuten. Hilaren 4an suziria sartu zieten postontzian. Ertzaintza ikertzen ari da gertaera.

> Erreportajea: Homofobia > HOMOFOBIAK HARTU DU AFRIKA

• Homofobiak hartu du Afrika
  
• Berria, 2010-01-17 # Edurne Elizondo

• Kontinente horretako herri anitzetan delitu dira sexu bereko pertsonen arteko harremanak; Ugandan zigorrak gogortu nahi dituen legeak piztu du zalaparta, eta homosexualen eskubideen aldekoen salaketa eragin du.
  

Presidenteak ez du homosexualik hil nahi; nik ere ez. Nik uste dut aholku jaso dezaketela homosexualek, eta euren ohitura txarrak alde batera utzi». Mary Karoro Okurutenak dira hitzak. Ugandako agintarien alderdiko bozeramailearenak. Ugandan, delitu da homosexualitatea. Eta, berriki, delitu horrek dituen zigorrak gogortzeko proposamena egin du hango Gobernuak. Proposamen horretan, heriotza zigorra ezartzeko aukera jaso du, hainbat kasutan: homosexualek GIB birusa eduki eta harremanak izaten jarraitzen dutenean edota bortxaketa gertatzen denean, adibidez. Baina asmo horretan atzera egin du, azkenean, Ugandako presidente Yoweri Musevenik. Bizitza guztirako espetxe zigorra ezartzeko proposamenak, hala ere, indarrean jarraitzen du. Otsailean edo martxoan hartuko du lege proiektuari buruzko erabakia Ugandako Parlamentuak.

Ugandako egoera ez da salbuespena Afrikan. 53 estatuetatik 38k dituzte homosexualitatea zigortzen duten legeak. Duela hamabost urte, «homosexualak txakurrak eta zerriak baino okerragoak » zirela erran zuen Zimbabweko presidenteak. Eta homofobiak gorako bidea baino ez du egin herri horretan, geroztik. Nigerian ere badituzte homosexualen kontrako lege zehatzak, eta heriotza zigorra dago aurreikusita haientzat. Ruandan, duela gutxi hartu dute homosexualitatea zigortzeko erabakia. Bost eta hamar urte arteko kartzela zigorrak aurreikusi dituzte.

Burundin, berriz, joan den apiriletik da homosexualitatea delitu. Erabaki hori hartu eta gero, Italiako erakunde katoliko baten saria jaso zuen Burundiko presidente Pierre Nkurunzizak. Haren hitzetan, «homosexualen kontra borrokatzeagatik» eman diote sari hori. Ruanda eta Uganda, hain zuzen, herri kristauak dira; katolikoak, nagusiki. Homosexualen eskubideen aldeko hainbat elkartek Elizaren eragina jo dute herri horietan homofobiak gora egiteko arrazoi nagusitzat. Eta gauza bera gertatzen da Ugandan, elkarte horien ustez.

Ugandan, neurri berriekin, homosexualitatea zigortu eta homosexualen kontrako salaketak sustatu nahi dituzte. Lege berriak, gainera, «jarduera homosexualak errazten edo laguntzen» dituztenak ere zigortu nahi ditu. Hiru urteko espetxe zigorra aurreikusten du, halaber, lege proiektuak, ikusi dituzten jarduera homosexualen berri 24 orduko epean ematen ez dutenentzat, eta zazpi urtekoa, berriz, homosexualen eta lesbianen eskubideen alde lan egiten dutenentzat. Presidenteak lege proiektutik ezabatu ditu nazioartean zalapartarik handiena sortu duten artikuluak, baina, hala eta guztiz ere, ugariak izan dira azken hilabeteotan haren hainbat ministrok eta bertze hainbat agintarik homosexualen aurka erran dituzten hitzak. «Afrikako kulturan homosexualitatea ez dago baimendua. Haurrak babestu behar ditugu, jarduera homosexualetan aritzeko hartzen baitituzte eskoletan», erran du, adibidez, Mary Karoro Okurutek.

«Zuzendutako hilketa modu bat da lege hori», salatu du Jacqueline Kashak, Ugandako Freedom and Roam elkarteko kideak. Elkarte horrek eta bertze hainbatek uste dute milioi erdi ugandar aterako dela herritik lege berriarengatik. «Nahiago izanen dute alde egin, espetxean sartu baino».

Kasharena ez da Ugandan lege berriaren kontra entzun den ahots bakarra. Protestak izan dira, bertzeak bertze, Londresen, Washingtonen eta New Yorken. Europako Parlamentuak ere auzia jorratu du. Ugandari eskatu dio erakunde horrek bere asmoetan atzera egin dezala. Aipatzekoa da, hala ere, bozketan Parlamentuko 736 diputatuetatik 65ek bakarrik parte hartu zutela. Hiruk kontrako boza eman zioten Parlamentuak Ugandari legea onar ez dezan egindako eskaerari; hirurak dira Europako Alderdi Popularreko kide.

Kenyan,errolda
Ugandan homosexualen kontrako zigorrak gogortzeko aukera aztertzen duten bitartean, Kenyan egin nahi duten homosexualen erroldak piztu du zalaparta. Hiesari aurre egiteko Kenyako programako arduradun Nicholas Muragurik erran du homosexual anitzek gaixotasun horri buruzko informaziorik ez dutela, eta errolda horren helburua horixe dela, homosexualei informazioa helaraztea. Kontua da, ordea, Kenyan delitu dela homosexualitatea, eta hamalau urteko espetxe Bigorra ere jaso dezaketela herri horretan homosexualek.

Asmoa da ekainean hastea erroldarekin. Hainbat adituk ez dute uste hiesari aurre egiten lagunduko duenik. Zenbait homosexualek, halaber, argitu dute erroldan zenba ditzaten prest direla, baina haien identitatea babesten badute, betiere. Espetxe Bigorra izan dezaketelako Elgar musukatzeagatik.

• Hegoafrika, salbuespena
• Afrikako kontinentean salbuespena da Hegoafrika. Homosexualitatea han ez da delitu. Gauza bat da legeak dioena, eta bertzea errealitatea, ordea.

1994ko Hegoafrikako Konstituzioak sexu arrazoiengatik bazterketa oro debekatzen du bere testuan. Eta, 2006. urtetik, sexu bereko pertsonen arteko ezkontzak baimenduta daude herri horretan.

Gauza bat da legeak dioena, eta bertze bat, gertatzen dena. Esparru anitzetan, gizarteak ez ditu bere egin lege horiek, ezta lege horiek diotena ere. Ondorioz, homosexualen eta lesbianen kontrako krimenak gertatzen dira urtero. Sexu joerak oinarri dituen bazterketa, gainera, komunitate guztietara zabaltzen da Hegoafrikan. «Berdin aurki daitezke homosexualak direlako familiak baztertutako zuriak, eta lesbianak direlako eraso egin dieten beltzak. Horrelakoak gertatzen dira, oraindik ere», erran du Matuba Mahlatjiek. Homosexuala da bera, eta ezkonduta dago Hegoafrikan.

Politikaren esparruan ere agerikoa da legeen eta errealitatearen artean gertatzen den Fauzi hori. Izan ere, 2006an, sexu bereko pertsonen arteko ezkontzak baimendu zituztenean, Gorte Konstituzionalaren agindua bete baino ez zuten egin Hegoafrikako Parlamentuko diputatuek. Erakunde gorena da hori herri horretako auzitegien artean. Garai hartan, homosexualen arteko ezkontzak «lotsagarritzat» jo zituen «herriarentzat eta Jainkoarentzat» Jacob Zumak, gero Hegoafrikako presidente izanen zenak.

> Berria: Hiesa > GIPUZKOA: MUTRIKUN ERE EHGAM-EN MOZIOA ONARTZEN DA

• Mutriku:Udaleko alderdi guztiek bost mozio onartu dituzte, aho batez
• Lea-Artibai eta Mutrikuko hitza, 2010-01-05. Mutriku
  

Idatziak EHNE, EHGAM, Berdinsarea, Eudel eta ezker abertzaleak azkenaurreko udalbatzan aurkeztutakoak dira.

Gabonen atarian egin zen azkenaurreko udalbatzan Mutrikuko Udalak bost mozio onartu zituen: bat Euskal Herriko Gay-Les Askapenerako Mugimenduarena (EHGAM), emakumeenganako indarkeriaren aurkako hiru eta EHNEren bat.

Nekazaritza erakundearen idatzian, baserriak azken urteotan bizi izan duen problematika mahairatu zen. «Esplotazioen errentabilitate falta, haragi, eskne, zereal, ardo, barazki,...eta gainerako sektore guztien gainbehera. Ez dugu duda izpirik ere nekazaritza sektoreak bizi duen egoera larriak markatu krisian duela jatorria», dio idatziak.
Guzti horrekin, udalbatza osatzen duten arderdi guztiek aho batez abeltzaintza eta nekazaritza sektoreekin bat egin zuten. «Sektore horiek estrategikoak eta nekazaritza munduaren garapenerako eta gure gizartearen beharrentzat ezinbestekoak direlako».
Emakumeen aurkako indarkeria sexista salatuz
Eta udalbatza ospatu zenean azaroa atzean bazegoen ere, azaroaren 25ean ospatu zen Emakumeenganako Indarkeriaren aurkako Nazioarteko Eguna aitzakiatzat hartuta Berdinsarearen, ezker abertzalearen eta Eudelen mozioak onartu zuen udalbatza osoak.
Indarkeria sexista jasaten dutenei babesa emateaz gain, mozioek indarkeriaren prebentzioan lan egin beharra dagoela azpimarratzen dute. «Indarkeria fisikoaz gain, indarkeria sinbolikoa ere kontuan hartu behar dugu; ez da ikusten, baina horren bidez beldurra sortzen da emakumeengan».
Guzti horregatik, udalbatzak aho batez esan zuen berdintasunaren alde eta emakumeenganako indarkeriaren kontra bere eskumenen atalean eta indarreko legea aplikatuz, udal politika «aktiboa, osoa eta koordinatua» bideratuko duela.
Alor horretan, hiru mozio aurkeztu ziren eta udalbatzak hiru mozioak batera onartu zituen erakunde eta alderdi ezberdinen mezuak uztartuz.
Preserbatiboa: Hiesaren aurkako tresna
Azkenik, ezker abertzaleak EHGAMen mozioa aurkeztu zuen. Funtsean, idatziak Benedikto XVI.a Aita Santuak preserbatiboaren erabileraren gainean egindako adierazpenak kritikatu eta zuzentzen ditu.
«HIESaren arazoa ezin da konpondu preserbatiboen banaketarekin; aitzitik, preserbatiboek arazoa handitu egiten dute», esan zuen aita santuak iazko martxoaren 17an Jaunde Kamerungo hiriburuan egindako agerraldian.
Aita Santuaren adierazpenen oihartzun soziala kontuan hartuta, martxoaren 19an nazioarteko autoritate mediku-zientifikoek esan zuten Aita Santuaren esanak zuzentzeko idatzi publiko bat atera behar zela. «Latexko preserbatiboa HIESa eta sexu bidezko infekzioen aurkako teknologiarik eraginkorrena da. Eta Hiesaren aurkako borroka zientzialariek eta agintari publikoek gauzatu behar dute».
Horrela, udalbatzak ondokoa onartu zuen: «Udalbatza honen eginkizuna ez da katolikoen arteko kastitatea bultzatzeko politikak baloratzea. Bai aldiz agintari batek osasunaren gaineko sasi-mezua zabaltzen duenean, mezu hori salatzea. Argi dago preserbatiboak Hiesa saihesten duela. Eta ez gaude ados Aita Santuak esandakoarekin». Mozio hau ere aho batez onartu zuten alderdi guztiek.

> Berria: Hiesa > NAFARROA: Altsasun ere EHGAM-en mozioa onartzen da

• Altsasu:Udalak zergak bere horretan mantentzea erabaki du
• Guaixe, 2010, Altsasu
  

Aurreko ostegunean egindako bilkuran Altsasuko Udalak erabaki zuen kontribuzioa eta zerga gehienak daudenean mantentzea. Bilkura berean udalak erabaki zuen Aita Barandiaran adinekoen egoitzako prezioa %1,09 igotzea baliagaiendako.

Mozioak
Espainiako Gobernuak heldu den urtean zeharkako zergetako BEZa %40 igotzen badu, handik lortzen den dirua udalei emateko proposatu zuen NaBaik. Koalizioaren, PSN-ren eta NEB-IUN-en aldeko bozekin eta independentisten eta UPN-ren abstentzioarekin aurrera atera zen mozioa.

Emakumeekiko indarkeriaren aurkako eguna zela eta PSN-k eta hautetsi independentistek mozio bana aurkeztu zuten. Sozialistena aho batez onartu zen. Independentistenak ere aurrera egin zuen, haien, NaBai-ren eta NEB-IUN-en aldeko bozekin. PSN abstenitu egin zen eta UPN-k kontrako boza eman zuen.

Hautetsi independentistek pasa den asteko polizi operazioa salatzeko urgentziazko mozioa aurkeztu zuten. Atxilotuen askatasuna eskatu eta “Espainiako estatuaren jarduera antidemokratiko, autoritario eta errepresiboak” salatzea eskatu zuen besteak beste. Mozioa ez zen onartu. PSN, UPN eta NEB-IUN kontra bozkatu zuten. NaBai abstenitu egin zen eta aldeko boza eman zuten hautetsi independentistek.

Azkenik, hautetsi independentisten bidez EHGAM erakundearen mozioa eztabaidatu zen udal bilkuran. UPN ez beste gainontzeko alderdi guztien adostasunarekin egin zuen aurrera mozioak. Altsasuko Udalak, Aita Santuari kontra eginez, uste du “gizonezkoentzako latexko preserbatiboa dela HIES-a/GIB-a eta sexu bidezko infekzioen aurkako teknologiarik eraginkorrena”. Horrekin batera, “udalbatzak GIB-aren aurkako borroka sustatuko du. Horretarako, zehaztasun zientifikoetan oinarrituko da, eta, era berean, preserbatiboaren erabileraren sustatzaile izango da, sexu bidezko gaixotasunen aurkako metodo eraginkorra delako”.

>Berria:Hiesa>Gipuzkoa:EAJ-k EHGAM-en mozioa atzera botatzen du

• Ordizia: Gobernu taldeko alderdiek 11 milioi euro pasako berezko aurrekontua onartu dute
• Goierriko Hitza, 2010-01-15 #iñaki Gurrutxaga.ordizia

Ordiziako Udaleko Gobernu taldea osatzen duten hiru alderdi politikoen (EAJ, PSE-EE eta EA) aldeko botoekin onartu dituzte aurtengo ekitaldirako aurrekontuak. Gaur egun Aralarreko ordezkaria da oposizioan ari den bakarra (PPkoa ez da azaltzen), eta hark aurka bozkatu du. Ordiziak 11 milioi euro pasako aurrekontua izango du aurten (iaz baino milioi bat gutxiago), eta diru kopuru horretatik 1.300.000 euro inbertsioetarako bideratuko dute.

Jose Migel Santamaria alkateak eta Jon Txurruka Ogasuneko zinegotziak eman zituzten atzoko osoko bilkuran aurrekontuen gorabeherei buruzko azalpenak. Biek ala biek krisi ekonomikoaren aipamena egin zuten, eta aurrekontuen eta egin beharreko gastuen inguruan «kontrol zehatza» egingo dutela nabarmendu zuten. Inbertsioetan 880.000 jaitsiera aurreikusi dute, ez baitituzte kontuan hartu erakunde gorenetatik jaso ditzaketen diru laguntzak. Iaz 740.000 euroko diru kopurua aurreikusi zuten kontzeptu horretan. Inbertsio nagusiak irisgarritasunaren alorrean, bidegorriaren proiektuaren inguruan eta argiteria berritzeko egingo dituzte.

Gastu soziala gora

Gastu soziala mantendu ez ezik, nabarmen igo da (%25). Santamariak gogoratu du San Jose egoitzak aurrekontuaren %4 suposatzen duela, hezkuntza arloa ere kontuan hartu dutela eta enplegua sustatzeko ahalegina ere egin dutela. Horrez gain, gogoratu dute 2009. urtea 5 milioi euroko zorrarekin abiatu zuela udalak, eta gaur egun zor hori 3,9 milioi eurokoa dela.

Zergen bidezko sarrerak

Zergen eta tasen atalari ere erreparatu zion Txurrukak. IBI edo Ondasun Higiezinen Zergaren bidez 55.000 euro gutxiago jasoko ditu aurten udalak, baina autoen zergan (35.000) eta zaborren zergan (33.000) igoera izango dute. Ur-zerbitzutik aparteko diru-sarrera bat jasoko du (770.000 euro inguru), eta eraikuntza zergatik %20 diru gehiago jasotzea aurreikusten dute, 600.000 euro inguru.

Espainiako Gobernuaren inbertsio funtsa edo E Planetik milioi bat euro pasako diru laguntza jasotzea espero du aurten udalak, eta diru hori zertarako erabiltzeko asmoa duten aurreratu zuen Santamariak: Jubilatueneko lanen bigarren faserako, Upabi eremurako, Beti-Alai pilotalekuaren kanpo aldeko frontoi txikia estaltzeko eta Majori kiroldegian zenbait berrikuntza egiteko.

Gobernukideen ikuspuntua

Iñaki Dubreuil PSE-EEko bozeramaileak aurrekontuen «izaera soziala» nabarmendu zuen, eta hori dela aurrekontuak babesteko arrazoi nagusia. «Krisiari aurre egiteko aurrekontuak dira». Gizarte Ongizateak izandako igoera, gazteria arlokoa eta ingurumen arlokoa aipatu zituen, eta irisgarritasunean, bidegorrian eta argiterian egingo diren inbertsioak goraipatu.

Belen Maiza EAko eledunak aurrekontuak osatzeko orduan hiru alderdiek egin duten «txekeo komunari» buruz aritu zen. Analisi bateratu hori ekintzak proposatzeko garaian ezinbestekoa dela esan zuen. «XXI. mendeko bizimodurako prestatzen ari gara Ordizia», zehaztu zuen. Kultura, Euskara eta Hezkuntza zinegotzia den aldetik, kulturan eta hezkuntzan inbertitzearen garrantziaz jabetzeko deia egin zien udalbatzako alderdiei, «etorkizunean inbertitzea» dela esanez.

«Kanpoan utzi gaituzue»

Maizak esandako hitzak baliatuz argudiatu zuen aurrekontuen aurkako botoa Aralarreko Mikel Leundak, motz-motzean. «Txekeo komuna zuek egin duzue, gu kanpoan utzi gaituzue eta». Aldeko 9 botorekin eta aurkako batekin onartu dituzte aurrekontuak.

aurrekontua

11.300.000

Euro. Ordiziako Udalak 2010. urterako izango duen berezko aurrekontua, iaz baino milioi bat euro gutxiagokoa.

Aurrekontu orokorra

22.455.00 euro. Kopuru horretan udalaren berezko aurrekontua (11.300.000), San Jose egoitzarena (2.105.000), Herri Antzokiarena (78.000), Majori kiroldegiarena (878.400) eta Ordizia Lantzenena (8.100.000) daude sartuta.

Aurrekontuak sailka

Administrazioa eta ondarea. 2.525.000 euro (%25,32).

Hirigintza eta obrak. 530.400 euro (%5,32).

Gizarte ongizatea. 2.140.000 euro (%21,46).

Herritarren partaidetza. 102.000 euro (%1,01).

Kultura eta hezkuntza. 1.021.000 euro (%10, 24).

Euskararen sustapena. 230.000 euro (%2, 31).

Zerbitzuak. 1.527.000 euro (%15, 31).

Agenda 21. 55.000 euro (%0, 55).

Festak eta azokak. 665.000 euro (%6, 67).

Ogasuna. 364.000 euro (%3, 65).

Kirola. 600.115 euro (%6, 02).

Sustapena eta garapena. 213.284 euro (%2, 14).

Inbertsio nabarmenenak

Hirigintza. 233.000 euro.

Etxebizitza. 108.000 euro.

Bide publikoak. 183.000 euro.

Lan sustapena. 155.000 euro.

Argiteria. 245.000 euro.

Gazteria. 128.000 euro.

Aralarren bi mozioak atzera bota dituzte, kontramozio eta guzti

Benedikto XVI.a aita santuak preserbatiboaz egindako adierazpenei eta osoko bilkura orduz aldatzeari buruzkoak ziren.

i. gurrutxaga

Aurrekontuei buruzko puntuaren aurretik, Aralar alderdiak sartutako bi mozio eztabaidatu zituzten. gay eta lesbianen EHGAM kolektiboaren mozioa eraman zuen bilkurara Mikel Leundak, Benedikto XVI.a aita santuak preserbatiboaz egindako azalpenak kritikatzen zituena. EAJk, ordea, kontramozioa aurkeztu zuen, aita santuaren esanak ez dituztela baloratuko esanez. Hies gaitzari aurre egiteko preserbatiboaren erabileraren alde egin zuen EAJk. EAk alde bozkatu zuen, eta PSE-EEk eta Aralarrek ez zuten bozkatu. Iñaki Dubreuilek EAJk kontramozioa sartzeko modua egokia ote zen galdetu zion idazkariari, eta hark erantzun zion «beti horrela» egin izan dela. Ondoren Aralarrena bozkatu zen. Leundak alde bozkatu zuen, eta EAk ere bai, nahiz eta testuaren hasierako atal batekin ados ez egon. PSE-EEko hiru ordezkariek ez zuten bozkatu, eta EAJk aurka bozkatu zuen.

Aralarraren eskaerari muzin

Osoko bilkurak arratsaldeetan egiteko eskaera egin zuen beste behin Leundak, eta udalaren barne araudiari aipamena egin zion. Bilkurak goizean egitea herritarren partaidetzarekin bat ez datorrela gogorarazi zien gobernu taldekoei eta «jarrera inkoherentea» edukitzea egotzi. Hitzik esan gabe, aurka bozkatu zuten gobernukideek.

Gonzalez proposatu dute Galparsororen ordezko

Jakintza dantza taldearen entsegu lokalaren egoera kaskarraren berri eman zien arduradunak gobernu taldekoei, publiko artetik.

i. gurrutxaga

Uda hasieran utzi zuen zinegotzi kargua EB-Berdeak/Aralar udal taldeko Maialen Galparsorok, eta haren ordezkoa izendatzeko prozesua argitze bidean da. Zerrenda horretan hirugarrenak eta laugarrenak, Leonor Urangak eta Martin Zurbanok, karguari uko egin diote, eta Carlos Gonzalez proposatu dute kargu horretarako. Erabakia Hauteskunde Batzorde Orokorrera bidaltzekotan geratu ziren, hautagai horren izendapena egin dezan.

Jakintzaren lokalari buruz

Jakintza dantza taldeko arduradun Izaro Insaustik Milagrosan duten entsegu lokalaren egoera kaskarraren berri eman zuen galde-erreguen txandan. Jose Migel Santamariak gaiari buruz hitz egiteko konpromisoa hartu zuen.